Het is 2007. M’n kop gloeit nog na van een krappe etmaal op zee met een comfortabele 37 voeter. Ik sta in Lowestoft op de kant. Om me heen praten toerzeilers gehuld in jurken, jasjes en dasjes opgewekt over hun tocht en het aanstaande diner in de jachtclub. Er klinken ook zorgen. Simon Does moet nog binnenkomen met z’n Flecha Verde, een Kolibri 560. Hij had er nu wel moeten zijn toch? Vol verwondering van mij en mede-zeilers wordt hij diezelfde avond als held in het Engelse plaatsje onthaald. Gelukkig.

Is het waanzin? Verstandig? Verantwoord? Op zo’n klein bootje en ook nog eens solo? Simon trekt zich er niets van aan. Hij houdt wel van een uitdaging. Zijn lef en hang naar avontuur zorgt ervoor dat er een paar jaar later, in 2011, voor het eerst de Small Ships Race wordt georganiseerd. Dit keer niet één klein bootje, maar een hele vloot goed uitgeruste, zeewaardige badkuipjes, die achter de schepen van normale lengtes aanhobbelen, op weg naar Lowestoft, 100 mijl verderop, pal west.

Er blijkt animo te zijn voor de Small Ships Race, die wordt georganiseerd door de Toerzeilers en meelift met de reguliere Pinksterrally naar Lowestoft. In de jaren erop wint de prestatietocht aan populariteit. Op een gegeven moment komt het evenement los van de toerzeilers, maar sinds twee jaar wordt het evenement weer georganiseerd onder de vleugels van de Toerzeilers.

De organisatie achter de Small Ships Race is wel vernieuwd. Vanaf dit jaar is het aan het driekoppige team smallshippers Hans Grul, Gerwin Haaijema en Wim Oskam om het evenement in goede banen te leiden. Met Hans Grul bespreken we de twaalfde editie van de Small Ships Race, die op donderdag 16 mei van start gaat.

Rust

Inmiddels heeft Hans de Small Ships al een aantal keer gezeild, samen met zijn dochter Lisanne op TinTin, een  Jouet Sheriff van slechts 20 voet. De lessen die hij in al die overtochten heeft geleerd, geeft hij graag door aan andere deelnemers. Vooral zijn eerste Small Ships Race was een van de belangrijkste overtochten, boordevol lessen. Hans: “Vooral als je niet weet wat je te wachten staat, moet je voldoende rust nemen. Je bent gespannen en wilt elk moment van de oversteek meemaken. Maar het is 24 uur lang zeilen. Wakker blijven gaat eigenlijk niet. Als je doodmoe bent, ben je minder alert. De eerste keer hebben Lisanne en ik eigenlijk niet geslapen. Toen we aankwamen was het best spannend met wind en stroom uit de verkeerde richting. Dat moet je niet willen als je vermoeid bent. Dus als je op zee zit, ga dan gewoon lekker een half uurtje slapen, ook ‘s nachts. Draai wachten. Zo geniet je meer van zo’n reis.”

Meer aandacht voor ‘wat als?’

Niet alleen voor de Small Ships Race, maar ook voor de reguliere Toerzeilers-rally naar Lowestoft is de veiligheidslijst een ding. Pagina’s met verplichte en met klem geadviseerde onderdelen en uitrusting maken de voorbereiding er niet makkelijker en goedkoper op, maar zorgen wel voor een beetje bewustzijn van hoe omvangrijk het avontuur gaat zijn. Het is niet een rondje Heegermeer dat je gaat doen. Hans: “Dit jaar willen we ook op een andere manier aandacht geven aan het hoofdstuk veiligheid. Afgelopen jaren deed de organisatie controles aan boord met die veiligheidslijsten erbij. Alles afvinken betekent echter niet dat je veilig zo’n overtocht kunt maken. Wat als er een kanaalrat aankomt, wat als je roerblad afbreekt, wat als je accu uitvalt, wat als je in het donker moet reven. De KNRM is niet bepaald in de buurt en weet je in al die gevallen wat je moet doen en hoe je het zelf op kunt lossen? Je moet het niet allemaal te veel willen romantiseren. Er zijn namelijk best risico’s aan zo’n overtocht verbonden, je boot moet klaar zijn en je moet zelf ook de nodige ervaring hebben. Wij willen als organisatie nu meer aansturen op zelfredzaamheid.”

Eigen verantwoordelijkheid

Zeilers die meedoen aan de Small Ships Race, doen dit onder hun eigen verantwoordelijkheid. De hulp vanuit de Toerzeilers en de organisatie is fijn, maar je moet het toch zelf doen. “Mensen echt weigeren is lastig, maar als we het niet vertrouwen, kunnen we wel zeggen dat we niet willen dat ze aan de Small Ships Race meedoen. Je moet soms mensen tegen zichzelf in bescherming nemen,” vertelt Hans. “Ze kunnen natuurlijk zelf alsnog gaan. Hoe je het ook went of keert, als er iets fout gaat, hangt toch de naam van de Toerzeilers er aan vast.”

Voorbereiding zit ‘m dus niet alleen in de boot zelf, maar ook in de ervaring van de opvarenden. Maar je kunt er nog zo klaar voor zijn, er is altijd wel wat te doen last minute. “Twee jaar geleden ben ik op de dag voor vertrek nog bij iemand aan boord geweest om de AIS-transponder werkend te krijgen,” vertelt Hans. “De stekker was niet goed gesoldeerd. Als het niet was gelukt dit te fixen, dan had die boot niet meegekund.”

Nieuwe smallshippers

Met de twaalfde editie voor de deur zijn er altijd Small Ships Race-veteranen die weer mee willen doen met het feestje. Maar Hans, Gerwin en Wim willen ook nieuwe mensen aantrekken voor de overtocht. Hans: “We mikken bewust op nieuwe mensen. We willen iedereen die mee wil doen zo snel mogelijk persoonlijk welkom heten en een hechte groep maken van alle deelnemers. Zo kunnen we elkaar ondersteunen, kennis en ervaringen uitwisselen en elkaar de helpende hand bieden. We varen niet als individuen over!”

Dat overweldigende

“De voorbereiding voor de Small Ships Race is heel belangrijk en tijd- en geldrovend,” vertelt Hans. “Maar als je dan midden in de nacht onder een heldere sterrenhemel zeilt met de spinnaker erop, dan is het alle moeite waard. De sterren, de lampjes van boten om je heen, of juist niets. Geen verbinding met je telefoon, geen kust in zicht. Je bent op zo’n kleine boot alleen op de wereld. Dat overweldigende, dat is fantastisch. Jij, je bootje en de elementen. Het geeft zo’n ontzettende voldoening als je het toch maar hebt geflikt met je kleine bootje!”

---

Meedoen?

Heb je een zeilboot van maximaal 24 voet (7,5 meter) en wil je ook de Noordzee oversteken? Neem dan een kijkje op de website van de Toerzeilers en wie weet zeil jij over twee maanden naar Lowestoft!

Meer informatie over hoe je je boot kunt voorbereiden vind je op de leuke website van Hans Grul: Virtualware.nl.

Weet je het nog niet zeker? Je kunt in contact komen met de organisatie via: hans.grul@toerzeilers.nl

Omslagfoto: Hestia van Stein Callenfels & Navionics