Deborah en Matthijs wonen drieënhalf jaar op hun Saraban’de als ze in de zomer van 2022 de trossen los gooien en vertrekken. De droom van Deborah om te dobberen op zee met prachtige vergezichten en het een worden met de natuur is werkelijkheid geworden. De koers wordt gezet naar Scandinavië. Wij zijn erg benieuwd naar hun dromen, hun schip en hun plannen. Daarom zetten we deze keer Deborah Vaessen en Matthijs de Boer in de spotlight.

Wanneer begonnen jullie met zeilen?

Ik (Deborah) begon met zeilen toen ik acht jaar was. Mijn ouders hadden een Grundel genaamd Femke. Een platbodem van 8,5 meter waar we elk jaar met z’n vieren mee op vakantie gingen in Friesland en veel op het Zuidlaardermeer in Drenthe mee zeilden. Ik had nooit zoveel interesse voor het technische aspect, zoals waar komt de wind vandaan of hoe staan de zeilen. Daar was mijn broer veel meer mee bezig. Ik vond het sturen en op het water zijn gewoon heel leuk. Mijn vader zette mij dan op de houten helmstok en zei: “Zie je die boom daar aan de overkant van het meer? Stuur daar maar naar toe”. Als er dan een windvlaag kwam ging de boot ineens de andere kant op en stuurde ik bij. En viel de wind weer weg, ook dan moest ik wat aan mijn stuurkunsten doen om bij de boom uit te komen. Zo heb ik echt op gevoel leren zeilen en is het een automatisme geworden. Het technische aspect kwam pas veel later tijdens vakanties met mijn toenmalige vriendje en zeilvakanties met vriendinnen. Ik was de enige met zeilervaring en daarmee was ik automatisch schipper tijdens onze trips. Deze verantwoordelijkheid gaf toen het technische gedeelte van mijn zeilkunsten een enorme boost. Ik ging toen ook voor het eerst het IJsselmeer op en kan me nog goed het gevoel herinneren van ‘geen land in zicht’. Mijn passie voor het rond de wereld zeilen was geboren. Ik dacht toen, ja dit wil ik later, zeilen en dobberen op zee met eindeloze horizonnen en niks en niemand om me heen. 

Matthijs begon met zeilen toen hij een jaar of vierentwintig was. Toen Matthijs en ik elkaar ontmoetten had hij een 10-daagse zeilcursus met zijn vader op het Leekstermeer gevolgd. Daarna gingen we samen met Femke op pad en leerde mijn vader ons met haar te zeilen en te manoeuvreren. Matthijs kwam met vlag en wimpel door de ballotagecommissie. Niet dat mijn vader moeilijk deed met vriendjes, maar de rustige, beheerste en liefdevolle manier waarop Matthijs Femke bestuurde was voor hem doorslaggevend, deze mag blijven :-). Een paar jaar later kocht Matthijs een Dufour 34 Performance samen met twee vrienden. Hier zeilden we veel mee op het IJsselmeer en over het Wad naar de eilanden. Matthijs zeilde ook regelmatig met zijn vrienden naar Engeland, Helgoland en de Orkney’s en leerde alles van hen over het zeezeilen en kust- en zeenavigatie. In deze periode ontstond onze droom om zelf een schip te kopen, voor onbepaalde tijd te vertrekken en vrij en onafhankelijk te leven. 

Wat voor boot hebben jullie, en is dit jullie droomschip?

We hebben een kottergetuigde aluminium tweemaster van 14 meter, genaamd Saraban’de. Het is een one-off en gebouwd in 1999. We hebben Saraban’de eind 2018 gekocht en zijn er toen meteen op gaan wonen. We wilden de boot eerst goed leren kennen voordat we ermee op reis zouden gaan. We zeilden de eerste jaren veel in en om Nederland en in de zomer van 2022 zijn we voor onbepaalde tijd vertrokken. Op dit moment zeilen we langs de kust van Noorwegen. Saraban’de is echt fantastisch. Stoer, robuust en heel zeewaardig. Toen we in 2017 bedachten om op reis te gaan met een zeilboot zagen we Saraban’de te koop liggen in Hindeloopen en waren we meteen helemaal verkocht. Tussen alle witte boten sprong ze er met haar gele kleur uit en ook van binnen vonden we het meteen een gezellig huisje. Warm en sfeervol ingetimmerd, veel licht, ramen in het vooronder, een wasmachine en er zit zelfs een bad in. Daarnaast wilden we graag een sterk en veilig schip om naar de uithoeken van de wereld te kunnen zeilen. Saraban’de voelde meteen heel erg goed. We hebben bewust niet voor een klusproject gekozen, maar voor een boot die af was. Natuurlijk hebben we sinds 2018 heel wat geklust en upgrades gedaan maar in principe hadden we meteen kunnen vertrekken. Natuurlijk zijn er ook altijd wel minpunten, zo had ik (Deborah) het misschien fijn gevonden als de kombuis iets groter was en de kuip iets ruimer. Maar Saraban’de is vooral gebouwd om op zee te zeilen dus alles is heel compact. Binnen kan je je overal goed vasthouden en de diepe middenkuip geeft op zee wel een heel veilig gevoel. 

Wat is de naam van jullie boot, en heeft deze nog een speciale betekenis?

Onze boot heet Saraban’de en staat voor ‘dansen met de golven’. De Sarabande is een oude Mexicaanse dans die vooral voorkomt in barokke suites. De dans heeft een langzaam tempo en is geschreven in een driedelige maatsoort, meestal een 3/2 maat. Een beroemde sarabande is bijvoorbeeld de Suite voor klavecimbel nr.4 van Händel. We zijn continue in beweging en soms hobbelt het van links naar rechts; we hebben een wisselwerking met de wind, passen onze zeilvoering aan naar wat zich aandient. Kortom; we dansen met de golven. 

Wat is de mooiste bestemming waar je bent geweest?

Op 1 juli 2022 zijn we vertrokken vanuit Lauwersoog en via Denemarken naar Noorwegen gezeild. De maand in Denemarken is een beetje aan ons voorbij gegaan, druk, volle havens en we wilden zo snel mogelijk naar het noorden van Noorwegen. Ook waren we best moe na alle maanden van voorbereiden en moesten we wennen aan ons nieuwe leven van onderweg zijn. En onderweg zijn kost ook heel wat energie; wat doet het weer? Waar gaan we heen? Waar kunnen we veilig aanleggen? Hoe gaat het met de boot? Hoe gaat het met ons? Sinds begin augustus zijn we in Noorwegen en dit is echt fantastisch, wat een gaaf land om te zeilen! Alles is zo goed geregeld, je kunt op zoveel plekken veilig aanleggen, elke haven heeft stevige drijfsteigers met water en stroom en er zijn ontelbaar veel ankerplekken. Ook wordt op het water goed aangegeven waar je langs moet met bakens en ‘handjes’ en met de plotter kan je precies zien waar je bent ten opzichte van de honderden rotsen en stenen in het water. De natuur is fantastisch. Van het zuiden naar het noorden is het geen moment saai. En hoe verder je naar het noorden gaat hoe spectaculairder het landschap wordt. We zijn nu in Kjerringøy vlakbij Bodø in Noord Noorwegen boven de poolcirkel. Tot nu toe heeft de Svartisen gletsjer de meeste indruk op ons gemaakt. We konden hier heel vlakbij de boot aanleggen en vervolgens helemaal naar de gletsjer toe lopen. We waren daar eind september en het seizoen is dan helemaal afgelopen. We waren daar dan ook helemaal alleen en hadden prachtig weer. De wandeling over de afgesleten stenen met allerlei kleuren en glitters was zo magisch. En dan zo dicht bij zo’n eeuwenoude ijsmassa te staan, heel bijzonder. 

Wat is het meest bijzondere moment tot nu toe op zee?

Het meest bijzondere is toch wel dat we opeens een beluga naast de boot hadden zwemmen. Ik (Deborah) stond binnen te koken en Matthijs hoorde opeens een hard sissend geluid naast de boot. Hij dacht dat er een afsluiter was gesprongen en schrok zich dood! Tot hij over de reling keek en ineens een witte walvis van vier meter onder de boot zag. De beluga bleef de hele middag bij ons en zwom zelfs met ons mee de baai in waar we gingen aanleggen. Je kon zien dat hij getraind was en maakte echt oogcontact met ons. Hij ging zelfs met de fenderbal spelen toen we aangelegden. Omdat het nogal een bizarre situatie was gingen we op onderzoek uit en kwamen erachter dat het om Hvaldimir ging, een tamme beluga die in 2019 uit Rusland ontsnapt is en nu in Noorwegen rondzwemt. Hij is door het Russische leger getraind om andere schepen te saboteren en aan de littekens te zien door het harnas wat hij destijds om had kon het niet missen dat dit dezelfde was. We wisten niet zo goed wat we moesten doen, want ja, wie bel je als je een beluga vindt? We plaatsten een berichtje op social media en al snel nam de organisatie One Whale contact met ons op. Ze vroegen of we wilde proberen de beluga mee te nemen naar het noorden. Nogal een bizar idee maar natuurlijk stonden we open om te helpen. Omdat het in het zuiden drukker bevolkt is en er meer gevaren zijn voor Hvaldimir wilden ze kijken of hij misschien nog verder met ons mee zou zwemmen naar het dunner bevolkte noorden. We zijn de volgende dag zo’n 40 mijl teruggevaren naar het zuiden en hebben daar Sebastian van One Whale ontmoet. Hij had de beluga gespot maar helaas was hij al een stuk verder zuidwaarts gegaan. Hier hield het beluga-avontuur dus op en hebben wij onze reis weer naar het noorden vervolgd. Het was echt een magische ervaring en tegelijk ook triest om een beluga te zien die door menselijk handelen zo’n eenzaam en risicovol bestaan lijdt. 

Wat is het meest hachelijke moment dat je op het water hebt meegemaakt?

Ik denk dat mijn (Deborah) moeilijkste moment op zee was tussen Egersund en Stavanger in Noorwegen. We hadden een redelijk goed weergaatje (ruime wind 15 tot 20 knopen) om te vertrekken maar door de harde wind van de dagen ervoor was de zee behoorlijk ruig. In de baai waaruit we vertrokken zetten we de bezaan op en rolden we de genua uit, maar eenmaal op zee bleek dit toch te weinig zeil te zijn. Het grootzeil moest erbij om aan de wind te kunnen varen. Matthijs had een dag eerder zijn rib gekneusd, aan mij de taak dus om naar de mast te gaan en het grootzeil te zetten. Om koers richting het eiland Rott te zetten en ruime wind te kunnen varen moesten we eerst een stuk recht tegen de wind in de zee op. Stampend tegen de golven in kroop ik aangelijnd naar het voordek en maakte alles klaar om het grootzeil te zetten. Shit, de grootzeilval zat om de stag heen. Ik moest dus een stukje de mast inklimmen om deze goed te doen. Gelukkig kon ik me op dat moment helemaal afsluiten voor de wereld om me heen en focuste ik me alleen maar op wat ik te doen had. Toen het grootzeil eenmaal stond kroop ik terug naar de kuip en konden we al motorzeilend verder de zee opvaren en uiteindelijk ruime koers richting de bestemming varen. Door de hoge golven werd ik echter al snel zeeziek en zei Matthijs dat ik het beste kon gaan sturen. Dat deed ik en de zeeziekte werd snel minder maar nog steeds voelde ik me behoorlijk katterig en overweldigd door het natuurgeweld en de inmiddels alleen maar harder wordende wind. Voorbij Jaerens Rev moesten we gijpen om de juiste koers richting het eiland Rott te varen. De wind was inmiddels aangetrokken tot zo’n 25 knopen en gijpen was te gevaarlijk door golven en wind. Een stormrondje dus. Inmiddels was ik ook al twee keer naar voren gekropen om het grootzeil te reven, de bulletalie los en weer vast te maken en had ik de bezaan met veel moeite gestreken op het dansende achterschip. Het stormrondje met een twee keer gereefd grootzeil en alleen de kotterfok was echter lastig en de eerste keer kregen we Saraban’de niet door de wind heen, toch te weinig zeil op voor deze windsterkte en golven. De tweede poging lukte en gingen we met pijn en moeite overstag. Afvallen en navigerend tussen de rotsen en stenen richting Rott. Eenmaal in de baai waren de golven en wind verdwenen en stortte ik helemaal in. Terwijl ik de stootwillen tevoorschijn haalde stroomden de tranen over mijn wangen. Ik dacht alleen maar waarom doe ik dit? Dit is gewoon niet leuk, vreselijk zelfs. Afzien. Zwaar. Hoe doen mensen dit dagen achter elkaar?? Dat kan ik echt niet. Maar hoe bizar, dat op het moment dat je aanlegt je alles vergeten bent? Onze buren pakten de lijntjes aan en ik voelde me alleen maar fantastisch. Een overwinnaar. Er was geen moment geen controle aan boord en we hebben echt als een goed team gezeild. Alle keuzes en beslissingen die Matthijs tijdens de tocht maakte waren goed doorgedacht en hij zorgde elke keer weer voor een veilige situatie aan boord. Ik denk dat het een super goede les voor mij was om zo tot het gaatje te gaan. Ik heb mijn grens verlegd en als ik er nu aan terugdenk denk ik; ooh die trip? Die zou ik zo overdoen. Dat vind ik zo mooi aan het zeilen en die moeilijke momenten, dat je jezelf dan zo tegenkomt maar doordoor ook zo snel ontwikkeld. Dat je dan je angsten recht in de ogen aankijkt en dan achteraf denkt dat viel eigenlijk best wel mee; op naar het volgende avontuur.

Wat zouden jullie nog wel eens aan boord willen hebben, en waarom?

Wat we het meeste missen is een kuiptent! We hebben wel een vaste buiskap alleen is deze vrij klein. Op zee een wachtje lopen is heerlijk om hier te zitten en de warmte blijft er ook fijn hangen als je het tentje dichtdoet, maar als je buiten zit heb je niet echt beschutting. 

Als we voor anker liggen en even in de kuip zitten, dan vliegt de wind je om de oren. Je kunt wel mooi naar voren kijken maar echt relaxed is het niet. We willen nog wat maken zodat we ook voor anker lekker beschut kunnen zitten in de kuip. Je hebt dan ook net even wat meer leefruimte als het wat minder weer is. 

Welke producten hebben jullie het meest aan boord en waar kunnen jullie niet meer zonder?

Omdat onze eerste bestemming Noorwegen is en dit land heel erg duur is, hebben we de boot volgestopt met houdbaar eten voor ongeveer een jaar. Zo hebben we onder andere 30 kilo rijst, 40 kilo granen (dit malen we zelf om brood mee te bakken), 30 kilo noten, 5 liter olijfolie, 8 kilo kaas en 12 kilo koffie meegenomen. Eigenlijk is alles gewoon te koop hier in Noorwegen, maar vooral de houdbare producten zijn soms wel twee keer zo duur als in Nederland. Blij dat we hier heel wat van meegenomen hebben dus. Er is eigenlijk niet echt iets aan boord waar we niet meer zonder kunnen, maar ik (Deborah) denk dat ik het meest blij ben met onze percolator voor espresso en handmatige melkopschuimer voor een heerlijke cappuccino in de ochtend!

Welk maaltje kook jij het liefst aan boord?

Ons favoriete maal is Thaise Curry. We hebben heerlijke biologische volkoren rijst en de saus maken we van een speciale curry pasta, kokosmelk of santen (als de kokosmelk op is, santen is houdbaar) en lekker veel kruiden en verse groentes. Heerlijk!

Heb je nog een gouden tip voor de lezers van Zeilwereld?

Communicatie is key. Bij ons aan boord zijn de taken heel duidelijk verdeeld. Zodra de motor gestart wordt is Matthijs de schipper, hij heeft de verantwoordelijkheid en neemt de uiteindelijke beslissingen. En zodra de lijntjes weer vastliggen, of het anker stevig in het zand gegraven is, heeft Deborah de touwtjes weer in handen 😉 We praten veel samen, hoe was het voor je vandaag op zee? Hoe ging deze manoeuvre? Wat kon er beter? Eerder deden we deze gesprekken altijd onder het genot van een aankomstborrel (Ankomst drikke in het Noors). We bespraken de dag en alles wat we meegemaakt hebben, maar nu we bijna elke dag onderweg zijn laten we de borrel wat vaker achterwege, één omdat het zo vreselijk duur is hier, en twee het ook een gekke gewoonte wordt :). Maar de gesprekken blijven, en hoewel die zijn niet altijd even leuk om te starten, ze brengen ons altijd verder en uiteindelijk dichter bij elkaar. Het delen van onze persoonlijke ervaringen, kijk op de dingen die gebeuren en ideeën maakt dat het écht een gezamenlijk avontuur is en blijft.

Deborah en Matthijs zijn tijdens hun reis te volgen via www.sarabandesailing.com en via Instagram @sarabande_sailing.

Net als Deborah en Matthijs in de spotlight?

Wil jij jouw zeilleven ook met ons delen door het beantwoorden van een aantal vragen? Of ken je een zeiler die wel eens in de spotlight gezet mag worden? Stuur ons een mail via redactie@zeilwereld.nl met een korte introductie en wie weet sta jij de volgende keer wel in de spotlight!