Na enig juryberaad zijn we er dan toch uit. De winnaars van de Zeilwereld-schrijfwedstrijd van april 2021 met als thema ‘Weersverandering’ zijn geworden… Dieter van Windhapper en Henk van Lotus. Gefeliciteerd! Jullie hebben een Odeo Flare gewonnen, aangeboden door Bomarine.

Dieter: Murw gebeukt

We liggen voor anker ter hoogte van Anzio, Italië. Van slapen komt niks in huis: de wind is nog vollediger gaan liggen dan ze al deed en we rollen verschrikkelijk. Rol. Rol terug. Rol. Rol terug. Om middernacht zegt mijn vrouw de legendarische woorden: “Ik heb het hier gehad! We zijn weg!”.

We dromen al lang van een nachtzeiltje, ons eerste!, en gezien het weer en de staat van de zee lijkt het een uitgelezen kans: voor de middag op het eiland Ponza, we winnen een halve dag! We halen vlug het anker op en hijsen alle zeilen. En kijk, na een half uurtje staat er een zuchtje van 8 knopen. De motor gaat uit, zintuigen op scherp. Zachtjes glijden we door het water, nauwelijks helling. De lichtjes op de kant verdwijnen, we zijn volstrekt alleen. De wind neemt een tikje toe naar 10 – 12 knopen en met een comfortabele 6,5 knopen genieten we volop van deze prachtige nacht!

Enkele uren later… Wind! 24…, 26…, 35 knopen… Golven stapelen zich op. We worden grondig door elkaar geschut. Dochter (6 jaar) en vrouw geven om beurten over in het gangboord. Of waar ze geraken. Gelaten, onverschillig: wat maakt het uit? Wee gevoel in mijn maag, slapjes op de benen. We hebben teveel zeil staan, maar ik mis de kracht om te reven en de bemanning geeft niet de indruk te kunnen helpen. Ik loos de schoten maximaal, de achterlijken klapperen, het kan me niets schelen. Liggen. Wat stond er alweer in de pilot? “In winter close to the coast there can be vicious squalls, especially near Ponza”. Vrouw en dochter geven samen over en krijgen een golf in hun gezicht. “Dat lucht op…”. Wat een bemanning!

We worden murw gebeukt. De golven spatten met geweld tegen de rand en vliegen razend over het dek, tot hoog in het grootzeil, schuimend alsof een groot bruistablet onder en over de boot aan het oplossen is. Vanaf de giek krijgen we een stevige douche. We gaan te schuin!

De zon komt langzaam op. In de verte zien we Ponza liggen. De zee weet van geen ophouden en de wind moedigt haar aan. Dan een enorme golf… Beuk! De boot wordt meters verplaatst, water loopt van voor naar achter door de gangboorden. Ik zet mij met moeite in beweging, trek me recht en kijk over de reling. Er doemen twee kanjers van golven op. Niet goed! De eerste komt ruisend aan en tilt ons op. De boot begint veel helling te maken, we zitten gevangen in de reuzenlift. Borrelend vervolgt de golf zijn weg en breekt net nadat ons bootje uit mocht stappen. De boot herstelt zich snel. Veel tijd om te bekomen hebben we niet, want dadelijk daarna wordt alles herhaald bij de tweede golf.

Mijn zeeziekte is op slag verdwenen. Ik sta stevig achter het roer: we zullen hier eens tegen vechten! De koers wordt verlegd, een zeil wordt anders getrimd. De kaart van Ponza zit in mijn hoofd en na een urenlang gevecht en een laatste waarschuwing van de Heikell pilot “With gales from almost any direction there is a heavy scend into here, making it unsafe. A yacht should leave at the merest hint of bad weather” graaft onze Rocna zich in en glijden wij in een tijdelijke coma…

Henk: Een onstuimig ‘ankerop’

Het is 11 augustus 2020. Er staat geen zuchtje wind en we overleggen de opties. Naar de haven van Yerseke, of toch weer kiezen voor een ankerplek? We hebben alles aan boord voor nog een mooie anker-avond en -nacht. En helemaal achterin de Oosterschelde, voorbij Yerseke ligt een plek waar we nog nooit hebben gelegen, langs het ‘Diep van de Kraaijer’. Dit deel van de Oosterschelde is een gebied met mossel- en oesterbanken. Je ziet er doorgaans weinig jachten. Kortom: voor ons een aantrekkelijke plek, ook al geeft de weersverwachting wel een kans op onweer. Nu hebben we wel vaker met onweer voor anker gelegen, dus dat risico nemen we voor lief.

Net niet alleen
Er is inmiddels een briesje opgestoken en met wind én stroom mee kan de motor uit voor een prachtig stuk zeilen naar deze uithoek van de Oosterschelde. Intussen zien we al wat stapelwolken verschijnen. Aangekomen bij de ankerplaats Zilverput, zien we dat er slechts één ander schip voor anker ligt.

Voor anker met diner in de kuip
We liggen veilig. Ons anker op 7 á 8 meter diepte, met meer dan 25 meter ketting. Motor even stevig in de achteruit, geen beweging zo te zien. Intussen is Sylvia al aan het koken geslagen. We plaatsen de kuiptafel, borden, bestek, onderzetters en uiteraard een lekker flesje wijn. Het is nog hoogwater, maar later vanavond hebben we weer zandbanken om ons heen met het geluid van vogels en die zilte geur. Mooi vooruitzicht. We blijven hier vannacht.

Ik kijk nog ’s naar de luchten. In de verte rommelt het al door onweer. Op de buienradar zie ik dat de buien boven West-Brabant hangen. Op onze locatie geen buien te zien. We nemen nog een hapje en drinken ons glaasje leeg. Dan gebeurt het: De windmachine gaat aan

Opeens steekt de wind op, en ruimt direct zo’n 180 graden naar Noordoost. Het is alsof er een schakelaar wordt omgezet van een giga windmachine. De boot helt over door de wind op de mast. Het rustige water verandert binnen 2 minuten in golven met schuimkoppen. Alles wat nog op de kuiptafel staat begint te schuiven en nog nèt op tijd kan ik de nog halfvolle wijnfles grijpen die anders in scherven op de kuipvloer zou belanden. De regen gaat horizontaal over het schip. Het wordt nu wel héél heftig en het doet me denken aan een ‘squall’ zoals ik die ken uit het Caribisch gebied. Dit is er zo een. Uit voorzorg starten we de motor en pakken we zeilkleding en zwemvesten.

Aan het krabben?
Op de kaartentafel staat mijn laptop die onze track laat zien. Ik schrik als onze positie opeens veel meer richting zandbank de Hooge Kraaijer is verplaatst. Het lijkt erop dat ons anker aan het krabben is. Tijd voor actie!. Zeilpak en zwemvest aan (over de zwemkleding) want we gaan ankerop. Sylvia neemt het roer met de motor al in z’n vooruit en ik ga naar het voordek. Het is inmiddels pikdonker, ruim 40 knopen wind met striemende regen. Terwijl ik met de ankerlier bezig ben probeert Sylvia de boot in de wind te houden; zij kan niet zien wat er voor allemaal gebeurt en verbaal communiceren tussen voor- en achterschip is in dit weer onmogelijk. Het komt aan op handgebaren.

Ankerop, een fikse klus
Het anker binnenhalen blijkt nog een hele toer en duurt langer dan gehoopt, maar Sylvia houdt oog op de betonning en houdt het schip met de motor in positie. “Oké, hij is binnen, we kunnen varen” zeg ik als ik weer naar achteren ga.
Als de bliksem naar Wemeldinge. Vanuit de stuurstand helpt onze iPad met Navionics om in het donker de boeienlijn te volgen. Als we achterom kijken zien we het andere schip dat voor anker lag in ons kielzog.

We rollen de fok half uit en onze snelheid schiet omhoog naar ruim 7 knopen. Overal om ons heen wordt de hemel verlicht door felle bliksem. Ook rommelt en dondert het aan alle kanten. In dit soort omstandigheden ga je niet voor je plezier zeilen. Maar als je erin zit dan is het zo. Tegen de klok van half twaalf lopen we in het pikkedonker de haven van Wemeldinge binnen. Op dat moment is het zo goed als windstil, alle buien zijn verdwenen. We meren af aan de gastensteiger.

Leermomenten

Naast het leuke stuk heeft Henk ook nog wat geschreven over wat hij en zijn vrouw Sylvia hebben geleerd door deze ervaring met plotselinge weersverandering:

Dit ankeravontuur heeft ons weer enkele leermomenten opgeleverd:
Na een periode van extreem warm weer, kun je ook extreem zware buien verwachten. De Buienradar geeft in dit soort omstandigheden geen betrouwbaar beeld, buien ontstaan heel snel en onverwacht (open deur…). Er was een onweerswaarschuwing van kracht en we hadden de keuze: voor anker of in een haven overnachten. Een volgende keer toch maar voor de haven kiezen. Een deugdelijke kettinghaak die makkelijk losgaat staat op de bestellijst. De beugel die over de ankerrol hoort te zitten ontbrak, waardoor de ketting van de rol kon wegschieten. Een puntje op de kluslijst!

Sylvia en ik zijn niet in paniek geweest. We kunnen dit soort omstandigheden samen aan. We hoorden later dat de KNRM het die avond druk heeft gehad in Zeeland, ook de Krabbenkreek deed zijn naam eer aan.

Lees ook:
– Finale Zeilwereld Fotowedstrijd

Beeld & Omslagfoto: Henk Ligthart
Met dank aan Bomarine