De kans is groot dat je komende zomer moet kiezen voor een vakantie in eigen land. Pak je de tent van zolder of trek je met de zeilboot het land in? Dat laatste klinkt wellicht aantrekkelijk, maar als je nog geen boot hebt, gaat er nog een hele zoektocht aan het zeilboot kopen vooraf. Zeilwereld sprak met twee makelaars over hoe je het beste een (tweedehands) zeilboot kunt kopen.

De 10 tips bij het kopen van een tweedehands zeilboot:

1. Ken je plannen en vaargebied
2. Bezichtig grondig
3. Test de motor en elektronica
4. Doe een proefvaart
5. Laat de boot keuren
6. Haal de boot uit het water
7. Vraag naar relevante papieren
8. Temper je verwachting
9. Praat met een makelaar
10. Doe niet zomaar een bod

We spraken met Pim van Putten van Connect Yachtbrokers in Enkhuizen en Walter Knopper, die aan de andere kant van die zelfde plas in Lemmer zit en eigenaar is van Lemmer Nautic. Van Putten zit vooral in het hogere segment en heeft naast zeilboten ook motorboten in zijn portfolio. Knopper richt zich op toerboten tussen de 30 en 45 voet.

1. Ken je plannen en vaargebied

Wil je graag op de meertjes in Friesland zeilen? Dan is een boot met een geringe diepgang een goed idee. Zo is er voor elk vaargebied een type boot dat aansluit bij je wensen. Knopper: “Het is allemaal maatwerk. De ene vaart in Zeeland, de andere Marrekrite (een netwerk van aanlegplaatsen in Friesland, red.), of misschien wel de Marrekrite én de Atlantic. Een zeilboot kopen begint met de keuze voor een vaargebied. Ik zit aan het IJsselmeer en de Friese meren. Boten met minder diepgang worden hier vlotter gekocht dan boten met veel diepgang.”

2. Bezichtig grondig

Een roze bril is vaak de boosdoener als het gaat om bezichtigingen voorafgaand aan een zeilboot kopen. Dat ziet Van Putten ook: “Het gebeurt vaak dat kopers denken dat ze zelf een boot kunnen beoordelen. Ik zie veel klanten die door een roze bril kijken en gewoon aan boord om zich heen kijken, maar niet de kastjes of de vloer opentrekken om alles te bekijken. Ze kijken, maar gebruiken het niet. Ik heb nog nooit een klant gehad die een kachel of een gasfornuis testte.”

3. Test de motor en elektronica

Het is zinvol om alles te testen aan boord. Doet alles achter elk knopje op het schakelpaneel het? De navigatieverlichting, de (diesel)kachel, de pompen, de radar, het fornuis, enzovoorts. Knopper geeft aan dat een compressietest een goed idee is om te kijken of de motor nog in orde is: “Een compressietest is door elk goed uitgerust servicebedrijf te doen. Het is een vrij goedkope test waarbij wordt gekeken of de  druk op de cilinderkoppen nog overeenkomt met de waarden van de fabrikant. Het is vaak zinvol om dit te doen met oudere motoren van vóór 1990. Als je een bezichtiging doet en de motor start meteen, hij rookt niet en slaat meteen aan, dan is dat niet per se nodig, maar om zeker te zijn zou ik dat wel doen. Zo’n test kost rond de 100 euro.”

4. Doe een proefvaart

Het belangrijkste van een boot is wellicht hoe deze vaart. Wil je een zeilboot kopen, schroom dan niet om een proefvaart aan te vragen. Van Putten: “Een proefvaart is heel belangrijk. Je ziet dan de staat van de zeilen, je hoort de motor en kunt zien hoe alles loopt. Bij een proefvaart kun je ervaren wat voor gevoel de boot je geeft. De meeste kopers weten bij een proefvaart binnen vijf minuten al of het iets wordt of niet.”

5. Laat de boot keuren

Beide makelaars benadrukken het belang van een keurmeester. Het kan behoorlijk wat geld kosten, maar het is bij een flinke investering wel de moeite waard. Eventueel kun je nog de kosten drukken door met de verkopende partij afspraken te maken om de kosten te delen.

Van Putten: “Geloof niet alleen de mooie blauwe ogen van de makelaar of de verkoper; een keurmeester heeft veel ervaring en keurt alles zelf. Ik raad het net zo goed aan bij boten van 20 duizend euro als bij boten van 200 duizend euro of meer. Een keurmeester is kritischer dan de koper en test onafhankelijk en zonder roze bril. Ook bij het afkloppen van een boot kan hij of zij beter horen of er iets aan de hand is of niet. De keurmeester kijkt of de radar het wel doel, kijkt onder de vloer, inspecteert de kielbouten en bekijkt de boot ook op de droge. Zo kan er ook gecontroleerd worden op delaminatie of osmose en kunnen de roerlagers geïnspecteerd worden. Zorg dat je als koper ook bij die keuring aanwezig bent. Veel keurmeesters vinden dat prima en je leert er ontzettend veel van. Een makelaar kan adviseren in keurmeesters.”

“Als koper heb je veel meer aan die keurmeester die je inschakelt dan de makelaar,” vertelt Knopper. “De makelaar wil natuurlijk een boot verkopen een keurmeester niet. Maar als makelaar ben ik transparant en heb ik een meldingsplicht en praat dus ook over gebreken aan boord.” Knopper ziet wel dat niet iedereen het belang van een keuring inziet: “Sommige kopers nemen een vriend mee die alles wel moet weten. Maar die persoon heeft bij mij geen autoriteit. Voor keuringen werk ik alleen met EMCI- of HISWA-gecertificeerde jachtexperts. Die hebben wel autoriteit. De meeste ervaren zeilers kiezen gelukkig wel voor die keuring. Vanaf 35 voet kost de aankoopkeuring (exclusief kranen) zo rond de €600,-.”

6. Haal de boot uit het water

Alles wat onder water zit kun je niet gemakkelijk zien. Je kan het verhaal van de verkoper vertrouwen, maar zekerheid is altijd beter. Ook als je besluit een boot niet te laten keuren, is het verstandig om de boot te ‘kranen’. Knopper: “Als ik een koper zou zijn, zou ik per se het onderwaterschip willen zien. Juist onder water zitten pittige gebreken zoals bijvoorbeeld speling in de roeras, problemen met de saildrive, osmose, enzovoorts. Stel dat je een ervaren zeiler bent en je veel zelf kunt, dan nog zou ik bij inspectie de boot altijd kranen.”

7. Vraag naar relevante papieren: btw & CE

Een zeilboot kopen is niet zomaar gedaan met een simpel koopcontract. Van Putten: “Veel particulieren denken dat het voldoende is om een koopovereenkomst te hebben waarop staat dat de btw is betaald, maar dat is niet voldoende. Naast een goed koopcontract zijn de btw-verklaring en de onderhoudshistorie erg belangrijk. Want uiteindelijk moet de aanschaf van je boot een feestje zijn. Niet een juridisch welles-nietes.”

Knopper: “Als de boot van na 1985 is, dan wil je een bewijs dat de btw is betaald. Bij de boot moet een originele factuur zitten waarop staat dat dit is betaald, of een douaneverklaring. Maar die douaneverklaring krijg je alleen bij die originele factuur, en die wil nog wel eens verdwijnen. Is de boot niet geregistreerd en kom je terug uit het buitenland, dan wil de belastingdienst nog wel eens moeilijk gaan doen. Boten van vóór 1985 zijn overigens vrijgesteld van btw. Vanaf mei 1998 moet een boot CE-gekeurd zijn. Je wilt dan ook wel dat CE-certificaat van die boot.”

8. Temper je verwachting

De eerder genoemde roze bril is vaak ook funest voor kopers. Voorafgaand aan een bezichtiging van een tweedehands boot hebben ze vaak enorme verwachtingen, maar worden aan boord toch teleurgesteld. Van Putten: “Veel mensen gaan af op de foto’s die bij een advertentie staan. Het gebeurt nog best vaak dat de eigenaar zegt dat de boot er goed bij ligt, maar dat hij al maanden niet aan boord is geweest en de planten en paddenstoelen inmiddels in de wasbak of koelbox staan.”

Zonder hooggespannen verwachtingen een bezichtiging of proefvaart ingaan, voorkomt teleurstellingen. Van Putten vervolgt: “In het lagere segment zijn er vaak dingen stuk of zaken die aandacht nodig hebben. Mensen hebben niet altijd de kennis om te weten wat een reparatie of vervanging kost. Een goede dieselkachel kost bijvoorbeeld zo’n €1500,- ex inbouw. Dat is bij een boot van €6000,- een groot aandeel.”

9. Praat met een makelaar

Een koper heeft niet altijd een makelaar nodig. Als je een ervaren zeiler bent en precies weet wat je zoekt, dan heeft een makelaar niet veel meerwaarde. Maar als je nieuw bent in de watersport, dan kan het helpen. Knopper: “Niet elke koper heeft een makelaar nodig. Als je zoekt naar een Bavaria 34 dan liggen er zo zes bij een makelaar te koop en 3 bij een particulier. Dan heeft het weinig meerwaarde. Maar als je niet echt weet waar je naar zoekt, dan is het veel lekkerder om te kunnen sparren met een makelaar. Zo was er een stel dat op een specifieke boot afkwam die ik in de verkoop had. De boot en hun specifieke plannen kwamen niet overeen. Je gaat dan echt om tafel zitten om te kijken wat geschikt voor ze is. Dat maakt het heel erg persoonlijk en dat vind ik ook verreweg het leukste om te doen. Je moet weten dat veel kopers graag bij een makelaar komen. Ze kunnen in een verkoophaven boten vergelijken en de transactie is betrouwbaarder dan tussen particulieren.”

Van Putten: “We zien nu veel nieuwe watersporters die niet precies weten waar ze naar zoeken. Als je als particulier een Bavaria 30 wilt kopen, je hebt zes kinderen én je wilt ook naar Ierland varen met windkracht 5, dan kun je als makelaar aangeven of dat schip al dan niet past bij de behoefte. Dat doe ik ook voornamelijk. Vorige week kwam een stel een 33-voeter bezichtigen. Ze hebben nu een 26-voeter, maar zoeken meer luxe. Ze zeiden me: ‘Jij kent de materie beter. Wat raad je ons aan?’ Tot 80 duizend euro is de markt vrij druk. In de markt daarboven zitten vooral ervaren watersporters. Bij boten in dat segment heb ik als makelaar minder een rol als aankoopbegeleider, maar meer een rol als verkoper. Zeilers die een boot in dat segment zoeken, weten vaak beter wat ze willen. Een ander voordeel van een makelaar is dat een bezichtiging vrijwel altijd in te plannen is, bij een particulier moeten er twee agenda’s worden getrokken.”

10. Doe niet zomaar een bod

Een bod uitbrengen is een serieuze zaak. Een zeilboot kopen kost veel geld en je bent bereid om een flink bedrag neer te leggen voor een boot. Van Putten geeft aan dat je altijd een bod moet onderbouwen en dat je dat bod moet doen onder voorwaarde: “Als je ergens aan twijfelt, doe dan een bod onder voorwaarde van keuring. Neem de kennis die je tijdens een bezichtiging hebt opgedaan mee en onderbouw daarmee je bod. Na het doen van een bod pas voorwaarden stellen werkt niet. Vorig jaar nog deed iemand een bod dat vrij snel werd geaccepteerd. De bieder had alleen meerdere biedingen lopen en wilde weten of de verkoper akkoord zou gaan. Bied daarom ook niet op meerdere schepen tegelijk.”

Knopper onderbouwt dit: “Ik heb ooit een bod gedaan op een boot onder voorbehoud van keuring. Volgens de eigenaar had de boot een jaar geleden nog geen osmose, maar toen we de boot uit het water haalden kwamen we oude osmoseblaasjes tegen. Je bent dan een paar honderd euro verder voor die keuring, terwijl dit bekend had moeten zijn. De verkoper (en makelaar) heeft meldingsplicht en het is belangrijk dat we dat in stand houden.”

---

Vooral kleinere bootjes

De Nederlandse Bond van Makelaars in Schepen (NBMS) doet onderzoek naar de impact van COVID-19 op de markt, maar geeft aan dat het nog te vroeg is om een gedegen uitkomst te presenteren. Wel lijkt de markt een flinke klap te hebben gehad in maart en april van 2020, maar ziet het er naar uit dat sinds de tweede helft van april de vraag en verkoop van vooral kleinere bootjes onder de 25 duizend euro in de lift te zitten. Mensen willen het water op en dus ook een zeilboot kopen.

De markt stabiliseert

Walter Knopper van Lemmer Nautic ziet dat ook: “Ik las een artikel dat de boten met vrachtwagens tegelijk eruit gaan. Ze hebben mij niet gebeld. Wij als bootverkopers hebben een heel goed eerste kwartaal achter de rug. In maart ging ging het licht natuurlijk even uit. Niemand deed wat. Dat zie je in de transacties in april. Maar vanaf april werd het weer drukker. Ik geloof meteen dat sloepjes en open zeilboten meer verkocht worden. In mijn segment zitten weinig starters, maar veel zeilers die na langere tijd huren een eigen boot willen kopen, of zeilers die op zoek zijn naar een andere boot, iets nieuwers, groters of snellers. Ik doe niks minder, maar ook zeker niet meer dan vorig jaar. In maart en april zat iedereen thuis. Toen zag ik wel een toename op de website. Iedereen zat lekker bootjes te kijken tussendoor. De markt stabiliseert zich nu weer.”

Op vakantie zonder onderhoud

Pim van Putten van Connect Yachtbrokers vertelt ons dat hij vooral veel vraag ziet naar boten die klaar zijn om meteen mee op vakantie te gaan. “Veel kopers verdiepen zich niet zozeer in de eigenschappen, maar vragen wat ze kunnen kopen met zo weinig mogelijk onderhoud. Schepen waar aan gewerkt moet worden, zijn nu een stuk moeilijker in de markt te zetten. Ik zie verder weinig verschuiving in de markt. Verkopers zijn angstig dat de prijs wellicht gaat dalen, maar ik geloof daar niet zo in. In het hogere segment kopen zeilers geen schip met hun laatste centen.”

Disclaimer: Zeilwereld heeft geen overeenkomst gesloten met de geïnterviewde makelaars. Ze hebben het stuk voor publicatie ingezien ter controle op feiten, maar hebben niet betaald voor dit artikel met tips voor het kopen van een tweedehands boot.