Monique van Mechelen heeft samen met haar partner, Pieter, de wereld rondgevaren van 2013 tot 2016. Destijds op hun schip Déesse. Monique is helemaal verslingerd aan vissen op zee, en kan hier goed over vertellen. We komen Monique en Pieter tegen in de haven van Belle Île, Zuid Bretagne, waar ze net zijn begonnen aan hun volgende grote zeilreis. Met hun Malö, met de toepasselijke naam Mahi Mahi, zijn ze opnieuw vertrokken. De reisplanning ziet er deze keer iets anders uit, maar vissen gaat Monique zeker veel doen.

Zelf zijn we ook onderweg op een lange zeilreis waar we willen gaan vissen op zee. We vragen Monique daarom het hemd van het lijf; over haar eerste ervaringen, materiaal en veel andere tips. Monique geeft aan geen autoriteit te zijn, maar wel ervaringsdeskundige. De belangrijkste tip is hier: Oefening baart kunst!

Meer lezen over de zeilreis van Herco? Lees hier zijn eerste ‘overpeinzing’ die hij schreef vlak voor vertrek.

Monique, wanneer ben jij begonnen met vissen op zee?

“Eigenlijk al meteen op onze eerste reis op zee, langs de Franse kust van het kanaal. Pieter was al een ervaren zeiler, toen ik letterlijk en figuurlijk bij hem in het bootje stapte. Dat zeilen in het pakket zat, wist ik toen ik voor hem koos. Aanvankelijk vond ik het zeilen zelf wat saai, ik moest wel wat te doen hebben. En daarom kocht ik in Dieppe, Frankrijk, mijn eerste visspullen. Deze bestonden uit een makreellijn met paravaan en paternostertjes. Na de eerste vangsten, vroeg dat natuurlijk om meer.”

Wanneer ving je je eerste serieuze vis?

“Tijdens een van onze vakanties in Noorwegen ging ik er even op uit met het bijbootje, met als ‘doel’ een kabeljauw te vangen. Even buiten de beschutte havenkom liet ik de lijn zakken naar zo’n 70 meter diepte. Ik bewoog de lijn een paar keer. Er leek iets aan te zitten. Binnen een paar minuten had ik een enorme kabeljauw aan boord, puur beginnersgeluk!”

“Toen we diezelfde dag de baai uitvoeren en weer op zee zaten, had ik beet op de makreellijn: ik haalde de lijn langzaam binnen en zag aan de oppervlakte een grote vis verschijnen. Ik weet nog dat ik riep: jeeeee, Pieter, moet je kijken: een échte zeevis! Het bleek een zalm te zijn van meer dan 50 cm, mijn dag kon niet meer stuk!”

Hoe ziet jouw hengelset eruit?

“Tijdens onze vorige wereldomzeiling had ik aanvankelijk te licht uitgevoerd materiaal bij me. Dat leidde tot veel teleurstelling: wel beet, maar uiteindelijk niet landen van een vis door het verliezen van de lure of breken van een lijn of schakelstuk. Jammer voor ons en heel vervelend voor de vis. Toen we in Panama waren heb ik geïnvesteerd in goed materiaal. Dat was de moeite waard, want daarna ben ik vrijwel nooit meer materiaal verloren en meestal betekende ‘visalarm’, ofwel beet hebben, ook daadwerkelijk vis in de pan.”

“Ik heb een korte stevige hengel van 170 cm, merk Shimano, triton sportfishing series met daarop een Penn reel (type Squall, 30 VSW) met twee standen, met 500 meter lijn en een breeksterkte van 80 lb. Als voorloop gebruik ik de biminitwist als schokdemper en ik vis eigenlijk alleen maar met oppervlakte inktvisjes met verzwaarde kop die we achter de boot aanslepen.”

Welke tactiek hanteer jij op zee?

“We doen alleen aan trolling, dus zeilend slepen van de lijn. Bij snelheden boven de 5 knopen heeft het zin de lijn uit te gooien. Ik gebruik aasjes die niet te groot zijn. Hoe groter je aas en hoe hoger de snelheid, des te groter zijn de vissen die erin bijten. We willen liever niet al te grote vissen aan de haak, we zijn tenslotte maar met z’n tweetjes aan boord en hebben geen vriezer.”

“Belangrijk dat het aas niet te dicht achter de boot hangt, ik laat de lijn zo’n 40-50 meter uit. En regelmatig checken of er geen wier of plastic aan de haak hangt. Vooral de uren rond zonsopgang en zonsondergang hebben we vaak beet. Haal de lijn niet te vroeg binnen, regelmatig hadden we nog beet bij het laatste licht van de dag.”

Zijn er nog specifieke boeken die je aanraadt?

“The Cruiser’s Handbook of Fishing* van Scott & Wendy Bannerot vinden we erg praktisch, goede voorbeelden van knopen en voorlopen, vele tips en amusante anekdotes. Natuurlijk hebben we een mooi kookboek met visrecepten aan boord. Een boek met plaatjes zodat je je vangst kan identificeren is ook erg nuttig. Hiervoor heb ik bijvoorbeeld Sportfish of the Atlantic aan boord.”

Kun je meer vertellen over het fileren van vis?

“We hebben eens een fileercursus gevolgd in Katwijk, hartstikke leerzaam! Wij hebben toen geleerd zeebaars, wijting en schelvis klaar te maken, maar je kunt meerdere workshops kiezen. Een aanrader voor amateur vissers is de website visfileren.nl. Je vindt hier filmpjes van allerlei soorten vissen die worden gefileerd.”

“Achterop een schommelend schip blijft het een uitdaging, zeker bij vallende avond. Maar al doende leert men. In het begin sneed ik eerst de kop eraf en ontdeed de vis vervolgens van alle ingewanden, daarna begon ik pas met fileren. Het bloed klotste door de gangboorden waardoor de lust om de vis te eten mij vaak verging. De beste tip die ik ooit kreeg, was van een vissertje in Tonga: hij leerde me direct de filets van de dode vis af te snijden, om vervolgens het kadaver met kop en staart en gesloten buikholte weer overboord te gooien.”

“Dat scheelt misschien een paar honderd gram visvlees, maar sinds we dat zo doen, hou ik het dek vrijwel helemaal schoon. We hebben twee fileermessen aan boord, 1 voor het grove werk, 1 voor het daadwerkelijk fileren. Een flexibele snijplank eronder en een puts zout water ernaast, meer heb je niet nodig.”

Wat was jouw ‘big catch’ tijdens het vissen op zee?

“Toen we in de Algarve waren, zijn we een dag meegegaan op een catamaran voor biggame-fishing. Dit deden we om de kunst van het vissen op zee wat af te kijken. Die dag vingen we drie joekels van white marlins. Zelf hebben we driemaal een blue marlin aan de haak gehad, tweemaal wisten ze zich te bevrijden en de derde zat helaas te goed vastgehaakt. Het enige wat we konden doen, was zoveel mogelijk lijn terug winnen, voordat we de lijn doorsneden. De langste vis die we wel hebben geland, was een zwaardvis van 1.90 m en bijna 11 kilo. De zwaarste vis was een yellowfin-tuna van 12 kilo.”

Heb je nog een laatste tip voor de lezers van Zeilwereld?

“Spreek samen goed je plan van aanpak door voor het geval je beet hebt, zodat ieder weet wat te doen. Hoe wij dit doen: De hengel staat, in de houder, aan de tegenovergestelde zijde van de boot dan het grootzeil. Zodra het ‘visalarm’ afgaat (de lijn die snel afrolt, de reel die ratelt), rolt 1 van ons de genua in en haalt de vaart verder uit de boot door op te loeven.”

“De lijn staat nu naar de kant uit waar je ruimte hebt. We streven naar een voortgang tussen de 2-3 knopen. De ander gaat naar de hengel, geeft eerst een ferme ruk om de vis eventueel nog wat beter aan te haken, en begint de lijn dan langzaam binnen te halen. Meestal met een buikgordel omgegespt om de hengel tegen af te steunen.”

“Zorg bij het binnenhalen dat je de vis flink vermoeit. Als je de vis te snel naar binnen trekt, is hij misschien nog niet moe genoeg en zal heftig spartelen als je hem aan boord probeert te halen. Dit leidt vaak tot onthaking of tot gevaar voor letsel. Soms vier ik de lijn gewoon een beetje als de vis begint te trekken, laat hem maar lekker zwemmen. Hoe vermoeider hij langszij komt, hoe makkelijker het is hem aan boord te trekken.”

“Voor het aan boord halen gebruik je een gaf met scherpe haak. De haak steek je met wat kracht in de vis, vervolgens trek je hem met die haak uit het water. Een tonijn kun je daarna goed fixeren door hem aan zijn staart beet te pakken en het lijf plat op het dek te drukken. Andere vissen laten we landen in een grote Ikea zak, die we er snel omheen slaan om grip te krijgen op het gladde beest.”

“En last but nog least: zorg ervoor dat je chopsticks, soyasaus, wasabi, gember en zwarte sesam aan boord hebt: succes gegarandeerd.”

*Op Zeilwereld gebruiken we in sommige gevallen affiliate linkjes ter promotie van genoemde producten of boeken. Dit betekent dat wij een commissie ontvangen op ieder verkocht artikel achter zo’n link, jij als consument betaalt hier niets extra’s voor.