Advertentie
De afgelopen weken zijn boten in heel Nederland weer zomerklaar gemaakt. Na de winter loop je hierbij nog wel eens tegen problemen aan. Jan zat helemaal klaar voor vragen rondom het opstarten van de boordsystemen.
Vraag het Jan
Vraag het Jan is een nieuwe rubriek op Zeilwereld. Nog even wat deze rubriek precies inhoudt. We zien veel vragen van zeilers langskomen op fora en in Facebook-groepen. Dat is zo leuk aan de zeilers community, iedereen wil elkaar helpen. Maar hierbij geldt ook: zoveel verschillende mensen, zoveel verschillende meningen.
Om hierin een beetje te helpen, hebben wij Jan Niemeijer gevraagd deze rubriek op te pakken. Hij heeft ervaring opgedaan in een watersportwinkel en loopt zelf al wat jaartjes rond in de zeilwereld. Hij beantwoordt de vragen vanuit zijn eigen kennis en ervaring. Het zal niet voor iedereen de manier zijn waarop iets gebeurt, maar als expert weet hij wel waar hij over praat.
Lees hier meer over deze rubriek en over Jan
Opstarten boordsystemen
We kregen veel vragen binnen over het opstarten van de boordsystemen na de winter. Jan heeft ze allemaal met zorg behandeld en beantwoord. Bekijk hier of jouw vraag ertussen staat, en wat voor antwoord Jan gaf:
Klik op de vraag om het antwoord te lezen/verbergen
<em>Rudi:</em> Kan ik industriële ontstopper in de leiding en het pompje gieten van de douche en gootsteen?
Antwoord Jan
Belangrijk is om zeker te weten dat dit type ontstopper de onderdelen en materialen van de pomp en leidingen niet aantast. Dit kun je vaak terugvinden op het product zelf.
Pvc kan gelukkig tegen een stootje maar de verbindingen tussen de leidingen zijn vaak gelijmd en dus kwetsbaar.
De meeste drinkwaterpompen bevatten rubberen onderdelen die kunnen uitharden of oplossen door (zware) chemische middelen.
Daarnaast is het belangrijk dat dit soort producten niet in het buitenwater terecht komen. Een goede manier om de ontstopper op te vangen is dus belangrijk.
Misschien een goed advies: probeer eerst eens met een minder chemisch middel, zoals bijvoorbeeld simpele huis-tuin-en-keukensoda, de gootsteen te ontstoppen. Dit is minder schadelijk voor de materialen én de natuur.
<em>Joost:</em> Onderhoud staand wand: wat, hoe vaak en waar let ik op?
Antwoord Jan
Je vraag over het staand wand is heel terecht; die starre staaldraden die de mast overeind houden zijn een belangrijk onderdeel van het schip en verdienen net zo goed onze aandacht als de andere zaken aan boord.
Waarom er geen APK-keuring bestaat voor dit belangrijke (zeil)bootonderdeel is dan ook interessant. Dit zou kunnen komen omdat het materiaal dat wordt gebruikt voor het maken van verstaging simpelweg niet gemakkelijk op houdbaarheid te keuren is.
Eén van de weinige manieren waarop je de trekkracht van de verstaging kan controleren is door deze op een trekbank te belasten. Helaas geeft dit maar een eenmalig inzicht aangezien de stag hierna uit 2 delen zal bestaan.
Een andere is het scannen van de stag met ultrasone apparatuur. Helaas wordt deze techniek nog niet veel aangeboden en is het vooral erg kostbaar.
Het is aan te raden om zelf jaarlijks een uitgebreide controle van het staand wand te houden. Eens in de 5 jaar is het verstandig om de verstaging door een gerenommeerde tuiger te laten nakijken. Hierbij gaat een tuiger zelf de mast in om alle belangrijke punten te controleren. Hiervan ontvang je dan ook vaak een rapport.
CS.Rigging, een tuigerij met veel ervaring, heeft voor de zelfcontrole van de verstaging een handige checklist opgesteld:
- Goed zichtbare gebreken zijn knikken of beschadigingen in de kabel en losse of roestige tieren. Ook zijn verbogen terminals een teken dat de verstaging niet meer deugt.
- Breuken en verbogen onderdelen wijzen op verkeerde montage of beschadigingen met een externe oorzaak. Test hiernaast ook de gangbaarheid van de wandspanners. Zijn deze nog goed in en uit te draaien? Zijn er beschadigingen aan het schroefdraad te zien?
- Mocht je beschikken over een bootsmanstoel of – nog – makkelijker een liggende mast, controleer dan ook de mast zelf. Kijk dan vooral naar de eventuele scheuren of breuken in de ankerplaten. Dit zijn essentiële onderdelen voor de betrouwbaarheid van je staand wand. Check meteen ook de stevigheid van de fundatie van de zalingen, eventuele scheuren in de zalingen zelf, evenals het gemonteerde beslag op de zalingen zelf.
Wanneer je met bovenstaande checklist bezig bent, is het een goede gewoonte om de split- en borgpennen aan boord te controleren, te vervangen of toe te voegen. Deze vind je in de wandspanners (waar ze losdraaien tegengaan) en in het beslag van de mast en giek.
Met betrekking tot de foto’s van jullie eigen schip is het interessant eens naar de plastic ringen te kijken die tussen de lummelbout en het lummelbeslag van de giek zitten. Deze ringen zorgen ervoor dat de rvs-bout geen direct contact heeft met het aluminium lummelbeslag. Zo vormt zich daar geen corrosie en komt de bout niet vast te zitten. Ook hier is het belangrijk om het beslag te controleren op borgpennen, scheuren en andere onvolkomenheden.
Wanneer er verre bestemmingen en grote reizen op de planning staan, is het belangrijk om goed te infomeren wat jouw verzekering voor eisen stelt aan de verstaging. Vaak wordt hier een bewijs verwacht wat stelt dat het staand wand niet ouder is dan 10 jaar.
Zoals hierboven te lezen is, is het uitvoeren van een tuiginspectie periodiek goed zelf te doen. Het geeft je inzicht in een onderdeel dat van de boot maakt wat wij er zo leuk aan vinden: het zeilende onderdeel.
<em>Peter: </em>Ik heb twee nieuwe Garmin instrumenten geinstalleerd deze winter. Hoe kan ik hiermee de snelheid (door het water) kalibreren?
Antwoord Jan
Je ziet steeds vaker dat bedrijven alleen een ‘snelstart’ handleiding bij het product leveren en dat kan soms lastig zijn wanneer je alle apparatuur wilt installeren aan boord.
Vaak is dan de uitgebreide versie van de handleiding wel op de website te vinden. Bij Garmin werkt het, in mijn ervaring, het beste om de producten per stuk op te zoeken. Zo kun je vrij snel de pagina van bijvoorbeeld de GMI20 vinden en daar ook de gebruikershandleiding induiken.
De snelheidsmeter zelf kalibreren is vaak niet mogelijk. Het gaat hier om een mechanische meting van het logwieltje wat, met behulp van magneetjes, een waarde op het schermpje zet. Een GPS geeft de snelheid weer door middel van een berekening. Dat er een verschil optreedt tussen de GPS en de snelheid door het water is dan goed mogelijk. Het komt bijvoorbeeld ook voor dat de GPS-snelheid wat achterloopt op de LOG-snelheid doordat deze berekening eerst nog even gemaakt moet worden.
Het voordeel van deze twee databronnen is natuurlijk wel dat je een goede berekening van de stroming kan maken en dat dan ook kan benutten
<em>Sjoerd:</em> De vorige eigenaar van onze boot had de windtransducer rechtstreeks op de netwerkstekker verbonden. Nu probeer ik de transducer op de daarvoor bestemde plaats aan te sluiten, maar de gegevens komen niet door. Wat kan ik doen?
Antwoord Jan
Dit is zeker weten een interessante vraag, vooral omdat het vrij ingewikkeld is om een oplossing te vinden zonder daadwerkelijk aan boord te zijn. Toch kom ik hieronder, na wat speurwerk, met een paar tips die zouden kunnen helpen.
Omdat de windmeter wel werkt en zichtbaar is op de Multi control is er, naar mijn idee, iets met de windconnectie op de server. Hieronder vind je 2 manieren om dit te controleren:
- Wanneer er een Nexus kompas aan boord is, sluit deze dan eens aan op de wind terminals van de server. Het kompas heeft hetzelfde voltage nodig als de windtransducer. Wanneer er nu wel kompasdata op het scherm verschijnen, weten we in ieder geval dat de connectieterminals van de server werken.
- Wanneer bovenstaande niet gelukt is, of wanneer er geen kompas is om aan te sluiten, bestaat er ook nog de mogelijkheid om de terminals wat nauwkeuriger te testen met een multimeter:
– Koppel de screen draad (terminal 13) aan de bruine kabel van de windunit
– Koppel de groene draad (terminal 16) aan de groene draad van de windunit
Meet vervolgens met een multimeter:
– Het voltage tussen terminal 13 en 16 (moet 12 volt zijn)
– De data tussen de gele mastkabel en de screen terminal (data zijn zichtbaar als verschillende voltages die steeds veranderen)
– De data tussen de witte kabel en de screen kabel.
Na deze tests zou de conclusie kunnen zijn dat de windaansluiting van de server defect is. Dat zal waarschijnlijk ook verklaren waarom de vorige eigenaar het systeem op een andere manier heeft aangesloten.
Als hier geen probleem naar boven komt, zou de connectie tussen de windterminals en de network poort van de multi control slecht kunnen zijn. In dat geval gaan we wel echt op printplaatniveau verder en moeten we ons afvragen of dat de moeite waard gaat zijn, zeker nu de winddata (al is het via een omweg) nu wel op het display verschijnen.
Lees meer zoals dit:
We konden geen vergelijkbare berichten vinden.