Met zicht op een mooi seizoen in de Med koopt Daniel Steenstra een nieuw anker om zijn oude CQR met pensioen te kunnen sturen. Eenmaal in Kroatië ankeren ze met Benimora vlak voor het treinstation in Pula. Een reliek van bijna 80 jaar oud gooit roet in het eten. Niet alleen is het nieuwe anker daarmee kwijt, ook het vertrouwen in de lokale autoriteiten is als sneeuw voor de zon verdwenen.

---

Hier lees je het verhaal van Daniel Steenstra dat hij naar de Kroatische autoriteiten stuurde.

Afgelopen jaar spendeerden we enkele maanden in Kroatië met onze zeilboot Benimora. De laatste 13 jaar hebben we door heel West Europa gezeild, inclusief het Verenigd Koninkrijk, Ierland, Frankrijk, Spanje, Portugal en Italië. Kroatië heeft een fantastische kustlijn en biedt de mogelijkheid voor mooie zeiltocht, echter wel tegen een flinke prijs vergeleken bij andere Europese landen. De prijzen voor jachthavens, winkels en restaurants zijn significant hoger dan in Frankrijk, Spanje en Italië. Bovendien is Kroatië het enige land waar we vooraf de toeristenbelasting moesten betalen en wat kosten om er ‘veilig’ te mogen varen. Dit impliceert dat de Kroatische autoriteiten investeren in het veilig maken van de watersport en het daarmee aantrekkelijk maken voor zeilers.

Onze ervaring is echter dat deze hoge kosten niet worden gebruikt om watersporters veilig te houden. Zeilen in Kroatië is mogelijk zelfs gevaarlijk. Het is dus ook niet eerlijk om dergelijke kosten te vragen.

Bom

Recentelijk ankerden we met ons nieuwe hi-tech Mantus M2 anker in North Bay, in Pula. Volgens de havenautoriteiten en de kaarten van Navionics mag je hier ankeren. Ook op de Navily app zagen we meerdere positieve verslagen van andere zeilers. Op 5 juni 2023 slaagden we er niet in om ons anker op te halen, omdat deze vast zat op de bodem. Toen we de havenautoriteiten opriepen voor advies, ze spraken nauwelijks Engels of Italiaans, werden we verwezen naar een ander telefoonnummer. Het bleek een faxmachine te zijn.

Gelukkig lukte het ACI Marina Pula om een duiker voor ons te regelen. Hij zag dat ons anker en ketting vast zaten om een groot cilindrisch object van ongeveer twee meter lang, dat schuin vanuit de bodem omhoog stak.

Zoals verwacht bleek het om een bom uit de tweede wereldoorlog te gaan. De duiker had dan ook geen andere keuze dan ons anker, de swivel en een deel van de ketting achter te laten. Eén van onze witte fenders lieten we achter, om de positie te markeren en andere zeilers te waarschuwen.

N 44 degrees 52.815 – E 13 degrees 50.640

Geen actie

Onze duiker rapporteerde dezelfde dag nog over de waarschijnlijke bom aan de lokale politie en leger. De dag daarop maakten we er ook melding van bij Radio Rijeka, waarbij we onze contactgegevens achterlieten. Later hoorden we dat de autoriteiten pas 10 dagen later actie ondernamen. Onze duiker vertelde dat op 15 juni een speciale politie-eenheid het object inspecteerde en bevestigde dat het inderdaad de overblijfselen waren van een bom uit de Tweede Wereldoorlog, geworpen door de geallieerde troepen op de Duitse Onderzeebootinstallaties bij Pula. Hij wist ons ook te vertellen dat er tot de winter geen verdere actie zou worden ondernomen.

Tien dagen lang, en lang daarna, zullen andere watersporters blootgesteld zijn aan hetzelfde gevaar als wij. We hebben geen waarschuwingen gehoord van Radio Rijeka via de marifoon, zoals zo gebruikelijk is in andere landen. We hebben zelf andere watersporters via de Navily app geattendeerd op het gevaar en hebben onze positie in de Navionics kaart gemarkeerd.

Claim

We zijn zeer teleurgesteld dat de Kroatische autoriteiten, gezien de geschiedenis van dit gebied, niet doortastend het gebied hebben gecontroleerd en hebben vrijgemaakt van oude oorlogsrelieken. Met het verzaken hebben ze mens en eigendommen in gevaar gebracht. Hierom zou Kroatië bezoekende watersporters geen kosten in rekening moeten brengen onder de noemer ‘veiligheidskosten en – belastingen’. Ook zouden ze waarheidsgetrouw moeten waarschuwen voor potentieel gevaar. Er zijn verscheidene oude marinebasissen verspreid over heel Kroatië. Gebaseerd op onze ervaring in Pula, zou het kunnen dat die andere gebieden ook onveilig zijn.

Gezien jullie kosten en belastingen in rekening brachten, die we volledig hebben betaald, en we toch blootgesteld zijn aan een gevaarlijke situatie, met verlies van eigendommen als gevolg, vinden wij het redelijk dat jullie ons compenseren voor alle kosten die we hebben gemaakt:

• Duikinspectie: €250,-
• Mantus M2 20,5 kilo anker: €688,02
• Mantus anker swivel: €122,93
• 40 meter 8mm gegalvaniseerde ankerketting: Prijs ntb.
• 40 meter ankerlijn: Prijs ntb
• 1 witte Fender
• Terugbetaling voor de kosten voor een ‘veilige doorvaart en verblijf’: €50,43
• Terugbetaling van de toeristenbelasting: €82.46

We behouden ons het recht voor om bijkomende kosten, bijvoorbeeld voor het verschepen van een nieuw anker of de behandeling van PTSS, in een later stadium ook te verhalen.

Zoals u ziet nemen wij deze zaak zeer serieus op. Het heeft ons veel stress opgeleverd en het zou daadwerkelijk een zaak van leven of dood kunnen zijn voor anderen. Dat is waarom we deze e-mail ook doorsturen naar Navily en (internationale) watersportmagazines en -verenigingen, om de watersportgemeenschap te waarschuwen voor de mogelijke gevaren van het zeilen in Kroatië, en de nalatige houding van de autoriteiten. Daarbij zullen we de charterbedrijven op de hoogte stellen, zodat zij hun klanten kunnen waarschuwen. We zullen deze zaak ook doorspelen naar het juridische team van onze verzekering in Nederland.

— Einde brief —

UPDATE: 18 nov 2023

Een laatste update pover ‘onze bom’. Van onze duiker hoorden we deze week dat de bom uiteindelijk op 29 oktober uit de haven van Pula is opgevist om verder onschadelijk gemaakt te worden. Dat heeft dus bijna vier maanden geduurd sinds onze melding van 5 juni. Helaas hebben de autoriteiten daar het niet voor elkaar gekregen om ons anker oor eruit te halen, dus probeer ik dat nu op de verzekering te verhalen.

Al met al een teleurstellende ervaring en we zullen op onze tocht volgend jaar van Noord-Italië naar Griekenland niet meer via Kroatië varen.

---

Heb jij ook iets dergelijks meegemaakt, of het nu in Kroatië is of elders, laat het ons dan weten via redatie@zeilwereld.nl.