Afgelopen weken rolden er vier AC75 raceboten uit de team bases. De boot van American Magic was beperkt zichtbaar en de boot van Orient Express heeft het licht nog niet eens gezien. De vier AC75’s die we wel hebben mogen bewonderen, zijn in elk geval erg verschillend. Jurian Rademaker, zelf enthousiast foiler en ontwikkelaar en bouwer van de foilende Flo1 vertelt wat hij ziet.

Kom je een woord tegen dat je niet begrijpt? Scroll dan naar beneden voor een verklarende woordenlijst!

Jurian vertelt over de tyconen achter de teams:
In het Zeilwereld Voorjaarsmagazine 2024 lees je alles over wie die machtige mannen met geld en een missie zijn. Want de America’s Cup is niets zonder tyconen met een drang om zich te bewijzen.
Je leest het hier: Tyconen met een missie

Wat zien we (nog niet)?

Het waren de Kiwi’s van Emirates Team New Zealand (ETNZ) die volledig onverwacht hun nieuwe AC75 naar buiten rolden, de mast plaatsen en, alsof het niks was, de eerste foilende manoeuvres lieten zien. Allemaal op dezelfde dag. De eerste klap is uitgedeeld. Eigenlijk een dubbele klap, nadat op testdag nummer vier het team de boot de sporen gaf in 25 tot 30 knopen wind. Is het psychologische oorlogsvoering? Zeker. Één punt voor ETNZ, nul voor de uitdagers. Misschien zelfs een vette driepunter?

Het Italiaanse Luna Rossa presenteerde, op enigszins chaotische Italiaanse wijze hun raceboot met een spiegelende romp met ronde natuurlijke vorm. Het aanwezige en uitzinnige publiek had toeters meegenomen en overstemde daarmee de sprekers. Schipper Max Serena moest tijdens de presentatie de aanwezigen tot rust manen: “Nog niet toeteren mensen, dat doen we als het doek eraf is!” Deze revealparty had meer weg van een Shell aandeelhoudersvergadering met activistische natuurbeschermers in de zaal.

Dan de Zwitsers van Team Alinghy Red Bull Racing. Hun agressief vormgegeven rompontwerp, met subtiele bulten, en gestroomlijnd dek heeft wel wat weg van een batmobiel. Complimenten voor het camoufleren van een aantal slimme details waaronder het ruitje waarachter de voorste bemanningsleden lekker uit de wind zitten. Een soort buiskapje dus. Maar daarmee wordt ook de luchtweerstand gereduceerd en dat zagen we pas echt tijdens de tests op het water.

De Britten van Team Ineos hebben afgelopen week haar boot onthuld. Het team nam de tijd voor een uitgebreid inbedrijfstelling traject. Ineos heeft in de voorbereiding veel hinder ondervonden van schades. Is het team daarom extra voorzichtig of werkt het wellicht een geheel nieuw concept, wat ze stap voor stap aan het verkennen zijn?

Sneak Peak

American Magic legt momenteel de laatste hand aan hun boot. Een eerste sneak peak laat zien dat hun nieuwe boot ronde natuurlijke vormen heeft. Elke dag komen er nieuwe beelden online, Een goede analyse is hierdoor nog niet mogelijk.

Wat zien we nu?

De doorsnedes van de pas gepresenteerde AC75’s vertellen lang niet alles maar er zijn duidelijke verschillen te zien in de verschillende rompvormen. Doorsnedes zijn eenvoudig zichtbaar en vergelijkbaar waardoor dit een populair discussie-onderwerp is. Minstens net zo interessant zijn ‘rocker’ en volumeverdeling in de romp, maar zeker ook in het dek. De dekken worden gebruikt als spoiler om luchtstromingen langs fok- en grootzeil te optimaliseren.

De vormen van romp en dek van de AC75 van de titelverdedigers (ETNZ) ogen conservatief. Is dit team voorzichtig geworden en bang om fouten te maken? We kunnen de eerste updates van ETNZ verwachten wanneer de boot in Barcelona te water gaat begin juli. De Kiwi’s maken het nu al interessant met een dubbel uitgevoerd grootschoot systeem. Het grootzeil van de AC75’s bestaat uit twee grootzeilen (‘skins’) tegen elkaar aan. Het lijkt wellicht logisch en simpel om beide grootzeil skins met een apart systeem te bedienen, maar dit betrouwbaar en licht van gewicht uit voeren is geen sinecure. Dit heeft de andere teams tot nu toe weerhouden om deze route te volgen.

Wat opvalt bij Alinghi en Luna Rosa is een semi-overdekte plek voor de flightcontroller (de stuurman) die helemaal voorin zit. Beide teams hebben tijdens de presentatie deze feature slim gecamoufleerd.

Bij de batmobiel van Alinghi zien we een extra spray rail in de boegzone en een vrijwel rechte kiellijn, vanaf de zijkant gezien. De romp oogt spectaculair en is fraai gestyled zoals we dat herkennen van andere Redbull projecten. Maar de snelheid waarmee dit nieuwe team de nieuwe boot inbedrijfgesteld heeft is indrukwekkend. In een fractie van de tijd die bijvoorbeeld American Magic en Ineos nodig hebben. Elk team heeft zijn eigen werkwijzen en protocollen. Maar duidelijk is wel dat dit nieuwe team de zaakjes op orde heeft.

Wellicht de grootste verrassing tot nu toe komt van Ineos. De Britten lijken in te zetten op een roer ‘elevator’ (zie woordenlijst onderop) die downforce creëert in plaats van lift. De foils staan zo ver mogelijk naar achteren. De crew, en daarmee het zwaartepunt, wordt zo ver als mogelijk naar voren gebracht. Hiermee ontstaat een balans waarmee de elevator de spiegel omlaag moet trekken om de boot recht te houden. Deze downforce opgewekt door de elevator ‘negatief te zetten’ resulteert in extra stabiliteit en daarmee in extra ‘power’. Deze situatie is vergelijkbaar met de F50 catamaran in het SailGP-circuit. Die halen een groot deel van hun stabiliteit door de elevator in de loefromp downforce te laten genereren.Is dit de reden waarom de roerkoning verder naar voren zit? Deze voorwaartse positionering biedt ruimte voor het roer om naar achteren te kantelen en binnen de romplengte te blijven. Een eis binnen de AC75 klasseregels. Wanneer dit downforce concept werkt en betrouwbaar gemaakt wordt kon dit wel eens het team to beat worden.

De Britten hebben wellicht de gaafste paint job, al is dat stiekem ook een heel slimme manier om details in de rompvorm te maskeren. Wat ook opvalt bij Ineos is dat de romp een scherpere overgang heeft van ‘boeg’ naar foil positie’. Een overgang die veel extremer is dan bij de andere teams. De boot heeft een enorme skeg die onder een hoek naar de boeg loopt. Een hint op een geplande agressieve ‘bow down’ trim waarmee de skeg (scroll naar beneden voor een uitleg over skeg) horizontaal boven het wateroppervlak komt. Dit team heeft als enige een roer-ondersteuning in het dek verwerkt. Een forse en grote vleugelvormige toren die extra weerstand veroorzaakt ten opzichte van de lege achterdek die we bij de andere teams zien. Deze toren is nodig om de forse roerkrachten af te steunen (zie toelichting verderop) en kan gebruikt worden om de aanstroom van lucht op te schonen.

Beter goed gejat…

Alle teams hebben elementen overgenomen van de laatste raceboot van ETNZ die in Auckland succesvol de Cup verdedigde. Ook Luna Rossa heeft haar sporen nagelaten in ontwerpkeuzes van alles teams.

Alle teams namen van de Nieuw Zeelanders het verlaagde dek met hoge ‘crewpods’ over. Ze hebben daarmee een meer geleidelijke overgang tussen het verlaagde dek en de pods waarin de crew zit. Uit de Italiaanse koker van Luna Rossa kwam de vaste posities: alle teams hebben een dubbele flightcontroller (stuurman) die elkaars rol afwisselen zonder van zijde te wisselen tijdens het gijpen of overstaggaan. We zullen dus geen heen-en-weer rennende bemanningsleden meer zien en allicht dus ook minder bemanning die in het water belandt.

Gang is alles

De AC40’s, de kleinere varianten van de AC75’s waarmee de voorrondes worden verzeild, hebben de magische grens van 50 knopen al aangetikt. De AC75’s gaan al richting de 60 knopen. Ten opzichte van de vorige America’s Cup in 2021 is dit een snelheidstoename van meer dan tien procent! Het lagere gewicht van de nieuwe boten draagt hier aan bij, maar het grootste verschil zit in het begrijpen van deze unieke boten. Monohulls met vleugels op kantelbare armen waren voor elk team een geheel nieuw concept. Inmiddels is de nieuwigheid er een beetje af.

Alle kleine verbeteringen leiden gezamenlijk tot een significant beter presterend schip, zelfs in de golven van Barcelona. Hoe we de verschillende teams het foilen over golven gaat beheersen gaan we de komende weken ontdekken.

Wat gaan we zien? Foils!

De laatste generatie foils – de teams die inmiddels zijn onthuld, zijn vrijwel allemaal legacy foils. Dat zijn foils die gebruikt zijn in de vorige cup. Alinghi lijkt te varen met vleugels die gebruikt zijn door American Magic in Auckland. Heeft ontwerper Marcelino Botin een setje mee mogen nemen bij zijn transfer naar Team Alinghi. Alles heeft een prijs natuurlijk. De teams willen hun nieuwe vleugels zo lang mogelijk geheim houden. Met een productietijd van 8 tot 12 weken wil geen enkel team haar kaarten vroegtijdig laten zien.

Zijn de Fransen het eerste team die de foils laten zien? Dit team heeft geen 2021 generatie AC75 in haar bezit en heeft geen legacy foils overgenomen van 2021-teams. Orient Express heeft wel een design pakket van Team New Zealand gekocht. Fransen zullen geen Fransen zijn wanneer ze er geen eigen sausje overheen gooien. Het gerucht gaat dat de Fransen de rompvorm van de winnende boot van ETNZ hebben aangepast, nadat ze de ontwerpen hebben aangekocht.

Wat nog interessant zal zijn is de positie van de foils op de foil arms. Komen de draagvleugels recht onder de armen, voorwaarts of juist naar achteren?

Ook het oppervlak van de foils speelt een belangrijke rol. De Kiwi’s van ETNZ wonnen de vorige Cup met de kleinste en moeilijkst te controleren foils. Hoe ver durven de teams te gaan?

---

Jargon:

• Bussle – Dit is de ‘pukkel’ die onderaan de romp is geplaatst. Een beetje alsof er een catamaran romp tegen de onderzijde van de romp gelijmd is – deze zorgt ervoor dat de boot snel romp oppervlak verliest wanneer deze opstijgt. Hierdoor wordt accelereren vergemakkelijkt en wordt het moment van volledig loskomen sneller bereikt.
• Skeg – dunne scherpe rand op de centerlijn van de boot die de luchtstroming tussen romp en wateroppervlak optimaliseert. Hiermee wordt een zogenaamde ‘endplate’ gecreëerd waardoor er geen luchtstroming weglekt tussen romp en wateroppervlak. Wat de aerodynamische efficiency van de boot verbetert. Vergelijk het effect met een fok die op een aandewindse koers mooi op het voordek aansluit.
• Pod – een ‘bobslee-achtige‘ vorm waar de bemanning gestroomlijnd in zit weggewerkt
• Verlaagd dek – de mastvoet heeft een vaste positie conform de klasseregels. De romp heeft binnen dezelfde klasseregels een minimaal volume. Dit volume wordt voor water- en luchtstroming geoptimaliseerd. Het toepassen van het verlaagde dek en de crewpods zijn mede hiervan het gevolg.
• Double skin mainsail – de dikke mast heeft een dubbel grootzeil de samen een vleugelprofiel vormen.
• Flap – het beweegbare deel op de foil waarmee de hoeveelheid lift gecontroleerd wordt
• Elevator – de vleugel op het roer die zorgdraagt voor de langsscheeps balans van de boot. Om te voorkomen dat de boot wipwapt rond de foils (die het grootste gedeelte van de gevraagde lift verzorgen).
• Foil arms – dit zijn de gekromde draagvleugel armen die de boot met de foils bedienen. Deze armen zijn gestandaardiseerd en worden door de teams zelf voorzien van foils en zgn. fairings, de delen die van deze armen een gestroomlijnd profiel maken. Buiten de structurele draagarm zijn de teams grotendeels vrij om deze fairings vorm te geven. Er zijn nu al duidelijke verschillen zichtbaar in met name de foil arm tips. De plek waar de armen door het wateroppervlak snijden. En waar spray tot het minimum beperkt dient te worden.
• Rocker – Een horizontale ‘rocker’, kiellijn in goed Nederlands, maakt de boot wat stug in de golven. Een ander extreem is de HobieCat-16 met een gigantische ‘banaanachtige’ rocker.

Omslagbeeld: America’s Cup