Begin mei 2020 ontstaat het idee voor een gezamenlijke zeiltocht, een coronazeiltocht waarbij we aan boord anderhalve meter afstand moeten houden van elkaar. Theo Hin, Paul Nieuwenhuis en ik (Klaas) zeilen al jaren met z’n drieën, maar dit weekend zal anders zijn, zal voelen alsof we voor het eerst op pad gaan. We hebben er een extra handicap bij: afstand houden. Theo plaatst op 30 april het volgende bericht in onze appgroep: ‘Mannen, hebben jullie zin om een weekend te gaan zeilen. Bijvoorbeeld 9 en 10 mei. Mijn boot ligt in Enkhuizen, we kunnen zo opstappen.’ Dat laten Paul en ik ons geen twee keer zeggen. Natuurlijk hebben we zin en ja, we kunnen dat weekend wel. De grote vraag is meteen of we wel ergens aan kunnen meren. Zijn er wel havens open? Theo stelt voor een rondje Wad te doen, non-stop. Paul gaat daar overheen met: Den Helder-Razende Bol-Helgoland en weer terug. Ik zeg: ‘Zo ver mogelijk!’

Haalbare kaart?

Met een non-stop coronazeiltocht in het vooruitzicht, draaien de weersvoorspelling apps overuren. Elke dag kijk ik een paar keer of Helgoland en terug haalbaar is. In de ochtend van 5 mei zegt de app Windy het volgende: vrijdagavond west 3 Bft. Zaterdagochtend 6.00 uur noordwest 3, zaterdag rond het middaguur noord 1 tot 2, zaterdagmiddag 18.00 uur noordoost 5. Zondagochtend 6.00 uur noordnoordwest 5, zondag overdag toenemend naar 6 uit diezelfde richting. Ik zet de route ruw uit in Navionics: Enkhuizen-Helgoland is zo’n 160 mijlen zeilen. Wanneer we vrijdagavond om 18.00 uur vertrekken en zondag om 22.00 uur weer in de box willen liggen, dan kunnen we 52 uur zeilen. Met een gemiddelde van 6 mijl per uur, hebben we voor 320 mijlen zo’n 53 uren nodig. Krap, maar het moet kunnen, want de stroom zal af en toe in ons voordeel werken. Doen we er iets langer over, dan is dat in deze coronatijd geen probleem; we werken alle drie voornamelijk vanuit huis. Vrijdag 8 mei is het om 23.30 uur hoogwater bij Kornwerderzand. Met het laatste stukje opkomend tij moeten we Harlingen net kunnen halen. Enkhuizen-Kornwerderzand is ongeveer 22 mijl en op zoet loopt de Geisha, een Hanse 400, van Theo met 3 Bft bijna 7 knopen. Voor 22.30 uur door de sluis is dus te doen. Op papier ziet het plan er goed uit!

Het weerbeeld vlak voor vertrek

Mogen we eigenlijk wel naar Helgoland zeilen? Legt corona ook grensbeperkingen op aan zeilboten? Ik bedenk me dat ik in ieder geval mijn paspoort niet moet vergeten! Op vrijdag kijken we opnieuw naar de weersvoorspellingen. Niets is zo veranderlijk als het weer en de voorspelling op 5 mei kan nu volledig achterhaald zijn. Moeten we voor een andere route kiezen, dan doen we dat. De voorpret van Helgoland en terug neemt niemand ons meer af. Hoe dichterbij het weekend van onze coronazeiltocht komt, hoe meer ons idee over Helgoland en terug verdampt. De voorspellingen op vrijdag zijn: zaterdag weinig tot geen wind. Rondje Noord-Holland dan? Ook niet, ook dat gaan we niet halen op zeil. Het zal wel iets worden met IJsselmeer en hopelijk een stukje op het Wad. Daar zeilen we wel vaker en eigenlijk maakt het ook niet uit waar we varen, zolang we maar met z’n drieën op pad zijn. Zeilen op water in de buurt van de thuishaven Enkhuizen, is ook leuk. Veel bladen en veel sites over zeilen staan bol van de verhalen over ver weg. Net als magazines over auto’s waarin je alles vindt over Ferrari’s, Lamborghini’s, Maserati’s en de nieuwste modellen van Bentley. Is het ook wel eens leuk om iets te lezen over iets wat voor jezelf ook haalbaar is en waar 95% van de mensen hun tijd aan besteden.

Aan boord

Voor ons blijkt op vrijdag aan het eind van de dag Makkum haalbaar te zijn. Inschepen doen we in de Oude Haven van Enkhuizen. De Buyshaven waar Geisha ligt, is niet toegankelijk voor opstappers. Theo vaart zijn boot om en we mogen even vastknopen aan een Dehler 39. Dubbel liggen mag niet, maar voor dit doel wordt het toegestaan. Ten minste, dat vinden wij en de eigenaren van de Dehler. Veiligheidshalve legt Theo de kont naast hun kop, zodat we anderhalve meter afstand kunnen houden. Tegen zessen varen we Enkhuizen uit. Geen wind. Is Den Oever een idee? Middernacht en zaterdag om 12.00 uur is het daar hoogwater. Voor een ritje Den Oever – Harlingen is dat ongunstig. Kornwerderzand dan? Hoogwater Harlingen is op zaterdag ook om ongeveer 12.00 uur en met een voorspeld klein briesje uit het zuidoosten moet het mogelijk zijn richting Texel te zeilen. Kornwerderzand wordt het en op de motor en stuurautomaat varen we pal noord. Paul begint te kokkerellen, dat klinkt actiever dan het is. Zijn vrouw Pascal heeft onze avondmaaltijden voor dit weekend al voorbereid: Indisch en overheerlijk, zo weten we uit ervaring. Via de app heeft Paul instructies gekregen van Pascal en met zijn mobieltje in de hand maakt hij de gerechten uit verschillende bakjes kundig warm. Geisha vaart nog steeds zelfstandig naar de Afsluitdijk en Paul serveert het diner aan tafel in de kuip. Heerlijk zo’n varend restaurant, terwijl het IJsselmeer onder ons doorglijdt.

Waddencenter

Vlak voor donker ankeren we op de rede van Makkum, vlakbij het Waddencenter. We zijn niet de enigen. Veel havens zijn dicht en ankeren blijkt dan een geliefd alternatief. Met 10 andere schepen liggen we knus tegen de dijk aan. Na een paar borrels en een zak paprika chips, doen we om 23.00 uur het licht uit. Natuurlijk hebben we die avond ‘de wereld’ doorgenomen en komen we (andermaal) tot de conclusie dat je niets meer nodig hebt dan wat eten, beschutting, warme kleding, én een boot. Zaterdagochtend is het rustig voorjaarsweer met een opkomend zonnetje. Het belooft een warme dag te worden. Een matig windje uit het oostzuidoosten laat de schepen loom achter hun anker heen en weer slingeren, terwijl we vanuit de kuip uitzicht hebben op de Kazematten bij Kornwerderzand. Geen vuiltje aan de lucht en toch is de voorspelling dat het om 16.00 uur noord 5 tot 6 Bft zal gaan waaien.

Het Wad op

Iets na 10 uur gaan we anker op en kunnen bijna meteen de sluis invaren. In de bak wachten we een half uur tot de deuren sluiten en we geschut worden. De brug gaat open als we eraan komen en op zout drinken we nog een kop koffie aan het remmingswerk. We zijn te vroeg en wachten zo op de kentering van het tij. Eenmaal op het Wad gaat het zeil omhoog en trekken we de gennaker erbij voor de broodnodige snelheid. Met een windje 2 tot 3 stromen we naar Texel. Wat een rijkdom, zo’n mooie zonnige zeildag. Hier doen we het voor. We zeilen Texel voorbij, want de haven is dicht voor passanten, we strijken de gennaker en draaien naar het zuidoosten. Op weg naar Den Oever. Inmiddels is het 16.00 uur en de voorspelde wind zet op. Aan de wind met stroom tegen zeilen we met 7 mijl bootsnelheid en 5 mijl over de grond naar het vaste land. Voor ons gevoel gaan we spectaculair snel. Soms moeten we even knijpen om de boei te halen, maar uiteindelijk varen we in één slag over stuurboord naar Den Oever. Vlak voor de havenhoofden hebben we plotseling nog maar een paar decimeter water onder de kiel, in de geul. We raken de bodem twee maal. De kaart zegt dat we zoveel mogelijk stuurboord aan moeten houden, dat werkt; we lopen niet echt vast. We realiseren ons dat we dit stukje Wad bijna altijd in omgekeerde richting varen: Den Oever uit bij hoogwater om Texel aan te doen of de Noordzee op te gaan. Goed om te weten dat de geul bij laagwater slechts twee meter diep is! Ons plan is af te meren in de Waddenhaven, op zout, zodat we geen last hebben van muggen. Bovendien geeft zout ons een groter gevoel van vrijheid. We zien geen rode lichten of een rode vlag en varen de haven in. Er ligt één ander mastje en we vermoeden dat deze haven toegankelijk is. Eenmaal binnen zien we dat alle boxen afgezet zijn met rood-witte linten. Op de kopse kant van de steiger hangt niets. Wij vinden dat we hier wel kunnen liggen. Met de kop in de wind voelen we de windkracht 4 Bft niet en met de zon in de kuip voelt het aan als een zomerse dag. Tijd voor een borrel en wat hartigs. Het avondeten -andermaal vakkundig door Paul opgewarmd met aanwijzingen via de app- smaakt goddelijk. We liggen nu een paar uur aan de steiger en er is nog geen ambtenaar, BOA of andere handhaver geweest die ons wegstuurt. Onze inschatting om hier wel te mogen liggen, lijkt dus te kloppen. We kijken terug op een topzeildag, alleen jammer dat de zee ophoudt omdat er land verschijnt. We hadden graag nog uren doorgezeild. De dag was blijkbaar inspannend, want om 22.00 uur gaat het licht uit en liggen we alle drie in een eigen kooi.

Flinke wind

Zondagochtend staan we vroeg op. De weersvoorspelling luidt: 3 tot 4 Bft. oostnoordoost, aantrekkend tot 6 of 7 Bft. Vanaf 13.00 uur gaat het doorwaaien, op zich geen probleem, maar we willen zo ontspannen mogelijk de thuishaven in Enkhuizen bereiken. Den Oever-Enkhuizen is een mijltje of 15 en wanneer we om 9.00 uur vertrekken, gaat dat lukken. Het is een mooie ochtend met een waterig zonnetje. Voor het ontbijt stoppen we afbakbroodjes in de oven. Halverwege is het gas op. Nieuwe fles aan de leiding en verder bakken, maar zo werkt het deze ochtend niet. De oven geeft louter ploffende geluiden en de halfbakken broodjes gaan in de vuilnis. We passeren vlot de brug en sluis bij Den Oever en zeilen in één stuurboordslag naar Enkhuizen. Op enig moment zeilt een Dehler ons achterop en daar verschijnt een grote rode gennaker aan dek. Even later staat die bol en ze stuiven ons voorbij richting Lelystad. Wij houden het bij de genua, want het front met wind zit ons op hielen. Er verschijnen wat rolwolkjes aan de hemel en de wind neemt toe. Vlakbij Enkhuizen haalt het front ons in en we spuiten met meer dan 8 knopen het Krabbersgat in. Een telefoontje met de havenmeester wijst uit dat we nu wel gedrieën de haven in mogen varen. Wel zo makkelijk met afmeren onder deze steeds winderiger omstandigheden. We genieten na van onze coronazeiltocht tijdens de lunch, poetsen de boot en stappen om half twee van boord.

Coronavrij?

De afgesloten havens hebben ervoor gezorgd dat we tijdens deze Coronazeiltocht creatief moesten zijn tijdens de nachten. Ook de route is er door bepaald, want Texel aandoen zat er daardoor niet in. Het gevolg is dat we eigenlijk niemand zijn tegengekomen. Zeer coronaproof dus. Aan boord was afstand houden al snel vergeten. Dat is een risico, maar we zijn alle drie gezond en we vonden het een aanvaardbaar risico. Of het een verstandige keus was, dicht in elkaars buurt te vertoeven, zullen de komende weken uitwijzen. We gaan er vanuit dat we gezond blijven. In juni hebben we het plan wat verder te zeilen door een week met elkaar op stap te gaan aan boord van Geisha.

Lees ook:

• Volkskrant: Waar moet je als zeiler in de Cariben heen in coronatijd?
• Coronakater: Wakker in een vreemde wereld
• Staandemastroute op je gemak