Sjoerd van der Bles uit Makkum wilde een ruim zeiljacht waarmee hij met gasten kan varen op het IJsselmeer en de Wadden. Al snel ontdekte hij dat boten in het buitenland een stuk voordeliger zijn dan in Nederland. Maar hoe doe je dat, een boot kopen over de grens en hoe krijg je dat schip dan in Nederland?

Sjoerd woont al zijn leven lang in Makkum waar hij als oudste samen met zijn drie broers Herald, René en Leon opgroeide. De naam Van der Bles is in de weide omgeving bekend; zijn ouders hadden een taxibedrijf, dat nu gerund wordt door René. Sjoerd zelf werkte na een zeevaartopleiding in Rotterdam en Harlingen zijn leven lang bij de politie.

“Makkum en water horen bij elkaar en ik heb mijn hele leven gevaren,” vertelt Sjoerd aan boord van zijn Elan 444. “Mijn vrouw Hetty kon niet tegen het schommelen van een zeilboot en daarom zochten we de vrijheid op in onze motorboot.” Waarom hij dan nu overgestapt is op een riant zeiljacht, wil ik graag weten. Ik krijg een onverwacht antwoord. “Ik ben nu 61 en op mijn 59ste ben ik gestopt bij de politie. Op 23 april 2020 nam ik afscheid van het korps en op 24 april zaten Hetty en ik in het ziekenhuis voor onderzoeken. Hetty kreeg de diagnose kanker en in de maanden daarna ging ze snel achteruit. Op 23 september dat jaar is Hetty overleden.”

Vriend Frank

“Plotseling was ik alleen. Wat nu? Ik vatte na een paar maanden het idee op om met gasten te gaan zeilen op het IJsselmeer. Ik moest een nieuwe invulling zoeken voor mijn leven. Ik ben altijd van zeilen blijven houden en besloot een zeiljacht te kopen dat geschikt was om mee te charteren. Zoals iedereen dat doet, begon ik internet af te struinen naar mogelijke boten. Al snel bleek dat jachten van 40 of 44 voet in Nederland twee keer zo duur zijn als in Zuid-Europa. Samen met mijn goede vriend Frank die op Ibiza woont ging ik op zoek naar een boot in het buitenland en koos voor een Beneteau First 40, het nieuwe type uit 2009. Dit schip lag in Athene.

Alleen in Griekenland liggen al 1200 grotere zeiljachten en met 80 procent daarvan wordt gecharterd. Regelmatig staan er schepen te koop, omdat huurders graag met nieuw spul willen varen. Frank en ik maakten via Bach Yachting een afspraak en vlogen naar Athene. We troffen daar een prachtig schip aan en ook de inspectie op de wal bracht geen onvolkomenheden aan het licht. Ik besloot deze boot te kopen en maakte al het papierwerk in orde. Het contract werd óók door de verkoper getekend en het geld had ik op een derdenrekening gestort.”

Terug in Nederland wachtte hem een paar dagen later een onaangename verrassing. “De Beneteau stond voor 100.000 euro te koop en ik zou het schip voor 80.000 euro aanschaffen, maar de eigenaar had het achter mijn rug om aan een ander verkocht voor waarschijnlijk een hoger bedrag. Ik heb met een advocaat in de arm nog geprobeerd die koop ongedaan te maken, maar dat leverde niets op. Mijn advocaat en de advocaat van de Griek bleken voormalig schoolgenoten te zijn en daardoor kreeg ik nog 1.000 euro genoegdoening. De Griek blijkt de rekening van zijn advocaat niet te hebben betaald. Dat was niet mijn zorg, maar zei me wel genoeg over zijn betrouwbaarheid.”

Een boot kopen in het buitenland blijft een risico. Gelukkig was Sjoerd zich daarvan bewust en had hij nog niet betaald, voordat hij het schip ook echt in handen had. “Ik kon weer opnieuw beginnen en vond vanachter mijn pc verschillende interessante schepen in Spanje. Geen Firsts maar Elans. Telkens wanneer ik interesse toonde, kwam de makelaar op de proppen met nog een mogelijke koper. Er was altijd gedoe en ik kreeg de indruk dat het om ‘zogenaamde kopers’ ging om de prijs op te drijven. Frank en ik besloten het anders aan te pakken. Wij gaven bij tig makelaars aan wat we zochten en vroegen of ze een boot in de verkoop hadden die aan onze wensen voldeed. We vermeldden er telkens bij dat we meerdere schepen op het oog hadden, zodat wij de regie kregen en niet een speelbal waren van de makelaars. Ik had op enig moment de keus uit zes of zeven schepen.”

De Elan 444 waarop Sjoerd zijn avontuur vertelt, zat daar ook tussen. “Dit schip is in 2015 te water gegaan en vijf jaar gebruikt als charterschip. Al snel gaf ik bij de makelaar aan dat ik rechtstreeks contact wilde met de Spaanse eigenaar. Frank spreekt vloeiend Spaans en achteraf kan ik wel zeggen dat het spreken van de taal bijna een voorwaarde is voor een goede deal en goede afloop. Daarnaast heeft Frank kennis van de lokale markt en ook die is onontbeerlijk. Frank vroeg een bekende om na te gaan of de verkoper te vertrouwen was en dat bleek het geval. Ik sprak een prijs af met de verkoper en wanneer we bij inspectie niets zouden vinden, dan zou ik de Elan 444 voor dat bedrag aanschaffen.”

Inspectieteam

Sjoerd zijn zoektocht was in december 2020 begonnen en in maart 2021, midden in coronatijd, reden hij en Frank naar Spanje. De Elan stond te koop in Valencia en voor de echte aankoop wilden ze het schip live bekijken. “We reden met Frank zijn auto met Spaans kenteken naar Valencia. In alle landen golden nog avondklokken en lockdowns. We vertrokken om ’s ochtends 4 uur uit Nederland, eigenlijk te vroeg vanwege de avondklok. Om 6 uur waren we bij de Franse grens en op dat moment ging Frankrijk juist weer open. In Frankrijk werd het nog even spannend. Ik had met de verkoper afgesproken dat ik een deel contant zou betalen (gewoon eerlijk verdiend geld; als oud-politieman kan ik me geen fouten permitteren), maar je mag niet veel contanten bij je hebben in Frankrijk. Uiteraard werden we door de Franse politie aangehouden: twee Hollandse mannen in een auto met Spaans kenteken, daar zou ik vroeger ook zelf door getriggerd zijn. Alles werd onderzocht en ze vroegen wat wij gingen doen. Wij vertelden dat we een bootinspectie in opdracht van een klant moesten uitvoeren in Spanje, dat we dus een inspectieteam waren en we mochten doorrijden. Ook Spanje reden we binnen precies op het moment dat dat weer mocht en na 18 uren rijden waren we ter plaatse.” De Elan 444 zag er goed uit en Sjoerd besloot het schip aan te schaffen. “Buitenom was het schip wat vies en zie je gebruikssporen, maar binnen is het erg netjes. Deze boot voldoet precies aan mijn wensen.”

Voorbereiden van de overtocht

Sjoerd was maanden lang druk met het zoeken naar een geschikt schip en besteedde bijna al zijn tijd daaraan. “Ik had eigenlijk alleen oog voor boten. Op een dag stond mijn buurvrouw bij mij op de stoep en die vroeg of ik eens een gesprek met haar vriendin wilde aanknopen. Deze vrouw woonde een paar honderd meter bij mij vandaan, maar ik kende haar alleen van gezicht. Haar man was eind oktober 2020 overleden en mijn buurvrouw zag overeenkomsten in wat mij en haar vriendin was overkomen. Na het verlies van Hetty was ik hier helemaal niet mee bezig. Wel had ik inmiddels voor mezelf besloten dat ik de rest van mijn leven niet alleen wilde blijven, daarvoor ben ik niet geschikt. Ik heb die vriendin van mij buurvrouw opgezocht en na verloop van tijd klikte het tussen Wietske en mij, en Wietske houdt ook van zeilen. Het leven gaat zoals het gaat en we hebben besloten voor het eind van het jaar te gaan samenwonen. Iedereen kan daar een mening over hebben, maar het zijn onze levens en wij moeten na het verlies van onze partners verder. Dat willen we graag samen doen.”

Als eigenaar van een nieuw schip en met weer een zonniger toekomst in het vooruitzicht, begon Sjoerd aan de voorbereidingen van de overtocht. “Je kunt een boot op transport zetten, maar ik had besloten het schip zelf terug te zeilen. Dat Frank mee zou gaan, was eigenlijk een gegeven. Ook mijn broers gaven aan dat ze wilden opstappen om verschillende trajecten mee te varen. Frank en ik zouden de hele reis aan boord blijven. In Nederland heb ik vooraf met veel mensen gesproken die al eens de wateren rondom Spanje en Portugal hadden bevaren. Daarnaast kreeg ik een stapel boeken die ik heb gelezen. Vooral de situatie van verschillende havens en het aanvaren daarvan wilde ik goed in mijn hoofd hebben. En, waar ondieptes en obstakels zijn, heb ik uitgebreid bestudeerd op kaarten. Naast deze ‘droge’ voorbereiding kocht ik een AIS die ik heb laten voorprogrammeren. In Valencia hebben we die ingebouwd.

AIS is een onmisbaar veiligheidsmiddel, dat moet je aan boord hebben. Onderweg wilde ik gebruikmaken van kaarten, Navionics, Windy en de weerberichten van de BBC. Windy voorspelt de wind zeer precies, de richting en momenten van verandering kloppen altijd. De kracht die voorspeld wordt, kan in de praktijk nog wel eens wat afwijken. Google Maps gebruikten we als extra voor de situaties bij de verschillende havens.”

Aan boord

Op 12 april was het zover en stapten Sjoerd en Frank aan boord van de Elan 444. “We hebben eerst drie dagen besteed aan het schoonmaken, op orde brengen van het schip en het inslaan van proviand. Ik heb echt de hele boot doorgespit om te weten wat waar zit, maar ook om erachter te komen of er geen verdovende middelen of smokkelwaar waren verstopt.”

Thuis had Sjoerd al het papierwerk al voor elkaar gemaakt. “Ik ben onderweg nergens bang voor geweest, behalve dan dat de papieren niet op orde zouden zijn. Om in de termen van ons zeilgebied te blijven, ik kreeg het daar af en toe Spaans benauwd van. Het zou ons toch niet gebeuren dat we vanwege ontbrekende administratieve zaken de reis tijdelijk moesten staken. Ik had een zeebrief besteld en normaal krijg je die binnen twee weken. Ik heb er uiteindelijk acht weken op moeten wachten en pas toen de boot al veilig en wel in Makkum lag, viel dat ding in de bus. Wel had ik het internationaal certificaat pleziervaartuigen, het eigendomsbewijs, een btw-verklaring, een gezondheidsverklaring, betalingsbewijzen en een uitschrijving uit het maritieme register van Spanje. Alles voorzien van handtekeningen en stempels, keurig geordend opgeborgen in een map. Ik wilde onderweg niet ‘struikelen’ over ontbrekende papieren.”

De broers René en Leon stapten op 15 april aan boord van een blinkend schip. De tocht naar huis kon beginnen. De eerste rit ging van Valencia naar Oliva met een dikke windkracht 5 tot 6. “Ik hoopte op een snel schip en met 8 knopen op de klok gleden we door het water. Prachtig, ook al regende het een deel van de dag. De haven in Oliva is erg ondiep, maar we hebben daar geen last mee gehad. De volgende dag voerde ons naar Calp. De havenmeester schreeuwde ons van de kant toe dat hij geen charterschip in zijn haven wilde. We maakten hem duidelijk dat het om een particuliere boot ging en mochten aanleggen. Met de föhn heb ik wel meteen het op de boeg gestickerde charternummer verwijderd. In Calp bleek daarnaast de boegschroef amper nog te werken, maar met vier nieuwe accu’s erin was dat probleem snel opgelost.”

Natuurfilm

Veel havens in Spanje zijn oud en hun liggeld eigenlijk niet meer waard. “In Alicante moest ik 80 euro betalen voor eigenlijk niks en Cartagena is vergane glorie, maar wel met leuke terrassen. We hebben ons daar in een soort carnavalssfeer uitstekend vermaakt.” De zeiltocht langs de Spaanse kust is fantastisch. De ruige rotsen boezemen ontzag in. Golven beuken op woeste kusten en herinneren je er voortdurend aan dat je weg moet blijven van de hoge kliffen. “Hoge steile rotsen worden afgewisseld door idyllische baaien met mooie stranden. In de buurt van Almeria aan de Spaanse zuidkust keken we met de verrekijker naar de wal. Een kreet van één van ons wekte meteen ieders nieuwsgierigheid. Op een eenzaam strand bleken opnames van een ‘natuurfilm’ aan de gang te zijn. De kans bij ondieptes in de buurt te komen, noodzaakte ons helaas overstag te gaan.”

Van Valencia tot aan Malaga kon het overgrote deel van de tocht zeilend worden afgelegd. De reis voerde hen op dat traject langs de havens van Oliva, Calp, Alicante, Cartagena, Carboneras, Aguadulce en Puerto Deportivo Marina del Este. In Malaga gingen René en Leon van boord en nam broer Herald hun plaats in. “Dat was nog een heel gedoe,” vertelt Sjoerd. “We konden nergens aanleggen in Malaga, maar mochten na veel Spaans gepraat door Frank afmeren in de zeehaven op de plek van cruiseschepen. Door corona was het rustig en bleven de cruiseschepen weg. We hebben vervolgens als vier broers een prachtige avond gehad in Malaga samen met Frank.”

Na Malaga nam de wind toe tot soms 6 of 7 Beaufort. “We konden wel zeilen, de windrichting was gunstig, en om de boot speelden regelmatig scholen dolfijnen. Het aandoen van Sotogrande was lastig vanwege de harde wind, maar is toch weer goed gelukt.” Op 25 april, Sjoerds verjaardag, passeerden ze zeilend de Straat van Gibraltar. “De snelheid liep vaak op tot 10 knopen, puur genieten. Aan het eind van de middag brak de zon door en met glas rode wijn in de hand en broodjes knakworst op de tafel in de kuip vierden we mijn verjaardag.”

De heren varen ’s nachts door met veel wind en regen. Het is koud en ze besluiten weer aan te meren in Cato de Sao, Portugal. “Bij het aandoen van deze haven, zakte het toerental van de motor terug. Alle filters bleken verstopt en die hebben we dan ook vervangen. Hiermee was het probleem verholpen. Kruisend vervolgden we onze tocht naar Sines, waar we heerlijk hebben gegeten in een restaurant. De volgende dag hebben we boodschappen gedaan en voeren we door naar Cascais in de buurt van Lissabon. De motor liep weer als een zonnetje, maar de stuurautomaat gaf de geest. In Cascais hebben we eerst een bevriende monteur in Nederland gebeld. Nadat we de stuurautomaat uit elkaar hadden gehaald, bleek dat alle plastic tandwielen waren afgesleten. Gelukkig was er al een Garmin-monteur onderweg naar de haven voor klussen aan huurschepen en Frank heeft de beste man maar even opgevangen. In overleg met de monteur bestelden we een nieuwe, betere stuurautomaat, die hij er later in zou zetten. Wij voeren sturend op het handje door naar Porto en daar verscheen de monteur met de nieuwe automaat, keurig volgens afspraak. Langs de Portugese kust hadden we alles recht in de wind en hebben we de meeste mijlen op de motor afgelegd. We ontdekten daar een bijzonder fenomeen: de wind draait mee met de kust. Wanneer we om een kaap heen moesten en dachten dat we halve wind zouden hebben, bleek dat we ook daar alles pal tegen hadden.

Terwijl onze monteur Ricardo in Porto alles voor elkaar maakte, hebben wij uitgebreid ontbeten en gedoucht. De wind waaide uit een gunstiger richting en met alleen een brandstof-tankstop in A Coruña, zijn we van Porto in één ruk doorgezeild -voor de wind- naar Nieuwpoort in België. Zeven nachten op zee, wat een prachtige belevenis.” Sjoerd benadrukt nog dat voor non-stop zeilen goed slapen van levensbelang is. Zorg dat je uitgerust blijft, anders ga je fouten maken, word je chagrijnig en ga je op elkaar fitten.

De heksenketel van Alderney

“In A Coruña zagen we al dat er een frontje onderweg was naar ons. Daar zouden we een staartje van meepikken en inderdaad nam de wind op enig moment toe tot 9 Beaufort. Op alleen het voorzeil stoven we over de Golf van Biskaje. Af en toe vergezeld door dolfijnen en met om ons heen hoge golven. Halverwege de Golf waren de golven 10 tot 15 meter hoog en keek je vanaf een golftop zo de diepte in. Indrukwekkend, maar niet beangstigend. Het schip kan deze weersomstandigheden hebben en wij waren er ook snel aan gewend.

We kregen nog bezoek van een zwaluw die aan boord kwam uitrusten. Pieter, zo noemden we het beestje, bracht de nacht bij ons door en de volgende ochtend zei hij als dank nog twee keer ‘piep-piep’ en vertrok weer.” Voorbij Brest zeilden ze tussen Guernsey en Jersey door. “Omdat de wind gunstiger inviel wanneer we tussen de Franse kust en Alderney door zouden zeilen, kozen we voor deze route. Achteraf begreep ik dat bijna iedereen ruim west van het eiland Alderney langs vaart en ik begrijp nu wel waarom. Het leek alsof de boot aangetrokken werd door de kust van Alderney, maar als we ervan wegstuurden trok de Franse kust aan ons. Stroom en wind creëerden een heksenketel aan golven en sturen met de hand was de enige mogelijkheid om de boot wat op koers te houden. Ik ben de hele tocht niet bang geweest, maar dit was wel een erg spannend stukje. Wat een watergeweld!”

Doordat ze tijd waren verloren bij Alderney, hadden ze bij Calais wel weer stroom mee. “Het lijkt wel of je twee tijen achter elkaar stroom mee hebt daar. Voor ons pakte dat goed uit, want opboksen tegen vier knopen stroom is eigenlijk niet te doen. Ons plan was aanleggen in Oostende, maar de brandstofmeter zakte ineens van 40 procent naar nog maar 17 procent. We kozen voor Nieuwpoort om daar te tanken. Langzaam varend voeren we de haven binnen, maar bij het tankstation bleek er nog 25 liter in te zitten. De brandstofindicator was kapot.

32 dagen en 20 havens

In Nieuwpoort stonden Estelle, de vriendin van Frank, en ook Wietske en Hidde, een vriend van mij, op de kade. Na een drankje op het terras hebben we aan boord een feestje gevierd. De volgende dag is Herald afgestapt. Frank, Hidde, Wietske en ik vervolgden de tocht. Via Scheveningen, het Noordzeekanaal, de Sixhaven in Amsterdam en Enkhuizen, legden we op 16 mei de laatste mijlen af naar Makkum.

Na 32 dagen bereikten ze hun 20ste haven: Makkum. De broers René, Leon en Herald hadden met familie en vrienden een warm welkom georganiseerd. Vlakbij Makkum stapten de broers met hun moeder aan boord van een rib en voeren de Elan tegemoet. Bij de scheidingston VF2/MA1 lagen verschillende boten van de Watersportvereniging Makkum klaar en zagen Sjoerd, Frank, Wietske en Hidde de rib met familie aan komen varen. Onder luid getoeter en het genot van een glas champagne, werden ze als helden binnengehaald. Uit de geluidsboxen schalde ‘We are the champions’ van Queen. Voldaan en met een brede glimlach meerde Sjoerd zijn nieuwe schip af in de allereerste box van de verenigingshaven, zijn vaste ligplaats. Op de wal bij het clubhuis van de vereniging werd een mooi welkomstfeest gevierd, waarbij vele coronaregels even niet telden. De bemanning had het verdiend na een reis van meer dan 2000 zeemijlen!

Samengevat

De aankoop was een leerzaam proces, waarbij kennis van de markt en de taal van het land spreken belangrijk is geweest. Wees op je hoede en betaal niet te vroeg. Onderweg was Sjoerd voorbereid op problemen. Hoe goed je ook een boot inspecteert, je kunt problemen tegenkomen. Technisch waren er problemen met de accu’s, stuurautomaat, de motorfilters en brandstofindicator. Allemaal zaken die ze hebben kunnen oplossen. Onderweg leverde vooral de logistiek het meeste gedoe op: douane, politie, havenmeesters, papierwerk en corona. De tocht was een prachtige belevenis met veel wind, soms flinke stroming en de heksenketel bij Alderney. Samen met Frank en zijn broers de boot overvaren is een onvergetelijk cadeau gebleken.

Plannen

De boot ligt nu al een paar maanden in Makkum en Sjoerd is meteen begonnen met het verbeteren ervan. “Ik heb hem eruit gehaald en de vaste schroef vervangen door een klapschroef. Het onderwaterschip bevatte een dikke laag drab met daaronder schelpen. Dat heb ik schoongemaakt. De schroeven van de boegschroef zijn nu schoon en dat scheelt heel veel. De boot vaart nu twee knopen sneller dan voorheen.”

Vanaf aankomend seizoen hoopt Sjoerd met gasten te kunnen varen.

Wil je meer van dit soort verhalen lezen? Download dan nu de Zeilwereld Najaarsspecial, hier kon je dit artikel al lezen!

Boot kopen?
Ben je zelf op zoek naar een boot, kijk dan eens op botentekoop.nl