Bij het zoeken naar een nieuwe boot kom je vroeg of laat een keurmeester tegen. Zo ook Paul Hanraets, hij wilde zeker weten dat hij waar voor zijn geld kreeg. Want, zo redeneerde hij, zonder keuring weet je maar half wat je hebt gekocht. “Controleren of de kiel wel goed on de romp zit, lukt niet zonder kraan en deskundige blik. Of naar een motor kijken die je niet mag starten, daar schiet je weinig mee op.”

Bij de aankoop van zijn Comfortina 38 ging Paul op zoek naar een goede keurmeester, in dit proces leerde hij veel. Hij neemt ons in dit verhaal mee in zijn zoektocht en in de keuring.

Tekst: Paul Hanraets

Het kopen van een boot begint met zelf je huiswerk goed te doen. Denk eraan dat jij als koper kan afspreken wat je wilt, niets is verplicht of ‘standaard’. Verkoopmakelaars proberen nogal eens om het afbreukrisico zoveel mogelijk in te perken. Eerst keuren en pas daarna een serieus contract tekenen is voor de koper de betere weg. Dan helpt het wel als je van te voren weet welke keurmeester je gaat bellen en je snel kunt schakelen.

In mijn eigen speurtocht naar een nieuw schip voor grote zeereizen stond een Comfortina 38 al wat langer op de short list. Na verschillende Comfortina’s te hebben gezien, keuringsrapporten van anderen te hebben gelezen en ervaringen te hebben gehoord zie ik eind juni een Comfortina 38 uit 1988 op Marktplaats. Het contact met eigenaar René is snel gelegd en we ontmoeten elkaar in de jachthaven van Makkum. Het is ondertussen een bekende boot, waardoor ik snel over het schip loop en de aandachtspunten doorneem.

Papieren controleren

Bij deze Comfortina zit een oude BTW-verklaring van de Nederlandse douane dat in Duitsland BTW is afgedragen. Die constructie was ik nog niet eerder tegengekomen. Navraag bij zowel de Nederlandse douane (Team Jachten) als de Duitse douane levert bijna per kerende email het antwoord op dat er geen probleem is. Een CE-verklaring is door de leeftijd voor deze boot niet nodig.

Papieren controleren hoort echt stap 1 te zijn. Het gebeurt vaak genoeg dat toegezegde documenten uiteindelijk toch niet kunnen worden geleverd of niet aan de wettelijke eisen voldoen. Bijvoorbeeld aan een verklaring waarin iemand plechtig belooft dat de BTW is betaald heb je helemaal niks.

In de advertentie stond al dat de elektronica het niet of nauwelijks deed. Heeft weer als voordeel dat je geen geld betaalt voor spullen die toch worden vervangen.

Bevestiging van het dek

Een geschroefd teak dek is voor mij normaal gesproken een show stopper. Zou de boot een balsa cored dek hebben, dan was ik er niet aan begonnen. Het closed cell cored dek van de Comfortina maakt het risico op problemen kleiner. Bovendien ligt het alleen in de gangboorden en op de punt, niet op het dek rond de mast. Had het daar wel gelegen, dan was ik niet gaan kijken. Voor een eerste indruk kan je een emmer water over het teak gooien en kijken of het overal gelijkmatig opdroogt. Zo niet, dan is dat een indicatie van problemen.

De meningen over wat je van een teak dek in een bepaalde situatie moet vinden zijn nogal verdeeld. In dit specifieke geval durf ik het wel aan. Uiteindelijk gaat het teak er wel af om plaats te maken voor een geverfd dek met antislip. Dat wordt nog een aardige klus.

De motor is naar verluidt de originele Volvo Penta 2003 met saildrive. Die zal onderhoud nodig hebben. Starten doet hij in ieder geval en de saildrive geeft ook stuwkracht. Er is behoorlijk wat spul wat oud is en vervangen moet worden, denk aan verstaging en zeilen. Het plaatje is duidelijk en uiteindelijk komen we onder voorbehoud van keuring tot zaken.

Het toeval wil dat we allebei Sailcentre Makkum en eigenaar Rieks kennen. Bovendien kent Rieks ook deze boot. Dat vinden we een logische plaats voor het droge deel van de keuring. René maakt als verkoper de kraanafspraak.

De keurmeester

Mijn volgende stap is het vinden van een keurmeester in vakantietijd. Op basis van beschikbaarheid en kennis van dit type schepen kom ik ergens uit. Het contact gaat vrij snel. Ter voorbereiding doorgesproken wat voor boot het is, welke typische aandachtspunten er zijn en verder de eerder genoemde keuringsrapporten en ervaringen van vergelijkbare exemplaren gedeeld.

Dat gaat vlotjes, totdat de keurmeester op de avond voor de keuring rond 21.00 uur een bericht stuurt dat hij ziek is en Jelmer Koopman van Koopman Maritiem overneemt. Voor mij een onbekende naam. Als eerste gedachte voel je de zorgvuldige voorbereiding en selectie van een keurmeester in duigen vallen. Maar ja, ook een keurmeester kan ziek worden en dan moet je het waarderen dat hij Jelmer van z’n Nederlandse vakantieadres heeft gevraagd om de keuring door te laten gaan.

Enkele minuten later heb ik Jelmer aan de telefoon voor een eerste voorstelrondje, het keuringsplan, de aandachtspunten, waar ik graag zie dat naar wordt gekeken enzovoort. Het contact maakt een vertrouwde indruk en we gaan gewoon door met de keuring. Dat ik zelf duidelijk weet wat ik wil, helpt wel bij mijn beslissing om door te gaan.

De volgende ochtend tussen de buien door maak ik bij Sailcentre Makkum kennis met keurmeester Jelmer. René komt net aanvaren en Rieks stapt z’n kantoor uit, benieuwd naar wat de ochtend zal brengen. ‘Ik wil de boot met eigen ogen nat uit het water zien komen’, had de zieke keurmeester eerder al gezegd. De buien helpen onbedoeld mee om aan die wens te voldoen.

De droge keuring

Met een kraan wordt de Comfortina uit het water gehesen voor het droge deel van de keuring. Zeker bij oudere schepen bestaat het risico dat de kiel ergens tegenaan is geknald of dat de constructie door andere oorzaken is verzwakt. Door het schip op de kiel te zetten en te kijken hoever de romp doorzakt ontstaat een beeld van de stevigheid en mogelijke schade. Enige beweging heb je altijd afhankelijk van omvang, gewicht en leeftijd. Het gaat om de vraag wat wel en niet toelaatbaar is. Het verschil tussen buigen en barsten. Daar heb je een keurmeester voor.

Dan test Jelmer de kiel op waggelen door er zijwaarts aan te trekken terwijl de boot in de kraan vrij boven de grond hangt. Alleen verticaal op de kiel zetten is niet voldoende. Om er helemaal zeker van te zijn gaan we ook nog een keer de boot in om van binnenuit naar eventuele beweging rond de kielbouten te kijken wanneer de boot in de kraan op en neer gaat. Rieks gaat ook mee de kajuit in. De keurmeester geeft de boot in het keuringsrapport op dit punt een ‘voldoende’ wat zoveel betekent als enige beweging in het vlak en geeft aan dat het gezien de leeftijd binnen de gebruikstoleranties valt. Dus we gaan verder.

De regen is opgehouden en oppervlakkig droogt de romp in het zonnetje. Jelmer klopt de romp af en beoordeelt op het geluid of alles goed zit. De vochtmeter wordt boven en onder de waterlijn gebruikt als bevestiging van de mening die door het afkloppen ontstaat. Een schip dat net uit het water komt is naar de maatstaven van een vochtmeter kletsnat. Een vochtmeting alleen zegt daarom niet zoveel.

Dat er vocht in het roerblad zit is geen verrassing. Zo’n beetje ieder polyester roerblad vanaf een bepaalde bootleeftijd heeft daar last van. Maar het is niet dramatisch en hoeft niet meteen te worden aangepakt. De hak – het onderste roerlager – zit los en wordt meteen aangedraaid door de mensen van Sailcentre. Nu loopt het roer te stroef, dus een punt voor latere reparatie. Rieks komt aanlopen met een losse hak om te laten zien hoe die constructie met lagering precies in elkaar zit. Dat helpt om een goed beeld te krijgen wat er precies aan de hand is. Met een paar afstandsplaatjes is dat eenvoudig op te lossen.

De proefvaart

Ongeveer twee uur later – mede door het wachten tijdens de buien – is Jelmer klaar met het droge deel van de keuring en mag de boot het water in voor de proefvaart. Motor en saildrive zijn van hetzelfde bouwjaar als de boot. De motor wordt zowel visueel geïnspecteerd als getest. Met de motor op vol gas een flink stuk varen levert een aardige witte rookontwikkeling uit de uitlaat op. Eerder was al opgevallen dat er tijdens het lopen van de motor minder koelwater uit de uitlaat kwam dan verwacht. Ook andere zaken rondom de motor, zoals temperatuurontwikkeling worden gecontroleerd. Waarschijnlijk zit het probleem in het koelsysteem. Verder onderzoek is nodig om dat vast te stellen. Op de manchet van de saildrive staat jaartal 2014. Die is dus aan vervanging toe. De olie van de saildrive ziet er helder uit, dus geen lekkende afdichtingen.

Een stukje zeilen zou leuk zijn geweest, maar de regen komt weer met bakken naar beneden. Vooral omdat we niet in onze complete zeiluitrusting aan boord zijn en de zeilen toch worden vervangen houden we het kort. Testen van het mechaniek en de lieren gebeurt uiteraard wel.

Terug in de haven is het weer droog geworden en klopt Jelmer het teak dek af. Een goede meting van een teak dek en het onderliggende bootdek is eigenlijk nooit mogelijk zonder er een gat in te zagen. Dat doen we maar niet. Afkloppen is de best mogelijke beoordeling. Daar komen geen verrassingen uit. Bovendien helpt de regen hier een handje, omdat het dek steeds op zonnige momenten snel en mooi opdroogt. In de kajuit worden nog de laatste dingen, waaronder de oven/gasinstallatie en de accu’s gecontroleerd en zit de keuring erop.

Ter afronding bespreekt Jelmer met mij als koper en René als verkoper zijn algehele mening over de boot als een ‘eerlijk schip voor z’n leeftijd’ en de verrassingen van de dag die moeten worden aangepakt.

Het keuringsrapport

Korte tijd later staat het keuringsrapport met de volledige beoordeling van alle punten in de mailbox. Op hoofdlijnen beoordeelt het rapport de romp boven en onder de waterlijn buiten en binnen, de mast, giek en tuigage, het dek en de kuip als ook het interieur, de motor en alle technische installaties. Puntsgewijs waardeert het rapport die onderdelen in verschillende gradaties van goed tot slecht. Daarnaast is er de uitgeschreven conclusie cq. eindbeoordeling, zijn er adviezen en is er de volledige lijst van wezenlijke gebreken die de verkoper afhankelijk van wat er is afgesproken moet oplossen. Ook zijn veel foto’s toegevoegd.

Enkele dagen na de keuring bellen René en ik over hoe nu verder en komen we tot de overeenstemming dat ik deze punten zelf oppak met een aangepaste aankoopprijs van de boot. Het risico of die reparaties mee- of tegenvallen ligt daarmee bij mij. Dat is een keuze.

Een keurmeester heeft naar de opdrachtgever die in het rapport wordt genoemd een bepaalde verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid. Bij grote missers kan je daar de keurmeester op aanspreken. Die aansprakelijkheid beperkt zich wel tot de opdrachtgever. Krijg je een keuringsrapport ter inzage van een andere opdrachtgever, dan is dat mooi ter informatie. Maar als daar fouten in staan kan je er niets mee.

De toevallige ontmoeting met Jelmer heeft achteraf goed uitgepakt. Het keuringsrapport geeft een goede analyse van de boot waar ik tevreden over ben. Daarmee is de keuring voor mij naar tevredenheid afgerond en is Jelmer toegevoegd aan mijn bellijst.