Advertentie
Merkwaardig nieuws uit Engeland. De Briste tegenpool van de Hydrografische Dienst, de UK Hydrographic Office (UKHO), meldde kortgeleden dat ze vanaf eind 2026 stoppen met papieren kaarten om zich volledig te focussen op digitale alternatieven. De uitfasering zou al zijn begonnen en moet in vier jaar tijd zijn afgerond. Maar wat betekent dit voor de zeiler? Sijpelt deze ontwikkeling door naar de watersporter en zijn we straks afhankelijk van een schermpje? We voelen expert Jan Maat van Harri Trading (ook bekend van LJ. Harri en Observator) aan de tand. Als iemand veel weet over papieren kaarten is hij het wel.
“Is Jan Maat ook aanwezig?” vraag ik aan de telefoon. “Momentje,” hoor ik aan de andere kant van de lijn. “Die is papieren kaarten aan het bijwerken voor klanten.” Het verbaast me niets. Even later krijg ik Jan aan de lijn. Hij weet van het nieuws, maar is verre van verbaasd: “Het bericht is echt niet nieuw. Vijftien jaar geleden kwam er ook al zo’n bericht, tien jaar geleden ook en vijf jaar geleden ook. Het lijkt nu alleen wel wat serieuzer te zijn omdat ze er ook een einddatum aanhangen.”
Nogal ambitieus
Maar is het überhaupt realistisch om in vier jaar tijd papieren kaarten uit te zwaaien? Volgens Jan is het antwoord daarop tweeledig. “Als dat echt moet gebeuren, dan moeten we tussen nu en die tijd echt ongelooflijk veel werk verzetten. Deze wijzigingen zijn vooral gericht op de echt grote scheepvaart, de koopvaardij. Daar is het heel logisch dat er digitaal wordt gevaren, maar er is ook kleinere scheepvaart, waaronder bijvoorbeeld pilots, werkschepen en vissers. Die branche wordt een beetje vergeten.” Internationaal gezien is het ook nog een te grote stap volgens Jan: “Ik kan me niet voorstellen dat ze in Azië zonder papieren kaarten kunnen. Daar zijn hele vloten die echt nog niet digitaal varen. Dan is 2026 nogal ambitieus. Bovendien zegt het UKHO dat er ongeveer 80 procent van de vloot al op digitale kaarten vaart, maar ze zeggen niet welke vloot dat is.”
Harri Trading levert ook elektronische kaarten aan klanten, maar nog altijd zien ze dat er veel vraag is naar papier. “We zitten in het traditionele segment en richten ons voornamelijk op papier. Daar wordt gretig gebruik van gemaakt. De gebruiksvriendelijkheid en betrouwbaarheid van moderne elektronica heeft ook nog een lange weg te gaan. Begrijp me niet verkeerd, de overgang naar digitale kaarten is goed, maar zelfs de koopvaardij vaart met een papieren backup omdat die digitale systemen nog altijd niet helemaal stabiel zijn.”
Papieren kaarten zijn niet in gevaar voor de watersporter, ook niet na 2026
Jan Maat
Nederland
De Nederlandse Hydrografische Dienst maakt nauwelijks nog kaarten op eigen houtje, vertelt Jan. “Ze produceren slechts enkele kaarten zelf. Verder werken ze samen met Engeland en spreken ze eigenlijk met één mond.” Nederlandse papieren kaarten die gericht zijn op de watersport zijn sowieso op hun retour weet Jan. De bekende 1800-serie, waarvan je vast een of meerdere kaarten aan boord hebt liggen, die gaat er langzaam uit. “De 1809 is er al uit en er is tevens sprake van dat ook de 1805 en de 1807 gaan verdwijnen. De 1801 beslaat straks niet meer het vaargebied van Den Helder tot aan de Franse grens, maar dat is nu Den Helder tot en met Zeeland. Bij de 1810 gaan het Noordzeekanaal en de Randmeren eruit. Het vermagert.”
Dat betekent overigens niet dat we in Nederland geen papieren kaarten meer hebben straks. Jan: “Papieren kaarten zijn niet in gevaar voor de watersporter, ook niet na 2026. Deze stappen zijn voornamelijk voor de grote rederijen, en kaartproducenten als Imray en NV-Verlag zullen absoluut niet ophouden met papieren kaarten voor de watersport.”
Allebei
Een plotter aan boord, of een telefoon of tablet met bijvoorbeeld Navionics is bijna niet meer weg te denken aan boord. Maar is er dan überhaupt nog wel vraag naar papieren kaarten, als het steeds makkelijker, goedkoper en betrouwbaarder wordt om digitaal te navigeren? Volgens Jan zijn papieren kaarten zelfs bij de nieuwe watersporter in trek: “Die nieuwe generatie watersporter heeft geleerd om met elektronica te zeilen, maar komt er ook achter dat een papieren kaart erg handig is. Ik zie genoeg ‘jonkies’ die papieren kaarten erbij willen.”
Uitgevers spelen slim in op die dubbele behoefte. Je koopt een kaart en krijgt de digitale kaarten daar gratis bij middels een app. Jan: “Die combi is ideaal! Voor papiergebonden varen is de elektronische papieren kaart een leuke bijkomstigheid en andersom net zo. De markt heeft dat heel goed begrepen.”
Papier blijft!
Die gigantische containerschepen zullen dus over vier jaar waarschijnlijk volledig digitaal varen. Maar de kleinere scheepvaart en de zeiler zal dus nog geruime tijd kunnen gebruikmaken van het oude, vertrouwde papier.
Lees ook:
Omslagfoto: UKHO