Ruim twee jaar was Bart Pothoven onderweg. Hij zeilde een ‘rondje Atlantic’, maar niets aan die tocht was gebruikelijk. De route die Pothoven nam, was onconventioneel; hij zeilde via IJsland en Groenland naar Canada en zakte van daar af richting de Cariben. Vervolgens zeilde hij via Suriname, Panama en de Azoren terug naar Europa. Ook Triakel, zijn boot was geen gebruikelijke zeilboot. De zelfgebouwde 34-voeter is het product van jarenlang rekenen en ontwerpen. Het resultaat is een zeewaardig schip met geringe diepgang met niet één, niet twee, maar wel drie kielen en een heel open interieur. Het unieke verhaal is vanaf nu te lezen in het boek Voldeining. We spraken met Pothoven over zijn boot en reis.

Vleugels versus Kielen

In de basis is het idee simpel: de liftwerking van de kiel moet bijdragen aan het richtend vermogen van het schip. Pothoven vergelijkt het met de vleugels van een vliegtuig: “De vleugels staan meestal in een V-vorm. Als het vliegtuig scheef hangt, geeft de onderste vleugel meer lift dan de bovenste door de meer horizontale positie. Daaruit is de stand van de twee achterste kielen, of richtvinnen, gekomen.” Het idee is ongebruikelijk en het is dan ook niet gek dat Pothoven zo’n twintig jaar bezig is geweest om van zijn eerste idee tot het eindproduct te komen. Pothoven: “Het ontwerpen van zeilboten was mij geheel onbekend. Eerst was ik jaren aan het denken, studeren en rekenen, en vervolgens jaren aan het praten met allerlei mensen die het niets vonden.” Jachtontwerper Piet van Oossanen (bekend van onder andere de vleugelkiel van Australia II, de boot die de America’s Cup won in 1983) vond het wel interessant en wees Pothoven op een subsidie die hem in staat stelde om tests te doen in een sleeptank. Er volgden wat aanpassingen aan het ontwerp en toen was het tijd voor een schaalmodel, een open bootje van 5 meter. De bouw van de Triakel duurde uiteindelijk acht jaar.

Met windkracht 5 op het IJsselmeer zeilde ik ruime wind en kon ik het roer gemakkelijk loslaten om mijn pijp te stoppen

–  Bart Pothoven

Ongelooflijk koersstabiel

De boot is onconventioneel, maar zorgt dat ook voor heel andere zeileigenschappen? Volgens Pothoven valt dat mee: “Aan de zeilvoering verandert niets. De principes blijven hetzelfde, ik kan nog steeds niet tegen de wind inzeilen. Het stuurt iets anders, maar onderweg heb ik ook niet veel gestuurd. Ik voer alleen en als ik de box uit was gevaren, ging de automatische piloot erop. Als de zeilen eenmaal stonden deed de Aries windvaan het werk. Het schip is ongelooflijk koersstabiel en dat merkte ik al op het schaalmodel. Met windkracht 5 op het IJsselmeer zeilde ik ruime wind en kon ik het roer gemakkelijk loslaten om mijn pijp te stoppen. Geen enkele zeilboot presteert dat met ruime wind.” Een vergelijkbare situatie overkwam de zeiler op de terugweg tussen de Azoren en Engeland. Een depressie met windkracht 7 blies hem rap vooruit: “Ik voer ruime wind met gereefde fok en grootzeil. Binnen bedacht ik me dat het best rustig was en ik er misschien een rif uit moest halen. Eenmaal buiten bleek het al windkracht 8 te blazen. Als een golf de boot uit koers drukte, kwam de boot al snel weer in één keer op koers, zonder heen en weer te pendelen, ondanks dat het een erg brede boot is voor zijn lengte.”

Één ruimte, mét dakraam

Binnen biedt Triakel een zee van ruimte.. “Ik heb drie jaar aan boord van het schip gewoond,” vertelt Pothoven. “Het is erg ruim en licht binnen en daarom een heel prettige ruimte om in te leven. Het had geen zin om de mast door te steken, want ik heb geen kiel onder de mast. Bovendeks staan twee poten, die de compressie van de mast afvoeren naar het vrijboord. Daardoor kan het binnen zo open zijn en de boot kan ook breed zijn, zonder dat je de nadelen van een breed schip hebt.” Een nadeel van het ontwerp is dat de kielen nogal gemakkelijk lijnen en dergelijke weten te vangen. “Onder de kiel zit ballast die vooruitsteekt en dat behoeft nog aandacht. Ik denk dat ik in die hoek een scherp mesje moet maken, of dat ik de ballast wellicht anders moet verdelen.”

De eerste dagen zit je de hele dag om je heen te kijken naar het adembenemende landschap en luchten. Het is een schouwspel van aardse bergen, rotsen en ijsbergen

– Bart Pothoven

Adembenemend Groenland

Anders dan via de Canarische eilanden de oversteek maken naar het westen, zeilde Pothoven bovenlangs. “Ik had me bedacht dat ik naar Boston wilde zeilen. Waarom weet ik nog steeds niet. Een Noordelijke route is korter en die route leek me bovendien veel interessanter.” De oversteek van Groenland naar Canada duurde een week, maar dat had volgens Pothoven veel korter gekund als hij niet naar het zuiden van Canada was gevaren, maar recht was overgestoken. De kortere tijd op zee geeft meer zicht op het weer. Pothoven: “Je hebt meer ‘weer’ op de noordelijke route. Op de zuidelijke route heb je vooral ‘klimaat’. Ik zeilde noord van de depressies en daar waait het de goede kant op.” De noordelijke route had meer voordelen, vertelt Pothoven: “Ik ben vroeg vertrokken en kon vier weken doorbrengen op IJsland, een buitengewoon boeiend land. Groenland was een hoogtepunt. Je kunt daar alleen maar over praten met mensen die er ook geweest zijn. De eerste dagen zit je de hele dag om je heen te kijken naar het adembenemende landschap en luchten. Het is een schouwspel van aardse bergen, rotsen en ijsbergen.” Uiteindelijk zeilt Pothoven via de Cariben, Panama en Suriname en de Azoren terug naar Europa. “De oostelijke Cariben waren geen hoogtepunt,” mijmert hij. Na twee en een kwart jaar keert hij terug. Het concept van de Triakel heeft zich bewezen.

Boek: Voldeining

Het boek Voldeining is ontstaan uit de blogs die Pothoven bijhield op zijn website. Ook de vele foto’s spelen daarbij een belangrijke rol. In 176 pagina’s, full colour mét foto’s, reis je mee met Triakel. Blijft het daarbij of lonkt de zee? Pothoven: “Ik heb geen plannen meer om de oceanen over te varen. Wel verlang ik vaak terug naar de oceaan als ik het contrast met de Noordzee zie; de oceaan is toch een stuk aangenamer. Voorlopig staan de Lofoten nog op mijn verlanglijst, net als een rondje om Groot-Brittannië. Maar misschien krijg ik nog wel eens de kolder in de kop en zeil ik nog een keer naar Groenland op en neer.”

Details

Voldeining – Bart pothoven – L.J. Harri/Watersportmedia – ISBN 9789461550651 – 176 pagina’s – gebonden – Prijs: € 24,50

Het boek is te koop via BOL.com, de eigen webshop van Watersportmedia en in de winkels van L.J. Harri en Observator.

Deze pagina bevat één of meerdere affiliate links. Wanneer een lezer via deze link een product koopt, ontvangen wij hier een percentage van. Als lezer betaal je niets extra’s.