Texel groet me met de pracht van haar kleuren. Het voelt alsof ik zeil door een schilderij van de Hollandse school van de 17de eeuw, met de weerkaatsing van de avondzon in de zilveren en turquoise zee, de donkergrijze hemel die door fuchsia tot purperen wolken opgekleurd wordt, met ertussen schaduwen van vissersboten. Wat een mooie afsluiting van mijn eerste solotocht in onbekende wateren. Ik zeil graag, ik schilder ook graag en ik droom al lang om zeilen met schilderen te combineren. Wat houdt me tegen om voor mijn droom te gaan van een soloreis naar verdere horizonten?

Solo?

Mijn angst om de trossen te lossen en het onbekende in te varen, denk ik. En ook dat ik het fysiek niet haal. “Een goede voorbereiding heeft toch gezorgd voor een goede tocht vandaag,” antwoordt de innerlijke stem. Dit is eigen aan zeilen, je weet nooit helemaal wat je te wachten staat tot je vertrokken bent. Er bestaan wel goede weervoorspellingen die een goed idee geven. En zoals elke meteoleraar eindeloos herhaalt: het blijven voorspellingen. Je ziet wel op het water wat het wordt. Eenmaal buiten de havenkom wordt alles plotseling duidelijk. Ik zie hoe de wind, golven, stroom en weer zijn, en pas daarop de koers en de zeilen aan. Zo valt stilaan de stress weg en begin ik te genieten. “Wat doe je als je zo alleen bent?” “Zijn de dagen niet heel lang?” Elke keer verbaast het me dat de dag voorbijgevlogen is wanneer de avond aanbreekt. Het zorgen voor Giulia, mijn Contessa 32, mezelf en het bewonderen van de Oceaan, hebben al mijn aandacht geabsorbeerd. Alle drie schrijven ze één verhaal. Feel good boeken beschrijven dit als leven in het nu, elk ogenblik volop beleven, en het werkt helend.

Observeren

Toen ik twaalf jaar geleden voor de eerste keer zeilde, wist ik meteen: dit is iets voor mij! De combinatie van fysieke inspanning en nauwe verbinding met de natuur spraken me erg aan. Ik was vastberaden om ooit zelfstandig een boot te kunnen zeilen. En als een idee in mijn hoofd kruipt blijf ik doorzetten tot ik het kan, uiteraard met veel vallen en opstaan. Ik was opstapper, volgde praktische en theoretische zeilcursussen en gaandeweg heb ik gemerkt hoe goed observeren me hielp om sneller te leren zeilen. Observeren is ook wat ik veel oefen door te schilderen. Ik vond en vind het nog steeds leuk en zo groeit mijn zelfvertrouwen nog elke dag. Biologe van opleiding met een passie voor schilderen en zeilen: de puzzelstukjes begonnen in elkaar te vallen. Het zaadje van l’Art itinérant d’Eugénie was geplant en kon beginnen groeien.

De tijd verdwijnt. Evenwicht, harmonie en onthaasten vloeien uit zulke momenten. En ergens wordt een schilderij een stille getuige

L’Art itinérant d’Eugénie

Borstkanker was de aanleiding om mijn eigen kleine en zeewaardige boot te kopen, een prachtige Contessa 32, Giulia. Keer op keer waagde ik me solo steeds een beetje verder. Zo kon ik mijn angsten overwinnen en bouwde ik stapje voor stapje kracht op. En is het me gelukt om voor mijn droom te gaan, langere solotochten te zeilen, en uiteindelijk van Nederland naar de Azoren te varen. Onderweg schilder ik. Dat opent deuren aan de wal. Ik bedenk me dan: het zou mooi zijn dat mijn schilderijen een middel worden om mijn zorgen te delen. Ik zie hoe de mens het contact met de natuur langzaam verliest en meer en meer achter computerschermen lijkt te leven. Daar wil ik iets aan doen. Schilderen brengt me dichterbij de natuur. En dit voelt zalig aan. Echt durven stilstaan laat me veel meer zien. Al mijn zintuigen worden geprikkeld. De tijd verdwijnt. Evenwicht, harmonie en onthaasten vloeien uit zulke momenten. En ergens wordt een schilderij een stille getuige.

Halt houden en vastleggen

Zeilend op Giulia gebeurt hetzelfde. Navigeren, zeilen trimmen en het weerverloop volgen, verbinden me met de zee. Zo ben ik ervan overtuigd dat als ik een manier zal vinden waardoor mensen hun omgeving van binnen kunnen beleven, ze die meer zullen waarderen, koesteren en beschermen. Het doel van L’Art itinérant d’Eugénie is dit idee toe te passen en activiteiten rond schilder- en zeilbelevenis te organiseren. Deelnemers terug naar de natuur brengen, aan te moedigen om even de smartphones en computers opzij te zetten, en potloden en penselen in de hand te nemen. Door halt te houden, de natuur met alle zintuigen op te nemen en met tekenoefeningen deze ervaringen op papier vast te leggen. Zeilen prikkelt alle zintuigen en ik wil het als een middel aanbieden om zich voor de natuur open te stellen. Buiten tekenen is een mooie gelegenheid om ervaringen te delen met anderen. Mensen komen nieuwsgierig kijken, voelen zich trots dat je hun plek schildert en vertellen dikwijls heel spontaan over hun geschiedenis. Binnen een groep zie je ook aan de hand van de tekeningen hoe divers de belevenis kan zijn. Een schilderij draagt het verhaal van die moment en wordt zo het begin van een uitwisseling. De belevenis is belangrijker dan het resultaat. Het laat een spoor achter. Dat kan je overal doen, in je auto in de file, in de stad, en op het water. Zo wens ik dat de bewustwording rond milieu en natuur kan groeien. Een tekening is duizend woorden waard. Ik ben verrast door hoe de Oceaan nooit dezelfde is, terwijl het landschap alleen maar uit water, wolken en hemel bestaat. Hoewel dat voor veel mensen op zich heel saai lijkt, boeit het mij mateloos. Zo geven bijvoorbeeld rimpelingen op een vlakke zee een onderliggende stroom aan. Kolken of onregelmatige golven duiden op een opbouwende zee en een cumulus wolk met een enclume waarschuwt voor een aankomend onweer. Zie je landvogels boven je boot vliegen, dan weet je dat je dichterbij land komt en sierlijk springende dolfijnen vertellen je waar de vis zit.

Het brengt me rust en vertrouwen in de toekomst. En precies dit wil ik met anderen delen.

Creatief logboek

Onderweg schilder ik zodra dat kan en maak een soort van creatief logboek. Ik heb lang gewacht om de beschermende binnenwateren van Zeeland achter de spiegel van Giulia te laten. Dit is mijn eerste dag met zon en een goede wind op de Noordzee. De zeilen zijn getrimd, de windvaan houdt Giulia op koers. Ik voel me zo gelukkig, en houd dit moment met een aquarelschets vast: A dream comes true, ik kom met Giulia op Texel aan. Het voelt zo goed om het eiland te verkennen. Ik waag me een veroveraar en dat geeft een bijzonder gevoel: Zeilen in de mist op het IJsselmeer. Vertrokken met zon, de mist is stilletjes aangegroeid. Halverwege zag ik niet heel ver. Zo was ik verplicht mijn positie goed te volgen en wacht te houden. Maar de tocht is vlot gegaan en ik werd met een groot gebaar door de brugwachter in Amsterdam begroet. Een onvergetelijk moment! 35 knopen wind, korte golven en regen vermoeien me. Voor het eerst ween ik. Ik kan dit niet aan. Het daagt me plots dat ik niet zeeziek ben en dat brengt een glimlach op mijn gezicht. Ik draai me om en zie een meeuw naar mij kijken, alsof ze me wou zeggen : “Ik waak over je, je bent niet alleen.” Ik ben om 3 uur ’s ochtends uit Duinkerke vertrokken. Ik voel me gelukkig want mijn stroomberekeningen kloppen. Ik bewonder de kust tussen Cap Blanc Nez en Cap Gris Nez in de gouden kleur van de vroege ochtend. Een mooie overwinning: Lymington in de Solent was de eerste bestemming die ik droomde te bereiken. Ik wou Giulia terugbrengen naar waar ze geboren was. Erg emotioneel ontmoette ik de Rogers familie en de fijne ploeg van de Jeremy Rogers Ltd. Stap voor stap heb ik mijn grenzen verlegd. Just go for it, denk ik dan! De Golf van Biskaje is bekend van zijn zware zee. Ik heb het een beetje kunnen ervaren. Tegelijk was ik verrast hoe goed Giulia door de golven heen voer, en de windvaan moeiteloos koers hield terwijl ik sliep. Na twee dagen scheen de zon weer en had ik me aan deze situatie aangepast. Een momentopname: Land in zicht na dertien dagen alleen op zee is onbeschrijfelijk. Tranen van geluk barsten uit mijn ogen. In Horta ligt de Marina tegenover de Pico vulkaan. ’s Avonds kleurt die helemaal met de zonsondergang op. Hij straalt stille kracht uit en geeft me energie om verder op zee te gaan. Aangekomen op Flores, de tweede bestemming waarvan ik droomde. Verrijkt door deze ervaring zie ik de Atlantisch Oceaan anders en mijmer ik alweer over volgende bestemmingen. Twee jaar na mijn aankomst in de geul van Den Helder, kijk ik terug naar de weg die ik afgelegd heb en kan ik een antwoord op mijn eigen vraag geven. Uiteindelijk is het moeilijkste de trossen los te laten en durven vertrekken. Durven is het woord. Durven uit mijn bekende en gecontroleerde omgeving te komen. Met alles wat ik ervoor terug gekregen heb, is dit het meer dan waard geweest. Wat een fantastisch gevoel is het als een droom uitkomt. Het brengt me rust en geeft me vertrouwen voor de toekomst. En precies dit wil ik met anderen delen.

Lees ook:

• Van Portugal naar de Caribische Eilanden; Een dagboek