Vrijdag 25 juni 2021, het is het einde van de middag. Ik heb de laatste voorbereidingen afgerond en vertrek uit Enkhuizen. Ik heb meer water, diesel en levensmiddelen ingeslagen dan ik anders zou hebben gedaan. Gezien de nog verse Brexit en de toestand van de pandemie lijkt het me verstandig om als het even kan een landing in het Verenigd Koninkrijk te vermijden.

Kustzeiler Jan Schiereck heeft in de periode van 25 juni tot en met 18 juli 2021 een zeilreis gemaakt van St. Kilda naar Royan met zijn Sagitta 35, Tjerk Hiddes. Hij is lid van de Nederlandse Vereniging van Kustzeilers. Jan schrijft hier zijn persoonlijke verslag van de reis. Dit artikel mogen we namens de Kustzeilers aan onze lezers aanbieden.
Tekst en foto’s: Jan Schiereck

Na een boerennacht in Den Oever kan ik in de ochtend van 26 juni met eb mee door het Molengat de Noordzee op. Rond middernacht, na het passeren van het laatste verkeersscheidingsstelsel, is de zee leeg en wekt de kookwekker me na een uur. De dagen daarop is er veel zon en weinig wind en heb ik een bezeilde koers. Na enige dagen neemt de wind wat toe en krimpt deze naar noordwest. Op een gegeven moment moet ik met twee riffen in het grootzeil en een gereefde fok toch nog slagen maken in de richting van de Orkaden.

Ik voel me een echte monteur

Woensdagavond zie ik land; noordoost Schotland en later ook South Ronaldsay. Ik wil graag met stroom mee door de Stronsay Firth en Westray Firth. Het wordt een nachtje motoren om donderdagochtend tijdig aan het begin van de Firth te zijn. Een bijkomend voordeeltje van tussen de eilanden door zeilen is gsm-dekking. Met een hotspot kan ik de corona app downloaden en ook wat screenshots van Windy.

Toen ik, met een gierende stroom mee, bijna aan het einde was aangekomen van de Westray Firth, zag ik bielswater in de kajuit. Snel zet ik de motor uit. Na een korte inspectie pompt deze inderdaad, zoals ik al vermoedde, koelwater de boot in. Met de zeilen omhoog en uitgerold kan ik met enkele slagen, en daarna bezeild, de Westray Firth uit varen naar het westen.

Dan ontdek ik een scheurtje in een koelwater slang, deze zit gelukkig vlak naast de klem. Ik kort de slang een klein stukje in en voel me hierdoor gelijk een hele monteur. Later zou blijken dat dit onterecht is.

Onbewoond eiland

Mijn eerste doel is North Rona. ’s Avonds lijkt het erop dat ik daar vrijdag ruim voor zonsopgang ga aankomen. Ik heb flink gereefd en ben gaan slapen met de kookwekker steeds een uur verder. Als ik ’s morgens wakker word, ligt het eiland, beeldvullend, recht vooruit op een mijl of vier. Dat vind ik wel iets te dichtbij om mee wakker te worden. Maar het reven was een goede zet, ik kom aan bij daglicht. Vervolgens zoek ik naar een plek om te kunnen landen, maar dat zit er niet in.

De noordoost kust is lagerwal, op de noordwest kant staat behoorlijke deining en de zuidkant is wat wind en zeegang geschikt, maar daar vind ik geen geschikte ankerplek. Waar ik ook probeer dicht bij de wal te komen, het is te diep. Na een uur of twee zoeken geef ik het op en zet ik koers naar St. Kilda.

Later die dag zie ik dat de motor de accu’s niet meer laadt! Waarschijnlijk is er zeewater in de dynamo terechtgekomen. Dat is wel een probleem van formaat, zonder accu’s krijg ik de motor niet aan de praat.

Zonovergoten amfitheater

Het is zaterdagmorgen, ik zit een week op zee, en recht vooruit zie ik een merkwaardige wolk op het water. Dichterbij komend is het inderdaad bewolking die op en om de eilandjes van St. Kilda drijft. Ik heb geluk want tegen de tijd dat ik, vroeg in de middag, de baai van hoofdeiland Hirta in vaar, is het zonnig en aangenaam warm.

De baai is imposant, een zonovergoten amfitheater, met vlakbij het water de restanten van vroegere bewoning en in cultuur gebrachte perceeltjes. Ik anker achter in de baai, maak mijn bijbootje klaar en ga aan wal. Er liggen een paar ferries in de baai en Tjerk Hiddes is de enige zeilboot. Aan het eind van de middag ben ik weer aan boord, met het plan de volgende ochtend nog eens aan land te gaan.

De volgende ochtend blijkt het anker behoorlijk te hebben gekrabd, ik lig meer dan honderd meter verder, over een lijn evenwijdig aan de wal. Dat had nog behoorlijk slecht kunnen uitpakken. Het is miezerig weer. De dynamo is nu mijn grootste zorg. Vanwege het weer, het anker én de dynamo laat ik St. Kilda voor wat het is. Ik vertrek richting Ierland. Op de screenshots van Windy is te zien dat een venijnige depressie de Ierse Zee in zou trekken, wat me in mijn oorspronkelijke plan sterkte ten westen van Ierland langs te varen.

De eerste haven van betekenis was die van Killybegs. Ik hoop daar een monteur te vinden die me kan helpen met de motor. Dinsdag vroeg in de middag leg ik aan in Killybegs, geholpen door twee vriendelijke Ieren. De havenmeester is wel vriendelijk, maar, vanwege corona, ook streng. “You are not supposed to be here in the first place”, wat me wel even van mijn stuk brengt.

Maar toch, Ieren zijn vriendelijk en behulpzaam, hij geeft me de telefoonnummers van een kruidenier en een dieselleverancier, en ook de code van het toegangshek, zodat ik ‘in cognito’ van de steiger af en toch weer terug bij mijn boot kan komen.

Nadat ik binnen een etmaal een nieuwe dynamo heb, en veertig liter ‘groene’ accijnsloze diesel en vers fruit, ga ik in de middag onder zeil naar Dingle. Daar kom ik ruim tweeënhalve dag later in alle vroegte aan. Hier geen strenge havenmeester, enkel Ierse gemoedelijkheid. Ik kan vrij rondlopen en nog meer eten en diesel inslaan.

Collision warning!

Zondag, vroeg in de middag, heb ik alle voorraden weer aangevuld en is het tijd voor vertrek naar Camaret-sur-Mer. Dit zou een vlotte etappe worden: 350 mijl en drie etmalen. In de nacht van dinsdag op woensdag ben ik bij het verkeersscheidingsstelsel ten westen van Heizand. Daar lijkt het erop dat ik met een vrachtschip op hetzelfde moment op dezelfde plaats zou zijn, collision warning!, op het AIS-scherm. Ik had al twijfel over de werking van de marifoon en herhaalde oproepen leverden inderdaad niets op.

Ik besluit uit te wijken om achter het schip langs te varen. Daarvoor moet ik binnen de wind varen. Ik heb geen zin om én het aankomende schip én de wind in de gaten te houden. Ik besluit daarom te gijpen en ruimwinds over de andere boeg een klein stukje op tegenkoers te gaan liggen. Vervolgens verleg ik langzaamaan weer de koers naar Camaret.

Ik ben nog niet voorbij de betonde route of ik krijg op de AIS-verzoek om contact te maken met de beheerder van het stelsel! Aandacht van autoriteiten én inmiddels enige vermoeidheid vormen geen fijne combinatie, te meer omdat mijn marifoon slecht functioneert. Na enkele pogingen heb ik het erbij gelaten, waarna ik op het AIS-scherm het verzoek krijg om telefonisch contact te zoeken.

Na nog een uurtje varen heb ik gsm-dekking en zoek ik contact. Men is benieuwd naar mijn manoeuvre tegen de vaarrichting in. Gelukkig kan ik me redelijk redden in het Frans en bovendien heb ik naam en IMO nummer genoteerd van het schip waarvoor ik ben uitgeweken. Na wat heen en weer praten kan ik uiteindelijk mijn vraag herhalen of men verder geen vragen heeft, waarna we elkaar een goede wacht wensen.

St. Kilda naar Royan, doel behaald!

Vroeg in de middag, woensdag 14 juli, kom ik aan in de haven van Camaret-sur-Mer. Een dag later zijn alle winkels weer open en kan ik diesel, water en eten inslaan.

Vrijdagochtend vertrek ik uit Camaret. Het is een zonnige dag en op een halfwindse koers kan ik via de Passe d’Ar Men door de Chaussée de Sein naar het zuidoosten richting Royan. Later die avond trekt de wind nog wat aan en omdat ik geen zin heb om de wegneembare voorstag te zetten en de fok daarop aan te slaan, heb ik de genua geheel ingerold. Met enkel een gereefd grootzeil gaat het niet snel maar er is rust aan boord, fijn om te kunnen slapen. De volgende dag is de wind wat afgezwakt en zet ik de genua er weer bij.

Zondagmiddag kom ik in de buurt van de Gironde terwijl de eb doorstaat. Als ik net ten noorden van de geul een ankerplek heb gevonden, kan ik het anker alweer ophalen om op tijd voor de vloed voor de ingang te liggen. Met een zwakke noordnoordoosten wind en de vloed op de lijboeg, en ook nog zon, is het laatste stukje naar Royan aangenaam kruisen. Tegen de tijd dat ik bij de haveningang kom, staat daar weer genoeg water om naar binnen te kunnen.

Zondag 18 juli, net voor zonsondergang lig ik aan de steiger in Royan. De log staat sinds vertrek uit Enkhuizen, 23 etmalen eerder, 1894 mijl verder en de motor heeft er 102 draaiuren meer op zitten.

Over de Kustzeilers

Gedeelde passie voor zeezeilen, kennisoverdracht en goed zeemanschap. Dat kenmerkt de Kustzeilers. De Nederlandsche Vereeniging van Kustzeilers is een vereniging van actieve zeezeilers. De 700 leden (m/v) bezeilen het IJsselmeer, de Zeeuwse en Hollandse Delta, de Waddenzee, de Noordzee en verder gelegen wateren.

’s Winters organiseert de vereniging lezingen, excursies en cursussen. In het zeilseizoen organiseren ze zeezeiltochten , bijvoorbeeld naar Engeland, Denemarken, Schotland, België, maar ook tochten dichter bij huis. Hoogtepunten zijn de beroemde Kustzeilers 24 Uurs Zeilrace en de tweejaarlijkse Driehoek Noordzee Challenge.
Bekijk hier eerdere berichten over de Kustzeilers