In deze serie schrijft Martin (zie ook onze spotlight) over negen bakens die je helpen doelen dichterbij te brengen. De bakens vormen een set van universele en herkenbare innerlijke hulpbronnen die je bewust kunt inzetten bij jouw veranderproces. Met de negen bakens geeft LiveMarvelouz je tools in handen om op koers te blijven en dromen waar te maken. In deel 1 lees je over de totstandkoming van hun droomleven. Hierbij deel 5 over doen, waarbij ze na hun eerste storm lessen trekken over hoe je soms gewoon iets moet doen om ballen aan het rollen te krijgen.

*)Rabindranath Tagore

Bah, wat een onbetrouwbaar weersysteem!

Tijdens de overtocht van Sicilië naar Sardinië kwamen we voor het eerst in de problemen terecht. De avond tevoren hadden Lisa en ik op een terrasje in Palermo uitvoerig het mogelijke weervenster voor de overtocht bestudeerd. Er zou een gebied met veel wind voorbij komen, maar vanwege een probleem met het koelwater konden we pas een halve dag later vertrekken. Met een gemiddelde van vijf knopen zouden we zeker achter het slechte weer langs koersen. 

De eerste dag en nacht zeilen gingen heerlijk, maar tegen het vallen van de tweede avond begon het steeds harder te waaien. Met de wind recht in de rug en varend op alleen de genua liep de snelheid steeds verder op. Aanvankelijk was er nog euforie. Op deze manier zouden we ons tijdverlies van de eerste dag zeker kunnen inhalen.

De stuurautomaat begon echter olie te lekken en was niet meer bij kracht om de boot enigszins gecontroleerd over de achteropkomende golven te sturen. Sturend met de hand sjeesden we daarom het donker in. Op de gps kwamen inmiddels bootsnelheden van boven de tien knopen voorbij, totdat de situatie plotseling verslechterde. Het begon flink te regenen en de ware wind kwam tot boven de dertig knopen. 

Reven

Veel te laat stuurde ik de boot tegen de wind in om te reven. Op mijn aangeven vierde Lisa de schoot terwijl de wind het vrijkomende zeil onmiddellijk oorverdovend liet klapperen. De kracht in het zeil was nog te groot want ik kon de furlerlijn met geen mogelijkheid innemen. ‘Losser!’, brulde ik. ‘Losser!’ Lisa liet de schoot steeds verder los, maar de vrije schoot had veel te veel ruimte en wikkelde zich in een oogwenk om de leischoot die nog op spanning stond.

Dit hadden we niet voorzien! In mum van tijd klapperde een warboel van lijnen zich in een grote knoop. Door het gewelddadige slaan van het half opgerolde voorzeil was het voordek volledig ontoegankelijk geworden. Pas nadat we de schoten op het achterdek hadden losgemaakt lukte het met veel moeite, met behulp van de lier, de genua verder in te draaien. Het zeil was weliswaar opgerold maar de lelijke kluwe lijnen zat daardoor ver boven reikhoogte en strak om het zeil gewikkeld. 

Boos

Om het allemaal nog erger te maken kreeg de harde wind steeds meer vat op het bovenste deel van het slecht opgerolde zeil. Hierdoor begon zich boven in het zeil een grote luchtzak te vormen. De uren erna ontwikkelde de wind zich tot stormachtig met striemende regen en hoge golven. Telkens wanneer een nieuwe windvlaag de zak met lucht geselde, sidderde de boot en er klonken onheilspellende dreunende geluiden. Ik was in alle staten.

De verstaging zou dit geweld vast niet lang overleven, dacht ik. Ik was boos op mezelf dat ik niet eerder gereefd had en boos dat we tóch in het slechte weer terecht waren gekomen. Maar vooral was ik boos omdat ik me geen raad wist met de situatie. Al mijn pogingen op het dansende voordek om de lijnen uit de knoop te krijgen eindigden zonder resultaat. 

Een flinke deuk

Ik was wanhopig in mijn eigen hoofd op zoek naar een oplossing. Na een tijdje smeekte Lisa me bijna om haar te betrekken. En ineens was er de gedachte aan het mes onder de buiskap. Het mes dat ik juist voor dit soort situaties had gekocht. Het lag op nog geen meter afstand te wachten om voor de eerste keer zijn waarde te kunnen bewijzen. “Ik wil de lijnen wegsnijden!”, hoorde ik mezelf ineens tegen Lisa zeggen.

Niet veel later had ik de genuaval op de mast losgemaakt en was ik begonnen de schoten rondom het voorzeil weg te snijden. Het zeil kreeg steeds meer ruimte op de voorstag en begon langzaam naar beneden te zakken. We konden voorkomen dat het zeil in de onstuimige zee zou verdwijnen en in het pikkedonker bonden we het zeil met losse stukken touw tegen de reling.

Terwijl het langzaam licht begon te worden voeren we voor de kust van Sardinië heen en weer tot de wind verder was gaan liggen en we veilig de haven bij Capo Carbonara konden binnenvaren. Achteraf bleek het zeil gelukkig te repareren, maar mijn ego had een flinke deuk opgelopen. 

Iedere zeiler krijgt zijn eerste storm

Pas veel later vertelde een bevriende zeilster ons dat iedere zeiler/ster een eerste storm moet meemaken. “Je hebt een storm nodig om je grenzen te leren kennen, om ervaring op te doen en beter te worden.” Voor mij waren dat troostende woorden. Het was niet nodig geweest zo boos te zijn op mezelf. Ik was heus niet de enige die fouten had gemaakt en in een storm was terechtgekomen. Bovendien, had ik niet enorm veel geleerd van deze ervaring?

Samen realiseerden Lisa en ik iets veel belangrijkers: om überhaupt verder te komen (in het leven) moet je jezelf in een positie brengen waar iets gebeuren kan. En dat was precies wat we steeds deden. Wellicht vaak onbevangen en onervaren, maar door te doen kregen we steeds weer met nieuwe situaties te maken waarvan we konden leren en die ons uiteindelijk hebben gevormd.

Doen omdat een ander het meestal niet voor jou oplost

Vaak moet je ook gewoon iets doen, omdat een ander het waarschijnlijk niet voor jou gaat doen. Veel wereldzeilers zijn waarschijnlijk, zonder al te veel enthousiasme, ooit om die reden begonnen aan een cursus dieseltechniek. Immers, de kans dat je halverwege de oceaan iemand treft om je motor een beurt te geven is niet erg groot. Bij ons aan boord zijn de technische dingen mijn ‘pakkie an’. Als student sleutelde ik, noodgedwongen, zelf mijn auto’s in elkaar, maar deze vaardigheid was allang verstoft en vergeten. 

Sinds we op de boot wonen en reizen wordt deze vaardigheid ongevraagd en met regelmatige tussenpozen opgefrist. De lijst van onbedoelde vaardigheden groeit overigens met de dag: het onderhoud van de computers en telefoons aan boord, het naaien van zeilhoezen of (be)kleding, het aanleggen van de verwarming, het installeren van een wasmachine en het plaatsen van zonnepanelen of aanpassen van de elektra aan boord. Als ik het niet doe, doet waarschijnlijk niemand anders het voor me. 

Doen om er beter in te worden

Door te doen word je beter in dingen en het geeft een gevoel van trots als je zelf dingen hebt gemaakt of geregeld. Steeds als we op anker liggen wordt Lisa geconfronteerd met de onmogelijkheid om zelf naar de kant te kunnen. Het motortje van onze bijboot is te onwillig, of Lisa is niet sterk genoeg, maar tot op de dag van vandaag lukt het Lisa niet om zonder mijn hulp met de bijboot naar de kant te varen.

De wens om onafhankelijk van anderen naar de kant te kunnen heeft er wel voor gezorgd dat Lisa bij ieder tripje met de bijboot, minimaal tien pogingen wil doen om het motortje te starten. En inmiddels lukt het haar steeds vaker. 

Op mijn beurt sta ik regelmatig te wankelen op ons tweedehands surfboard. Bij de advertentietekst was te lezen dat de plank gebruikt kan worden om op te suppen. Maar of de plank is te klein, of ik ben tóch te groot, ik houd mijn haren meestal niet droog. Het is zeker dat ik nog veel moet oefenen voordat ik, net als Lisa, kan blijven staan op het onrustige water. Toch nam ik mijn eigen vorderingen waar. Ik realiseerde me hoe snel mijn spieren en evenwichtsorgaan hier aan het leren waren. Doen geeft weliswaar soms spierpijn, maar het brengt doelen ook vaak dichterbij.

Doen om te experimenteren

Onderweg van Amsterdam naar de Canarische Eilanden ontvingen we de eerste coachee voor onze ‘Loopbaan Boost’. We hadden ons programma onder de aandacht gebracht als zijnde een ‘proefboost’. Lisa en ik konden op deze manier ervaring opdoen met onze samenwerking en met het door onszelf ontwikkelde coachingsprogramma ‘ROER OM’. We plaatsten onszelf heel bewust in een leersituatie en gaven onszelf daarmee toestemming om te leren en te experimenteren. 

Tijdens deze week genoten we enorm van de mooie ankerplekken, het nachtzeilen, de dorpjes onderweg… Doordat we in de ‘leerstand’ stonden, waren we ons veel bewuster van de dingen om ons heen. Het was geweldig om door de ogen van onze coachee naar ons eigen leven te kijken. Ineens realiseerden we ons hoe bijzonder dat eigenlijk was. 

Sinds we de lessen van het ‘doen’ hebben begrepen plaatsen Lisa en ik onszelf steeds opnieuw en bewust in nieuwe situaties. Ook onze coachees nodigen we uit te experimenteren met voor hen onbekend gedrag of gedrag dat nét buiten hun comfortzone ligt. Als het ze lukt om zichzelf de ruimte te geven en zichzelf toe te staan fouten te maken, doen ze meer nieuwe ervaringen op.

Dat maakt dingen los en daarmee komen ze in de ‘actiestand’. Een van onze coachees nam letterlijk plaats achter het roer. In de thuissituatie voelde ze daarvoor vaak niet de ruimte. Het gaf haar een enorme kick en had een positief effect op haar zelfvertrouwen én zelfwaardering. 

Doen om andere inzichten op te doen

Pas als je iets aan den lijve hebt ervaren weet je wat het écht met je doet. Toen we in augustus 2021 voor de tweede keer uit Nederland vertrokken was dat met een vernieuwd idee over hoe we de onderneming wilden vormgeven. Het zou een combinatie moeten worden van coachen en reizen. Nu, ruim een jaar verder, én met de inzichten die we tijdens onze coachingsweken hebben opgedaan, weten we er niet steeds gereisd kan worden. Daarvoor zijn de omstandigheden te onvoorspelbaar.

Bovendien hebben we ontdekt dat niet iedereen zit te wachten op het zeilen in combinatie met coachen. Een programma aan de wal lijkt een mooi extra aanbod, maar vraagt dat we onszelf de tijd en rust gunnen wat langer op één plaats te blijven. 

Een vliegwiel naar verandering

Doen geeft niet altijd positieve resultaten. Door onze plannen zaten we tijdens de lockdown in Valencia ineens ‘gevangen’ op onze boot. Maar door maar weer gewoon te gaan doen zetten we de boel weer in beweging. We leerden onze (on)mogelijkheden kennen en vergrootten onze vaardigheden. We hadden meer vertrouwen gekregen in ons vermogen problemen op te lossen en we ontdekten dat doen ons hielp andere inzichten op te doen.

Actie creëert reactie. Door gewoon te doen en een eerste stap te zetten ga je verantwoordelijkheid nemen voor je eigen situatie. Doen creëert momentum. Wij denken dat doen je kan helpen een andere weg in te slaan. Door te doen creëer je een opening naar verandering en word je een speler in je eigen speelveld. Zelfs als je de stappen naar je doel nog niet helemaal uitgedacht hebt kan het nuttig zijn om de ballen maar eens gewoon aan het rollen te brengen. Zolang je doet wat je altijd deed, krijg je wat je altijd kreeg. Dus, doe-ze!

Benieuwd naar de onderneming van Martin en Lisa? Lees hier meer over op hun website livemarvelouz.com en volg hun avonturen in Spanje op Instagram via @live_marvelouz.

De eerdere verschenen bakens op Zeilwereld vind je hier