Roel Slob is al drie jaar onderweg met zijn catamaran. In Spanje heeft hij deze opgeknapt en is vervolgens naar Griekenland gezeild. Van daaruit ging de tocht door naar Gibraltar en momenteel zit hij in de Caribbean. Op zijn persoonlijke website houdt hij zijn avonturen bij, hier kun je bijvoorbeeld lezen waar hij zich momenteel bevindt. Op Zeilwereld heeft hij vanaf nu een plek om de meer technische kant van zijn verhaal te laten zien. Hierbij deel 6 waarin Roel ingaat op veelvoorkomende storingen in je scheepsdieselmotor.

Hoewel scheepsdieselmotoren weinig storingen vertonen, lees of hoor ik het toch nog weleens. Over het algemeen zijn scheepsdiesels werkpaarden, die maar weinig nodig hebben. Het is een motor die zwaar is gebouwd en niet snel opgeeft. De motor zal daarom ook niet snel afslaan. Het komt vaker voor dat hij niet wil starten, maar voor deze beide storingen is veelal dezelfde oorzaak te vinden: geen brandstof.

Ik wil een aantal storingen bespreken. Zoals je gewend bent van mij, is dit geen diepgaande theoretische verhandeling, maar probeer ik wat praktische tips te geven.

Behandelde storingen in dit artikel

• Startproblemen
• Afslaan van de motor
• Er komt rook uit de uitlaat
• Er lekt vloeistof

Startproblemen

Als een dieselmotor niet wil starten is het goed om het startproces na te lopen. Bij het indrukken van de startknop wordt er spanning gezet op een zwaar relais, de solenoïde. Dit is een elektrische schakelaar. Deze is nodig om de hoge stroom niet door de eenvoudige schakelaar op het bedieningspaneel te laten lopen. De schakelaar bedient dus op afstand een veel zwaardere schakelaar. Deze zit vlakbij de startmotor. Je zult dus een zware klik in de motorruimte horen als je de startknop indrukt.

Deze solenoïde verbindt via een speciaal tandwiel de startmotor met de krukas. Ook dat kun je horen. Hierboven is het tandwiel aan de voorkant te zien. Vervolgens gaat de startmotor aan het werk en zet de krukas in beweging. Door deze beweging wordt de brandstofpomp aan het werk gezet en komt er via de injectoren brandstof in de cilinders.

De gloeibougies komen op temperatuur, voorgloeien is tegenwoordig niet meer nodig. Bij lage temperaturen kan het aanslaan soms wat langer duren. De brandstof ontbrand in de cilinders en ook dit hoor je duidelijk. Je ziet het, bij het starten zijn de geluiden heel belangrijk.

Hoor je geen klik bij het starten, dan heb je waarschijnlijk een elektrisch probleem. De ruigere monteur zal proberen de solenoïde kort te sluiten met een schroevendraaier. Lukt het starten dan wel, dan is de oorzaak helder.
Bekabeling is het meest waarschijnlijke, maar de solenoïde kan ook vastzitten of zelfs kapot zijn.

Andere startproblemen

Duidelijke klik, maar startmotor draait niet

Loop de korte en dikke bedrading van de startmotor na. Is alles goed aangesloten?

De startmotor draait heel traag

De accu is dan te veel ontladen of de bedrading geleidt slecht. Denk ook aan de aardingsdraden. Al deze bedradingen willen bij de aansluitingen nog weleens wat corroderen. Loshalen, schoonmaken, opschuren en vervolgens invetten is het devies.

De startmotor draait prima, maar de motor slaat niet aan

Dit is eigenlijk altijd een brandstofprobleem. Ontluchten, nalopen op lekkage en onderzoek ook mogelijke aanzuiging van lucht. Ook dat kan worden veroorzaakt door lekkage bij slangklemmen bijvoorbeeld.

Ik vond hier nog een prachtig stappenplan (let op: artikel uit 2009).

Afslaan

Na een tijdje varen valt de motor uit. Paniek natuurlijk. Ik gebruik de motor vooral om te manoeuvreren en dan kun je dit absoluut niet gebruiken. Je zult uiteraard proberen de boot zo snel mogelijk te zekeren, met touwen naar de wal of te ankeren. Als je op open water bent kun je met de zeilen gaan bijliggen.

Het probleem zit hem eigenlijk altijd in de brandstofaanvoer. Andere problemen hadden zich via alarmen op het bedieningspaneel wel kenbaar gemaakt. Vervuiling van de brandstof, lucht in de leiding en uiteraard, zeer voor de hand liggend en daarom vaak over het hoofd gezien: de tank is leeg.

Controle op vervuiling doe je bij de tank. Ruikt het nog naar ‘frisse’ diesel? Controleer het brandstoffilter. Haal het los en kijk bij de inlaten ervan. Geen enkel schilfertje te zien?

Haal de nippels een voor een los en gebruik het hendeltje bij de brandstofpomp. Komt er direct brandstof uit?

Een dieselmotor heeft geen elektra nodig om te blijven draaien, dus die controles kun je achterwege laten.

Rook uit de uitlaat

Dit is minder leuk. Rook betekent olieverbranding of waterdamp. Bij de laatste zul je vaak grijze rook zien en betekent water in de cilinder. Kortom, lekkage. Later kom ik hier nog even op terug. Zwarte rook betekent olieverbranding. Dit kan van de brandstof zelf komen, omdat daar ook olie in zit. Maar de rook zal snel moeten verdwijnen. Bijvoorbeeld bij snel vol gas geven zie je vaak even een rookpluim. Er wordt even te veel diesel naar de cilinder gevoerd en de verbranding is daardoor niet volledig. Op zich geen probleem. Maar houdt de zwarte rook aan, dan moet je al snel denken aan olielekkage in de cilinder. De kleppen sluiten niet goed vanwege brandstofvervuiling of pakkingen zijn lek.

De vloeistoffen

Een scheepsdiesel heeft veel vloeistofkanalen. Vaak 2 gescheiden kanalen voor de koeling, de olie voor de smering en de aan- en afvoer van de brandstof. Dat betekent veel leidingen. Het is daarom goed om regelmatig in de motorruimte te kijken en deze ook goed schoon te houden. Zo zie je snel of en waar iets lekt. Bij een storing zie je dan vlotter de oorzaak. Luister ook als de motor loopt. Zo leer je hem kennen en herken je snel afwijkingen in geluid. Misschien schuurt er iets langs de v-snaren, lopen lagers droog of heb je lekkage bij de schroefas of saildrive. Van het geluid leer je veel.

Het koelwater komt er bij de uitlaat weer uit. Ook dat kun je horen. Komt er geen water uit de uitlaat, dan klinkt het motorgeluid holler.

Het kan zijn dat de aanvoerkraan nog dicht zit, maar meestal is er sprake van verstopping of een impeller die het heeft begeven.

Maar ondanks dat er weleens wat mis kan gaan, een goed onderhouden scheepsdiesel geeft gelukkig zelden problemen.

Vaak staan achterin de handleiding van de fabrikant de meest voorkomende storingen met tips om het op te lossen. Daarnaast ontpopt Youtube zich ook steeds meer als handleiding voor van alles en nog wat.

Heb je zelf nog tips of aanvullingen? Laat het weten via een reactie onder dit bericht.