The Ocean Race is gefinisht in Genua, Italië. De zeilers vertrokken op donderdag 15 juni vanuit Den Haag voor de laatste etappe. Tijdens die stopover spraken we met de Nederlandse Gerwin Jansen en Jolbert van Dijk over hun eerste Ocean Race en de druk voor hun team in die laatste etappe naar Genua. Zij varen namelijk op de Italiaans/Oostenrijke boot van Austrian Ocean Racing, powered by Team Genova. Genua is de thuisstad van dit team. Dinsdag 27 juni finishen ze, na 11 dagen racen, als vierde.

Omslagfoto: Stefan Leitner

“Tijdens de etappe van Aarhus, Denemarken, naar Den Haag, voelde ik niet zo de druk om goed te presteren. Dat heb ik nu in de etappe naar Italië veel meer”, geeft Gerwin aan een dag voor de start. Niet dat ze er minder hard om hebben gevaren richting Den Haag natuurlijk.

Bij aankomst in Den Haag leek heel Nederland in de ban te zijn van The Ocean Race. Althans, zo leek het wanneer je door de Scheveningse haven liep. En terecht, de wereldsterren van het zeilen lopen en fietsen tijdens zo’n stopover op hun gemak rond. Voor Gerwin en Jolbert was het ook een weerzien met veel oude bekenden.

Gerwin, sinds drie jaar de schipper van het Austrian Ocean Racing Team: “Het was heel leuk om thuis te komen. Ik heb veel mensen gezien die ik al een tijdje niet meer had gezien. Het is hartstikke leuk om te zien dat zij dan voor ons, en natuurlijk voor de boten, langskomen. Het is toch een beetje thuiskomen.”

Jolbert, navigator van het team, had hetzelfde tijdens de aankomst op zondag 11 juni in Den Haag. “Ik was echt wel positief verrast over hoeveel boten er op het water waren om ons te ontvangen. Dan krijg je toch een beetje nostalgie als je denkt aan die eerdere stops in Den Haag waarbij duizenden boten rondom de zeilboten voeren. Dat gevoel kreeg ik die zondag ook een beetje, echt wel heel cool.”

Lastige weg naar de start van The Ocean Race

De weg naar Den Haag is sowieso geen makkelijke geweest voor dit team. “We hebben een moeilijke start gehad om in Allicante terecht te komen”, legt Gerwin uit. “De start van The Ocean Race was voor ons meer stress dan dat we ervan hebben kunnen genieten. We hadden bij die start ook maar een doel, en dat was aankomen in Kaap Verdië. Daarna hadden we tijd om ons beter voor te bereiden op de rest van de race.”

De VO65 klasse vaart de Sprint Cup, dit houdt in dat ze alleen de Europese etappes meevaren. Zij zijn dus niet, zoals de IMOCA’s, de hele wereld rond geweest. De reden was simpelweg dat er te weinig inschrijvingen waren vanwege de kostbare campagnes. Austrian Racing Team wist wel een sponsor te vinden voor het hele rondje. Maar door het lage aantal inschrijvingen kwam de organisatie van The Ocean Race met deze oplossing. Hierop trok de sponsor van Austrian Racing Team zich terug. Het team moest toen met kleine financiële middelen en nog oude zeilen richting de start in Allicante.

Slechts anderhalf uur samen getraind

Jolbert over die aanloop: “We zijn gewoon met een hele grote onzekerheid gestart. Het was de vraag of we überhaupt aan de start zouden komen. Komt er ook nog bij dat we met het hele team in totaal maar anderhalf uur hadden getraind voor de eerste In-Port race. En dan maar starten en er gewoon het beste van maken.”

Dat het team samen zo weinig trainingstijd heeft gehad, was niet af te zien aan de eerste etappe vanaf Allicante. De eerste twee dagen in Gibraltar zat het team, met veel wind, continu bij het veld. Uiteindelijk finishten ze die etappe op een vierde plaats.

Als schipper heeft Gerwin vooral de leiding over de teamselectie. “We hadden dus eerst dat sponsorcontract getekend. Daarna hebben we in Cannes een trainingsperiode gehad van twee weken waar we ook de selecties deden. Maar van die mensen zit uiteindelijk niemand op de boot. Alleen Jolbert en Ollie (Oliver Kobale, AUS, red.), die zaten toen al in het team. We hebben dan ook geen oude rotten aan boord die net even die slimme tips en trics mee kan geven. Maar we kunnen het natuurlijk hebben over wat we allemaal niet hebben, we hebben ook heel veel wel.”

“Als we willen winnen, moeten we het als team doen”

Gerwin Jansen

Wat ze wel hebben is een boot, inmiddels ook nieuwe zeilen, een dedicated team en na de finish in Genua ook een mooie derde plek in het eindklassement. “We doen dit met tien zeilers, daar halen we het beste uit. Niemand is hier voor de goede briefjes, ze zijn er allemaal omdat ze erbij willen zijn. Iedereen aan boord ziet dat dit een kans is, om te leren en omdat het een hele coole omgeving is om in te zeilen. Dat zag ik ook wel eens in de briefings: ‘als we willen winnen, dan moeten we het als team doen.’”

Een jongensdroom

Voor Jolbert is deze race ook een droom die uitkomt. “Ja The Ocean Race is voor mij sowieso een droom. Maar ik moet wel zeggen dat dit niet meer de race is die het was toen ik een kleine jongen was. Het blijft dan ook wel een droom, we weten allemaal natuurlijk niet hoe de toekomst van de race eruit gaat zien. Maar het is echt geweldig om hieraan mee te doen. Zeker dit one design zeilen, zonder je te verbergen achter een rating of iets. En offshore zeilen met de oceaan als speelveld, dat is echt heel cool.”

Voor de VO65 klasse was Den Haag de enige stop-over waar ze finishen en weer starten. Zij doen namelijk mee in de Sprint Cup die alleen Europese etappes aandoet. Waar de laatste etappe naar Genua, Italië voor de IMOCA-zeilers echt de eindsprint is, is het voor de VO65 de langste en meest uitdagende etappe.

“Ik merk hier in Den Haag dat iedereen heel erg bezig is met die laatste etappe, het einde van de race”, zegt Gerwin. “Terwijl dit voor ons de langste en grootste etappe is. Voor de VO65 boten is het dus wel echt de highlight van deze Sprint Cup.”

Flinke uitdaging in etappe naar Genua

Die laatste etappe was in ieder geval voor Jolbert, als navigator, een flinke uitdaging. “Er zijn zoveel opties voor die laatste etappe. Ik denk niet dat we met een heel duidelijk plan uit Den Haag vertrekken”, geeft Jolbert een dag voor vertrek aan. “Maar dat zal niemand hebben. Voor Gerwin en mij is dat ook niet erg, wij zijn heel sterk in veranderende omstandigheden. Veel andere teams hebben ook onshore navigators die in de voorbereiding helpen. Maar eenmaal aan boord, ben je op jezelf aangewezen. Dan moet je heel goed om kunnen gaan met die transities en veranderingen. Dat is ook een beetje dinghy stijl zeilen. Die onzekerheid creëert ook opties.”

De opties brengt het team in die laatste etappe uiteindelijk naar een vierde plek waarmee ze de Sprint Cup eindigen op een derde plaats overall. Een mooie podiumplek, hoewel het team nooit een resultaatdoel heeft gesteld, vertelt Gerwin in Den Haag.

“Dat heb je niet zelf in de hand, het enige wat we in de hand hebben is hoe we zelf performen en hoe hard we gaan. Het doel is om zo hard mogelijk te varen, en als we dan vierde worden, dan is dat wat het is. Het is geen schande om niet te winnen van de mensen die om ons heen varen. Natuurlijk willen we uiteindelijk op het podium staan, en natuurlijk willen we het liefst ook winnen. Maar als je dat als doel stelt, dan is de evaluatie achteraf ook heel makkelijk. Het is gelukt, of niet.”

Ocean Race smaakt naar meer

Het podium hebben ze in ieder geval gehaald. Met nog één import race te gaan zit de race er bijna echt op. Terwijl voor Jolbert een droom is uitgekomen, smaakt het voor Gerwin naar meer. “Ik had deze race nooit op mijn jongendroomlijstje staan eigenlijk. Ik dacht altijd meer een inshore zeiler te zijn. De afgelopen jaren heb ik heel veel offshore gezeild, en ik vind het echt ontzettend leuk. Dus ik ben heel blij hier te zijn, en het smaakt naar meer. Ik heb niet het gevoel dat ik er al ben, voor ons was dit natuurlijk meer een halve race. Al zijn we natuurlijk heel blij hier te zijn. Ik ga dan ook graag door, hoe de Ocean Race er straks ook uitziet. Als het in de IMOCA moet, dan stap ik in de IMOCA.”

Voor Jolbert geldt hetzelfde. “Wat er volgend jaar met The Ocean Race gebeurt, daar kan ik alleen maar over speculeren. Het blijft voor mij sowieso op mijn lijstje staan, het is nog steeds een droom de hele wereld over te racen.”

Beide heren zijn het erover eens, als je iets wilt, dan moet je het zelf doen. Zoals ze nu ook hebben gedaan met dit team. Maar het is nog niet af, die droom van The Ocean Race.