Brazilië is het meest mooie, diverse, zeilland met een fantastische cultuur. Toch maken veel zeilers de oversteek naar Suriname of het Caribisch gebied en laten Brazilië links liggen. Daarmee missen ze een geweldig mooi en goed bezeilbaar land. Dit is niet alleen jammer voor die zeilers, Brazilië wil ook graag meer zeilers ontvangen. Daarom heeft een groep zeilers zich verenigd hier wat aan te doen. Ze organiseren zeiltoertochten en hebben een whatsapp groep aangemaakt* waarin regio-experts zijn betrokken om gebruikers te adviseren met relevante weetjes.

Tekst en foto’s: Antoinette van Lier

Wij ontvingen nuttige tips over veilige en betaalbare havens, maar ook waar de mooiste ankerplekken zijn. Hoewel deze groep zo’n 250 leden heeft, zeilden we vaak dagen aaneen zonder een andere zeilboot tegen te komen, alleen in Ilha Grande zagen we veel zeilboten. Ihla Grande is dan ook beslist de moeite waard. Maar er is zoveel meer! Dit land is zó de moeite waard, er zijn meer redenen om hier te willen zeilen!

*De whatsappgroep: ‘BrallySVsHelpTaskForce’ geeft regionale zeiladviezen en lobbyt voor verlengde visum; 3 maanden is wel erg kort voor zo’n groot en divers land. Ook inventariseren ze benodigde verbeteringen.

Redenen om naar Brazilië te willen zeilen

1. De overtocht kan het hele jaar door

Omdat je uiteindelijk via het zuidelijk halfrond zeilt, kan je deze oversteek op elk moment van het jaar maken, je hebt de passaat-stroom en -wind mee. Vanuit Mindelo voeren we eerst naar het zuiden tot ongeveer 23 graden westerlengte. Voorbij de doldrums zetten we koers naar het Zuidwesten. We hadden een stabiele wind en voeren steeds met de genua uitgeboomd. In de doldrums hebben we 2/3 dagen gemotord.

We denken met weemoed terug aan onze overtocht. We zwommen in een 5 kilometer diepe oceaan, zongen en dansten op het dek. Twee weken lang zagen we niemand, slechts één vrachtschip op grote afstand. We zagen prachtige kleuren in het water, in de lucht, mooie wolkenpartijen en fenomenale zons- en maansopkomsten en ondergangen. Schaars gekleed, met zo nu en dan een waterzuinige verkoeling van de plantenspuit, genietend van de rust, lezen, podcasts luisteren en spelletjes doen brak de tijd. Drie dagen extra zuidwaarts langs de Braziliaanse oostkust bracht ons op 7 mei 2023 in Salvador de Bahia.

2. De cultuur is warm, openhartig en kleurrijk

Toen we nieuwsgierig een winkeltje op Ilha Lençois binnenliepen, hoorde we: “Hi I am Laura, welcome!”. Laura bracht ons een Caipirinha en zei dat ze graag voor ons wilde koken. Voor R50pp (€9,50) kregen we een heerlijke maaltijd opgediend in haar buitenwoonkamer. Ze woont in een vissersdorp met primitieve hutjes, zandpaadjes, en waterputten. Iedereen kent elkaar en groette ons, “Bom dia Holandeses de Veleiro Vento”.

Naast de ontmoeting met Laura, blijven ons veel ontmoetingen bij, zoals Patrizia bij Chez Petit, een klein resort. Patrizia stelde onmiddellijk en zonder betaling een onverhuurde vakantiewoning ter beschikking, want “jullie hebben vast zin in een ‘echte’ douche”. Of de familie Sanuk, ze hebben een marina met één steigerplaats en vijf moorings nabij Caravelas. We werden spontaan uitgenodigd voor een verjaardaglunch met de hele familie.

Ander voorbeeld is ons bezoek aan een winkeltje in een favela in Rio, een winkel met slechts vijf tubes tandpasta, acht tomaten en vier bananencakes. We kochten een pak koekjes en de verkoper grijnsde breed: “Jullie weer! Een maand geleden kocht je een cake bij mij!” Voor ons is dit Brazilië, de warmte van de mensen. We snappen de Belg, de Fransman, de Portugese en anderen die hier immigreerden en ons met net zoveel gastvrijheid ontvingen als de lokalen bewoners.

3. Brazilië is divers

De keuzes zijn talrijk. Een voordehand liggende keuze in het zuiden is Ilha Grande, met haar heldere snorkelwater, 365 palmboomeilandjes en duizenden baaitjes, en waar floating bars zorgen voor drank en spijzen. Aan de oostkust zagen wij extreem veel walvissen en bezochten we overweldigende duinen van Ihla dos Lençois.

Helaas konden we niet alles zien, zo kwamen we tijd te kort voor het Amazonegebied. Van het binnenland bezochten we alleen de historische stad Petropolis met het keizerlijk buitenpaleis. Toen wij er rondreden hingen er overal Duitse vlaggen, navraag bleek dat hier de band ten tijde van het Duitse keizersrijk werd herdacht, vanwege de steun bij de opbouw van Brazilië aan het begin van de 20ste eeuw, wat toen leidde tot een grote welkome immigratiestroom.

De steden zijn afwisselend, om er een paar te noemen:

4. Brazilië is betaalbaar

Je kan de meeste moorings gratis gebruiken. In het populaire Ihla Grande liggen we in veel baaitjes voor anker. Zo lagen we een tijdje bij Sitio Forte aan een mooring terwijl we ook drinkbaar bergwater mochten tappen. Havens in Rio of Angra zijn duur, maar er zijn betaalbare alternatieven. Ter vergelijking, wij gaven gemiddeld zes keer minder uit aan overnachtingen vergeleken met de Canarische eilanden, ook omdat Brazilië een echt anker/mooring land is. Eten en drinken is goedkoop, hoewel misschien ook minder verfijnd.

5. Veiligheid is topprioriteit

Brazilië doet er alles aan om haar slechte naam op het gebied van veiligheid te zuiveren. Het is het wel verstandig om je te laten informeren, waarbij de genoemde whatsappgroep behulpzaam is. Salvador was onze eerste haven in Brazilië. Havenmeester Dominique heeft ons met alle zorg omringd maar ook gewaarschuwd “er is hier niet voor niets zoveel politie op straat”. De wandelroute naar de andere (dure) haven van Salvador, waar je overigens heerlijk kan eten, gaat langs een strandje waar volgens de verhalen regelmatig wordt geschoten. Hier zagen we veel crackrokers, een akelig gezicht.

Zeilvrienden zijn op klaarlichte dag in een drukke wijk overvallen. Vijf puberachtige jongens drukten hen tegen de grond en probeerden hun rugzak af te pakken. Een voorbijkomende lijnbus, met behulpzame passagiers stapten zonder twijfel uit, en ontfermden zich over hen. Ze kwamen met de schrik vrij, maar waren ook onder de indruk van de behulpzame omstanders.

Salvador heeft prachtige oude kerken en gebouwen, toch zouden we deze vergane glorie overslaan, en rechtstreek varen naar Ilha dos Lençois aan de noordkust of Morro de Sao Paulo aan de oostkust. Prachtige plekken om uit te rusten van de oversteek alvorens dit geweldige land te gaan ontdekken.

Kortom, Brazilië is een geweldig zeilland. Echter, sla Brazilië vooral over als je niet houdt van afstand zeilen; wij legden 3.750NM in Brazilië af: 1.100NM van Salvador zuidwaarts in hopjes van 1 of 2 dagen. Toen veranderden wij onze plannen en besloten we niet via Patagonië de Pacific op te gaan. Daarom voeren we terug naar het noorden, om vervolgens eerst via de Oostkust en daarna de Noordkust richting Frans-Guyana te zeilen, 2.650NM extra dus.

Dit gehele stuk deden we in grotere etappes van ongeveer vijf dagen omdat ons visum inmiddels was verlopen. Voordeel was dat we hierdoor veel meer van Brazilië zagen. We kregen vele geweldige walvissenshows, en we hadden we de kans terug te keren naar een aantal prachtige plekken. En we ontdekten nieuwe plaatsen, die we niet hadden willen missen. Zoals Ihla dos Lençois, een van de mooiste plekken die we ooit bezochten, waar de natuur en de cultuur voor ons het Braziliaans hoogtepunt vormden.