De strijd tussen het Italiaanse Luna Rossa Prada Pirelli en het Britse INEOS Britannia is los! Het team dat de finale van de Louis Vuitton-Cup weet te winnen, mag het in oktober tegen Emirates Team New Zealand opnemen, de vorige winnaar en verdediger van de felbegeerde America’s Cup. Het eerste team dat zeven wedstrijden wint, is de overall winnaar. In dit blog houden we je op de hoogte van de wedstrijden, de standen en wat ons opvalt aan de twee teams.

Tekst: Jurian Rademaker & Riemer Witteveen

Lees ook:

• Teleurstelling en trots bij JAJO Team DutchSail in de America’s Cup
• Halve Finale Louis Vuitton-Cup: Britten in finale, Italianen onder druk

---

De America’s Cup gaat al terug naar 1851. Daarmee is het de oudste sporttrofee ter wereld! Sinds die eerste wedstrijden in Engeland werden verzeild, is de Cup nooit meer teruggekomen naar Engeland. De Italianen hebben ook een levendige geschiedenis met de Cup. Vaker dan de Britten waren ze in de recentere geschiedenis de uitdager van de titelverdediger. Voor het laatst nog tijdens de vorige, 36e editie van de America’s Cup. Voor beide landen staat er veel op het spel. Gaan we terug naar de bakermat van de Cup, of gaan we wederom naar de Middellandse Zee?

Dag 7 (04-10): Britten winnen de Louis Vuitton-Cup! Spithill stopt – Stand 7-4

De Italianen hebben hard moeten vechten, maar zonder succes. Twee matchpoints hadden de Britten op vrijdag, maar één was al voldoende voor ze. Net als de vorige races komt Luna Rossa af en toe nog behoorlijk dichtbij, maar Ainslie gooide de deur voor ze dicht en pakt overtuigend de winst.

Voor het team van Ben Ainslie ligt er nu de mogelijkheid om geschiedenis te schrijven en de Cup ‘naar huis’ te brengen. De voetbalbeker wisten ze eerder dit jaar niet ‘naar huis’ te brengen, maar misschien lukt het met The Auld Mug wel. Het is voor het eerst in 60 jaar dat een Brits team zich weet te kwalificeren voor de America ’s Cup. Voor het laatst was dat in 1964 onder de vlag van de Royal Thames Yacht Club. Mocht INEOS Britannia winnen van de titelverdediger Emirates Team New Zealand, dan is het voor het eerst in de hele geschiedenis van de America’s Cup 1851 dat de Britten winnen. Voordeel van winst voor de Britten zou wel zijn dat de volgende editie van de America’s Cup waarschijnlijk nóg dichter bij huis zal worden verzeild.

Jinxed!

Voor de Italianen is het even slikken. Tijdens de vorige editie van de Louis Vuitton-Cup (toen nog Prada-Cup) wisten ze de Britten nog met enig gemak af te troeven, nu zijn de rollen omgekeerd. In Italië zijn ze nog even de kluts kwijt. Een nieuwssite publiceert per abuis nog dat Luna Rossa is teruggekomen en dat het 6-6 staat. Hebben ze daarmee de wedstrijd vervloekt? Voor Australiër Jimmy Spithill is het nu inmiddels wel welletjes. Geen America’s Cup meer voor hem en hij hangt de handdoek in de ring om plaats te maken voor de volgende generaties. Wist je dat Spithill op zijn 19e al meedraaide in een America’s Cup-campagne?

Dag 6 (02-10): Gelijkspel doorbroken – Stand: 6-4

Vier racedagen lang zijn INEOS en Luna Rossa dusdanig aan elkaar gewaagd dat de stand gelijk blijft. Dag 6 brengt verandering op het scorebord. De start van Race 9 is spannend en de teams starten vrijwel gelijk, maar Luna Rossa heeft een gunstige positie. Voordat de beide boten bij de bovenboei zijn heeft INEOS de leiding al genomen. Uiteindelijk winnen de Britten met een voorsprong van 400 meter.

De tweede race van dag 6, de tiende race van de Louis Vuitton-cupfinale is bijna perfect aan beide kanten. Luna Rossa heeft een goede startpositie, maar legt het toch net af qua snelheid. De Britten zijn op de ruime koersen ook een tik sneller. De Italianen komen af en toe nog redelijk dichtbij, maar Sir Ben Ainslie is niet van plan z’n voorsprong weg te geven. “Nice and simple” is steeds zijn verzoek op de boordradio. En zo gaat de race ook. De voorsprong op de finishlijn is nu ‘maar’ 200 meter, maar in deze races gaat dat door als een ‘comfortable lead’.

Door twee races te winnen op één dag heeft INEOS Britannia nu 2 races om de Louis Vuitton-Cup te winnen. De eerstvolgende racedag is vrijdag. Wint Luna Rossa beide races, dan is de stand weer gelijk en wordt het finale beslist op zaterdag 5 oktober. Maar als we kijken naar hoe sterk INEOS zeilt, is de verwachting dat ze de Italianen vrijdag al naar huis zullen sturen.

Dag 5 (01-10): Flinke schade en een levensreddende penalty – Stand: 4-4

De zevende race begint spannend. In de eerste ‘leg’ naar de bovenboei gaan de boten aardig gelijk op, met een kleine voorsprong voor de Italianen. Na de bovenboei gaat het alleen goed mis. De boot van de Italianen reageert niet goed en als gevolg daarvan maken ze een duik het water in. Van 50 knopen naar bijna 0 in slechts enkele seconden. Op de beelden is te zien en te horen dat er het nodige carbon van het dek afknalt, maar het blijkt gelukkig niet iets structureels. Totdat de Italianen het officieel opgeven vaart INEOS Britannia de race rustig verder, maar staakt daarin na de officiële DSQ van Luna Rossa.

Wat we vervolgens zien is op z’n zachtst gezegd indrukwekkend. De hele boot van de Italianen staat vol met Luna Rossa-teamleden, die met reparatiematerialen en tapes in de weer zijn. Ze hebben een half uurtje voordat de volgende race op de planning staat en het is een heuse race tegen de klok. Het is al de tweede keer dat ze door schade een wedstrijd ‘weggeven’ aan de Engelsen en dat kunnen ze zich eigenlijk niet nog een keer veroorloven. Wonder boven wonder krijgen ze de boot opgelapt. Maar met de enorme bak stress die de schade met zich mee heeft gebracht, is het de vraag of de Italianen in race acht voldoende kunnen presteren.

In de pre-start van de achtste race maakt INEOS Britannia een fout. Ze komen buiten de baan terecht, waardoor ze een penalty krijgen van de wedstrijdleiding. Met de enorme snelheden die de AC75’s maken is snel en krap manoeuvreren lastig, vertelt Ben Ainslie later over de situatie. Door de penalty moet INEOS 75 meter achter de Italianen starten. Die voorsprong geven de Italianen niet meer uit handen. Hier en daar zien we op het dek wat klapperen, maar de reparaties houden gelukkig en wederom blijft de stand gelijk. 4-4.

Luna Rossa is sterk en heeft laten zien dat ze kunnen winnen tegen een team dat goed presteert in harde wind. En harde wind staat er veel meer dan verwacht bij Barcelona. Toch zullen ze moeten kijken naar hoe ze zonder schade de komende races doorkomen, want in slechts drie wedstrijden kan het nu afgelopen zijn en INEOS lijkt de betere kaarten te hebben.

Dag 4 (30/9): Maximaal matchracen – Stand: 3-3

Race 5 op maandag begint erg goed voor INEOS. De Britten starten ruim voor de Italianen. De heren aan boord Luna Rossa doen wat ze kunnen om een gunstige positie te krijgen ten opzichte van INEOS, maar het lukt ze niet. Ze komen redelijk dichtbij zo nu en dan, maar de Britten geven hun voorsprong niet uit handen. Doordat het zo spannend is, worden er kleine foutjes gemaakt bij beide teams, waarbij ze bijna van hun foils dreigen te vallen. Als INEOS een fout in de eindfase van de wedstrijd maakt, komen de Italianen nog tot een dikke 30 meter dichtbij, maar het mag niet baten en het team van Ben Ainsile pakt de winst. 3-2.

Tijdens de tweede race van de dag, de zesde race van de finale-reeks, zijn de rollen omgedraaid. Luna Rossa wint de Prestart en begint de race met een voorsprong van slechts enkele meters. Beide team varen een bijna perfecte race met weinig fouten. INEOS lijkt af en toe dichtbij te komen, zeker op de legs naar d benedenboei, maar dit keer geeft Italië geen enkele ruimte aan de Britten en gaan ze er zelf met de winst van door. De race is bloedstollend spannend tot aan de finish. Het is matchracen op hoog niveau. Agressief en met een bak snelheid waar je u tegen zegt. Als de teams afvallen bij de bovenboei schiet de snelheid bij beide teams regelmatig kortstondig boven de 50 knopen! Eindstand dag 4: 3-3.

Ondanks dat de teams gelijk opgaan, lijkt INEOS een sterkere speler met wat minder fouten en tactisch goede beslissingen. Kunnen de Italianen er nog een schepje bovenop doen?

Dag 3 (29/9): Schade en spanning – Stand: 2-2

Waar het op zaterdag draaide om te weinig wind, begint de racedag op zondag met het uitstellen van de wedstrijd. Het duurt vrij lang voordat de wind onder de limiet zakt. Maar vlak voordat er door de wedstrijdleiding duidelijk wordt gemaakt dat er geracet gaat worden, gaat het mis bij Luna Rossa. Kapotte zeillatten beschadigen een van de twee grootzeilen (vanaf de mast gaan er twee grootzeilen die tegen elkaar aanzitten naar achter). Er zit niets anders op dan hulp aan boord te krijgen en het zeil te laten zakken en vervangen. Doordat ze in racetijd hulp aan boord krijgen, worden de Italianen gediskwalificeerd en pakt INEOS zonder een meter te racen de winst. 2-1.

Voor de vierde race van de finale weet het team van Luna Rossa de schaden te verhelpen en beginnen ze vol goede moed aan de pre-start. Het wordt daar nog even spannend als de boten elkaar met hoge snelheid opzoeken. Het team van Ben Ainslie moet ingrijpen om een aanvaring te voorkomen en vragen een protest aan. Waarom weten we niet, maar de umpires delen geen penalty uit aan de Italianen, tot grote woede van de Britten. Luna Rossa blijft INEOS de gehele wedstrijd voor, maar de afstand tussen de twee boten blijft klein. Het wordt een bijzonder spannende wedstrijd met veel emotie op beide boten. In leg 7 van de 8 komen de Britten bijzonder dichtbij en INEOS voert de druk flink op en Luna Rossa moet tot op het laatste moment vechten om de voorsprong te behouden. Ze winnen, maar INEOS Britannia lijkt het betere team.

Hieronder bekijk je de hoogtepunten van race 4:

Dag 2 (28/9): Drijfpartij! – Stand: 1-1

INEOS lijkt goede zaken te doen in licht weer. Ze weten Luna Rossa voor te blijven, maar vlak voordat ze over de finishlijn varen, wordt de race afgeblazen; de tijdslimiet is bereikt. Tot het moment dat de boten van hun foils vallen en landen op het water zijn ze indrukwekkend. 30 knopen snelheid varen in 6 knopen wind is ongekend. Dat ze voor de wedstrijd op de foils getrokken worden door motorboten, hoort er wellicht bij. Als die nare ‘drempel’ van de take-off eenmaal overwonnen is, zijn de boten hyper-efficiënt.

De boten hebben weinig stabiliteit wanneer ze drijven. Die stabiliteit groeit wanneer de foils beginnen te liften. Meer lift is minder weerstand en meer stabiliteit. Tot dat de boot vliegt en de stabiliteit gelijk blijft en de weerstand drastisch afgenomen is.

Maar het weer is op zaterdag te licht voor een tweede poging. De stand blijft 1-1 en de Italianen halen opgelucht adem.

Dag 1: 26 september – Stand: 1-1

Hoewel INEOS zich meermaals heeft bewezen bij veel wind, ging de winst bij de eerste wedstrijd van de finale-reeks naar de Italianen. Beide teams waren laat bij de start, maar Luna Rossa liet zich met een kleine voorsprong niet gek maken, nam geen rare risico’s en wist met een ruig zeetje voor de kust van Barcelona de afstand naar INEOS alleen maar te vergroten. Het maakt de finale-reeks per direct een stuk spannender, omdat de Italianen hiermee bewijzen dat ook zij met veel wind een geduchte tegenstander zijn van de Britten.

Bij de tweede race van de dag zijn de rollen omgekeerd. INEOS weet dit keer voor te blijven, al komt Luna Rossa vaak akelig dichtbij. Fouten worden er maar weinig gemaakt. In ieder geval zijn is geen van de twee teams in een van de wedstrijden van de foils gevallen, wat vrijwel direct verlies van de wedstrijd betekent. De teams staan sterk, maar bij de tweede race is INEOS echt beter en finishen ze met een voorsprong van 18 seconden op Luna Rossa.

Het staat 1-1. Voor de toeschouwers goed nieuws, want als de teams aan elkaar gewaagd zijn, betekent dat hoogstwaarschijnlijk meer wedstrijden. Elke racedag zeilen de teams twee wedstrijden tegen elkaar, en als ze gelijk opgaan, kan dat zomaar betekenen dat ze in totaal 13 races moeten varen. En met een race van 8 etappes elk (elke etappe is een baan, ze gaan dus vier keer op en neer), geeft dat bijzonder veel vermaak voor de toeschouwers.

Races volgen?

Als je tijd hebt, ga dan naar het YouTube-kanaal van de America’s Cup om de wedstrijden live te volgen (zet het belletje aan bij het kanaal, zodat je van te voren wordt gewaarschuwd als het kanaal live gaat). Geen tijd? Lees dan hier op Zeilwereld hoe de finale-wedstrijden verlopen.

Omslagfoto: Ian Roman/America’s Cup